«Нега шундай қилдим? Энди нима бўлади?..» Кечки овқат тайёрлаётган Раҳима гоҳ-гоҳ хўрсиниб, шу ҳақда ўйларди. Дили ғаш, кўнгли вайрон. Кўргилик ёмон. Айниқса, ўзинг тилаб олсанг. На дардингни бировга айта оласан, на бир маслаҳат сўрайсан. Ёғинг-да қоврилаверасан, қоврилаверасан.У оёқ остида ётган давоми…
1494 йил қаҳратон қиши Фарғона мулкида қалин қорлари, қаттиқ совуқларию, аччиқ изғиринлари билан одамлар ёдида кўп йиллар қоладиган бўлиб ўтиб борарди.Тонг отган ҳамоно Умар Шайх Мирзо сарой кутволи* Муҳаммад Қавчинни ёнларига олиб, бутун ҳисор ичкарисини айланиб чиқдилар… Эшик оғага муҳим давоми…
Содиқ бугун димоғи чоғ кириб келди. “Тинчликми?” дея Сурайёнинг сўзсиз берган саволини нигоҳидан уқиб:– Э, сўрама, нақ омадим чопди. Анови иккаламизни бирга хизмат сафарига жўнатадиган бўлишди. Йўл-йўлакай у ёқ-бу ёқдан гаплашиб кетдик. Тўғриси, менга бироз рўйхушлик бергандай бўлди, – деди давоми…
Рассомнинг тоққа келганига ҳафта бўлди. Аммо чизишни бошлашга ҳали киришгани йўқ. Ускунаси олдида бўёқлар терилганича, илк тасвир қоғози – эскиз эса оппоқлигича турибди . Гап унинг кўп йиллардан бери яратишни ўйлаб қўйган, дурдона бўлмаса ҳамки, бош асари ғоясини чизишни дилида давоми…
Саҳронинг бепоён кенгликларида йилнинг уч ойини айтмаса, ташқи дунёдан буткул узилган элатлар яшарди.Йирик-йирик тижорат марказлари томон йўлга чиққан карвонлар баъзан бу овуллар ҳақидаги узуқ-юлуқ афсонанамо гапларга бўлган қизиқишлари туфайли шу томонларга йўл солишарди.Карвонни иззат-икром билан кутиб олишгач, аввалига овул улуғи давоми…
Ғарбдан эсган шамол уйи сари келаётган аёл исини олиб келар, бу ҳид эса пешвоз чиқишга шай эркакка жудаям таниш, шунингдек, уйнинг шундоққина рўпарасида лойдан ясалган ўйинчоғини завқ билан ўйнаётган болакайга ҳам ниманидир эслатади. “Барибир қайтишингни билардим”, ўйларди эркак. У аёлнинг давоми…
Бу атрофда унинг олдига тушадиган тулпор йўқ эди. Уни етаклаб, кўчадан савлат билан бораётган Бахтиёр чавандозга ҳамманинг ҳаваси келарди. Чунки Оққашқа улоқ-кўпкариларга тулпорларнинг сардори бўлиб кирарди. Қоп-қора ёлларини ҳилпиратиб, майдонга чопиб кирганда ҳар қандай зўр чавандознинг ҳам юраги алғов-далғов бўлмай давоми…
Бухородан чиққан Шоҳбахт султон Сайхуннинг қуйи оқимидаги бобокалонидан қолган қишловга етиб келди. Султон отдан тушиб ўтов томон юрди. Удумга кўра улуғ момоси овоз чиқарди: Дўстларини кулдирган хон бобонгиз йўқ энди,Душманларин ўлдирган хон бобонгиз йўқ энди,Кемтик бағрим тўлдирган хон бобонгиз йўқ давоми…
Комилжон ҳар доимгидек бугун ҳам ишидан барвақт қайтди. Эшикни очиб, уни хуш табассум билан қарши олган хотини Ҳалимахон меҳрибончилик билан ҳол сўради:– Яхши келдингизми дадаси? Чарчамадингизми?– Раҳмат. Ўзларинг тинч ўтирибсизларми?– Шукр.Ҳалимахон эри қўлидан пакетни олиб, ошхона томон юрди, Комилжон эса давоми…
Султон Серкаев нафақага чиқди-ю, зерикиб қолди! Кунни кўнгилдагидек ўтказишда ҳартугул ишхонасидан айланиб ўргилса арзиркан. Кичикроқ идоранинг бўлса-да, каттакон бошлиғи саналарди. Керилибгина беминнат темир отда хизматга йўл оларди. Иззат-икром ва навозишлар остона ҳатлар-ҳатламай бошланарди: “Саломатмисиз, Султон Серкаевич!”, “Соғинтириб қўйдингиз-ку, ака!”, “Кеча давоми…