Eramizdan avvalgi 6 asrdayoq Xitoyda qishloqlar mavjud bo‘lib, u yerda dehqonlar cho‘chqa, it boqishar, tariq ekishardi. Keyinchalik dukkakli ekinlar, sholi yetishtira boshlashdi. Eramizdan avvalgi 2700-yilga kelib xitoylar ipak qurti pillasidan shoyi tayyorlash yo‘lini o‘rganib olishdi. Eramizdan oldingi 1800 yildan boshlab davomi…
Xitoyda eramizdan avvalgi 6 asr atrofida yashagan Konfutsiy dunyodagi eng zabardast diniy ustozlardan bo‘lgan. Konfutsiy qadimgi xitoy qo‘lyozmalarini o‘rgangan, ulardan olijanob shaxsni kamol toptirishda zarur deb hisoblangan g‘oyalarni olgan. Keyinchalik u bu g‘oyalarni jamiyatning barcha qatlamlari — imperatorlardan tortib talabalargacha davomi…
Taxminan eramizdan avvalgi 1100 yillarda Shan sulolasi hukmdorlarini tor-mor keltirgan Chjou sulolasi deyarli ming yil hukm surdi. Bu davrning birinchi yarmi g‘arbiy Chjou deb ataladi. Buning boisi siyosiy markaz hozirgi Shensi viloyati hududida joylashganligidadir. G‘arbiy Chjou bir nechta poytaxti bo‘lgan davomi…
Qadimgi Xitoy tsivilizatsiyasi shimoliy Xitoyda, Vey va Xuanxe daryolari vodiysida yuzaga kelgan. Qadimgi dunyodagi barcha tsivilizatsiyalar — Yevropa, Osiyo, Afrika tsivilizatsiyalari orasida bu tsivilizatsiya eng mahdudi bo‘lib, boshqalardan deyarli hech narsa olmagan. Eramizdan avvalgi 6 ming yillikka kelib dehqonlar daryo davomi…
Sohibqiron Amir Temurning avlodidan bo‘lgan Zahiriddin Muhammad Bobur (1483—1530) 16 asr oxirida Farg‘onada hukmronlik qilgandi. U bobomeros Samarqandni qaytarib olmoqni niyat qiladi, biroq muvaffaqiyatsizlikka uchrab, vatanini tark etadi. Kobulni qo‘lga kiritib, Hindistonga yurish boshlaydi. Qo‘shinni Xaybar dovonidan olib o‘tgach, hind davomi…
Xarapp tsivilizatsiyasi bilan bog‘liq shaharlar gullab-yashnash davridan o‘tib, tanazzulga yuz tutgach, Hindistonning boshqa hududlari gurkirab rivojlana boshlaydi. Boshqa yirik, masalan, Gang singari daryolar havzasida joylashgan viloyatlar, mahalliy xalq sholi yetishtirishi tufayli boyib boradi. Eramizdan avvalgi 600 yilda Gang vodiysida uncha davomi…
Buddaviylik — jahondagi eng nufuzli dinlardan biri. Buddaviylikka e’tiqod qiluvchilarning ko‘pchiligi Shri-Lanka, Xitoy, Yaponiya, Koreya va Tailandda istiqomat qilishadi. Biroq bu din ma’lum darajada hamma yoqda tarqalgan. Bu dinning asoschisi shahzoda Gautama Sidxartadir. U farovonlik, zeb-ziynatda tug‘ilib o‘sgan. Kunlardan bir davomi…
Eramizdan avvalgi 2 ming yillik boshida oriy xalqi Hindistonning shimoli- g‘arbiga ko‘chib borib joylashadi. Oriylar Sharqqa tomon siljib borib, birinchi ming yillik boshida Gang daryosi yuqorisidagi vodiyni egalladi. Ularning tili — sanskritning qadimgi shakli (Shimoliy Hindistonning hozirgi tilining aksi) edi. davomi…
Egey, Misr va Yaqin Sharq olamidan uzoq Sharq tomonda tsivilizatsiyaning yana bir yirik o‘chog‘i bo‘lib, hind tsivilizatsiyasi deb atalgan. Bu nom Hind daryosi bilan bog‘liq bo‘lib, uning yaqinida ko‘plab shaharlar bunyod etilgan edi. Bronza asrining bizga ma’lum bo‘lgan bu eng davomi…
Eramizning birinchi asrlarida Yaqin Sharqda yuzaga kelgan zardushtiylik diniga e’tiqod qiluvchilarning muqaddas kitobi Avesto deb ataladi. Rivoyatga ko‘ra, Avestoning matni ushbu dinning bosh payg‘ambari Zardusht tilidan taxminan eramizning 3—7 asrlarida uning shogirdlari tomonidan yozib olingan. Bizgacha yetib kelgan matnlar 21 davomi…