– Ҳар бир миллатнинг мавжудлигини, яшаётганини намоён этадиган омиллар бўлади. Тил ана шундай мавжудлик ҳодисасидир. Тил шунчаки сўзлашиш воситаси эмас. Тил миллат маънавияти ва маданиятининг тошойнасидир. Модомики, миллатнинг ўз тили бор экан, демак, унинг дунёга айтар сўзи ҳам бордир. Шу давоми…
– Миллат ва жаҳон фольклори намуналари билан танишиш жараёнида ўқувчида ғалати ҳиссиётлар кечади. Бамисоли ҳаётнинг энг муҳим ҳақиқатлари, муаммолари минг йиллар илгари пайдо бўлган ривоятлар, афсоналар, достонларга жо бўлгандек туюлади. Суҳбат аввалида фольклорнинг ўзига хослиги, унинг адабиётга таъсири ҳақида сўзлаб давоми…
Гапни узоқроқдан бошласаммикин дейман. 1945-1946 йилларнинг кўклами, кунлар илиб, кўксимиз узоқ қишдан сўнг яйраб қолган. Тошкентнинг шимол томонларида чакалакзор, дўланазорлар оралаб ажиб боғлар бағрида қамиш томли, яккасинч, гувала уйли Тешик қопқа маҳалласи жойлашган. Поччам ва отам урушдан қайтишди. Поччам темир давоми…
Одамни турмушдаги турли ҳолатлар, қувончли ҳодисалар, кўргиликлар шоир қилади, ёзувчига айлантиради. Ҳақиқий санъат асарлари дард, гўзал ҳис-туйғулар маҳсули. Адабиётшунослар ҳам дардли ва туйғун одамлар, бадиий ижод аҳлининг ҳамдардлари… Муайян бир соҳага, дейлик, адабиётга қизиқиш ҳар кимда турлича кечади. Кимдир устозига давоми…
Талабалик ва аспирантлик йилларимизда Эркин Воҳидовнинг номи ёшлар ўртасида жуда шуҳрат топган, шоирнинг, айниқса, “Ўзбегим” қасидаси эл ўртасида оғиздан тушмайдиган бўлиб қолган эди. Шу даврларда мен Эркин Воҳидов қиёфасида, нимагадир, Алишер Навоийни тасаввур қилардим. Ғазалларининг пурмаънолиги, оҳангининг сержилолиги Навоийни эслатаверар давоми…
1972 йилнинг сентябри. Миллий университет ўзбек филологияси факультети биринчи курсида ҳозирги адабий жараён фанидан машғулотлар бошлаганман. Ўн йилдан бери камина олиб борадиган бу курснинг бош вазифаси – филолог талабаларни жорий адабий жараён оламига олиб кириш, уларда сўз санъати ва адабиётшунослик, давоми…
Ижрочилик санъати ҳамда ёзувчи фаолияти бир-бирига ўхшаш кўринади. Актёр ҳам, адиб ҳам қаҳрамонини, у истиқомат қиладиган медиамуҳитни тасаввур этади, персонажнинг ҳар бир дақиқадаги ҳаётини ҳамда унга жўр бўладиган жисмоний ҳаракатини “кузатиб боради”, ўйлари ҳамда талаффуз этаётган сўзлари бири иккинчисини ифодалашини давоми…
Очиғи, гап ўғирлашни ёқтирмайман, бу яхши эмас. Аммо автобусда, қий-чув ичида бир давра аёллар ўртасида бўлиб ўтган ҳайратангиз ҳангомани беихтиёр эшитиб қолдим. Кўз — дарё кўради, тешик қулоқ эшитади-да. Энди бу гапларни ичимда сақласам, номим ўғрига чиқиши турган гап. Қолаверса, давоми…
БИРИНЧИ ҚИСМ: Нарцисс гулни қаранг, ўзи меҳнат қилиб тупроққа илдиз отмас экан. Эҳтимол, буни эплай олмас, эҳтимол, хоҳламас… Ким билади, дейсиз, табиати шунақадир, балки… Хуллас, бу гулга бақувват дарахтлар танасидан униб чиқиб, унинг шираси билан озиқланиб кўкка бўй чўзиш маъқулроқ давоми…
— Эркин ака, ушбу нуфузли турнирнинг юртимизда ўтказилиши халқаро майдонда мамлакатимизнинг обрўси ошиб бораётганидан далолат беради, шундай эмасми? — Истиқлол йилларида халқимиз, мамлакатимиз тарих учун қисқа, лекин мазмунан катта бир даврни босиб ўтди. Ўзининг буюк инсонлари номини тиклади. Дунёда обрў-эътибор давоми…