Қадим замонда бир подшо ўтган экан. Кунлардан бир кун подшо ўз элига иккита савол берибди.
— Шириндан ширин нима? Аччиқдан аччиқ нима?
Подшо бу саволни ечиш учун одамларга қирқ кун муҳлат берибди: «Агар ҳеч ким саволни еча олмаса, юртга қирғин соламан», дебди. Бу саволга ҳеч ким тўғри жавоб топа олмабди. Подшо зулмидан қўрққан халқ бошқа томонларга қараб қочиб кета бошлабди.
Шу мамлакатда бир камбағал чол қизи билан кун кечирар экан. Кўчадаги шовқинларни эшитиб, қиз ташқарига чиқиб қараса, одамлар тўп-тўп бўлиб қочиб кетяпти. Қиз улардан нима сабабдан қочаётганликларини сўрабди. Шунда қочаётганлардан бири шундай дебди: «Подшо бутун халққа савол берган. Саволини ечиш учун қирқ кун муҳлат қўйган. Агарда ҳеч ким ечолмаса, юртга қирғин солади».
Шунда қиз отасини чақириб, унга:
— Отажон, сиз подшонинг олдига бориб саволини ечинг ва юртни зулмдан қутқаринг. Биринчи саволга:— Шириндан ширин — бола ширин. Иккинчи саволга: Аччиқдан аччиқ — ўлим аччиқ, денг, — дебди.
Чол подшонинг олдига бориб, саволига жавоб берибди. Подшо чолдан ким айтганини сўрабди. Чол ўз қизининг айтганини маълум қилибди. Чол қизининг донолигига подшо ҳайрон қолибди. Қизнинг донолигини яна синаш учум подшо одамларига: «Бориб айт, ўша қиз ҳўкизни болалатиб берсин», — дебди. Бир қанча кундан кейин подшо одамлари қизнинг олдига келиб: «Ҳўкизни болалатдингми?» деб сўрабдилар. Шунда қиз: «Дадам ҳаммомга туққани кетган, келса жавобини айтаман», дебди. Келган одамлар қаҳ-қаҳ уриб кулишиб: «Ҳеч вақт эркак киши ҳам туғадими?» деганда, қиз: «Ҳўкиз болалаганда, нима учун эркак киши туғмасин?» деб одамларни мот қилибди.
Бу гапни одамлар подшога айтиб берибдилар. Подшо қизнинг ақллилигига қойил қолибди ва қирқ кечаю қирқ кундуз тўй-томоша бериб қизга уйланибди.
Кунларнинг бирида подшо овга кетибди. Дарвозанинг олдида одамларнинг жанжаллашаётган товуши қизнинг қулоғига эшитилибди. Қиз қараса, иккита қўйчивон можаро қилиб турган экан. Шунда қиз улардан жанжалнинг сабабини сўрабди. Ҳар иккисининг ҳам иккиқат қўйи бор экан. Кечқурун биттасининг қўйи туғиб, иккинчи қўйнинг тагига ётиб олибди. Қиз икковининг можаросини тўхтатиб турганда подшо келиб қолибди. Хотинининг кўчага чиқиб турганини кўриб, ғазабланибди ва саройдан хоҳлаган нарсасини олиб отасининг олдига жўнашини айтибди. Шунда қиз кетмасдан туриб, подшо билан охирги марта ўтириш қилиб, зиёфат беришни сўрабди. Подшо рози бўлибди.
Қиз хилма-хил нозу неъматларни подшонинг олдига қўйиб, роса ичирибди. Шунда подшо маст бўлиб, ётиб қолибди. Қиз соябон аравага подшони ётқизиб, аравакашга бозорларни айлантириб юришни айтибди. Бир вақт подшо кўзини очиб қараса, хотини билан аравада бозорларни айланиб юрган эмиш. Шунда подшо хотинидан:
— Нима учун мени бундай қилиб олиб юрибсан? — деб сўраса, у шундай дебди:
— Эй подшоҳим, ўзингиз уйдан хоҳлаган нарсангни олиб, отангникига кет, дедингиз. Уй ичидан хоҳлаганим сиз эдингиз, энди уйга олиб кетяпман, — дебди.
Подшо қизнинг донолигига, ақллилигига қойил қолиб, у билан яна турмуш кечираверган экан.