Отаули. Афандининг йўриғи (эссе)

Топқирлик Ўзбек халқининг севимли қаҳрамони Хўжа Насриддин афандининг фазилатлари кўп. Бу қаҳрамоннинг ўта билағонлиги, топқирлиги, сўзамоллиги, эпчиллиги, софдиллиги, одиллиги, дадиллиги, мардлиги, тантилиги тилларда достон! Жаноби Афанди нафақат ўзбек, усмонли турк, озарбайжон, қозоқ, туркман, қирғиз, қорақалпоқ, татар, бошқирд, уйғур ва бошқа давоми…

Отаули. Ҳаво (ҳикоя)

  Сумбуланинг сокин саҳарида Хўжакент қиш­лоғининг туб-киндигидаги қуёшга юз тутган мўъ­жазгина кулбадан чиқиб келган қария аввалига дала ҳовлисини бир айланиб келди. Сўнг ҳовли ёнидан оқиб ўтадиган зилол жилғада юз-қўлини ювди. Ўчоқбошига бориб, одатдагидек қумғонда чой қайнатишга тутинди. Унинг олтмиш беш давоми…

Отаули. Дийдор (ҳикоя)

— Ҳой, шоир, туринг, ташқарида сизни қандайдир расво сўраб келибди!Меҳмонхона ходимининг бош устига энгашган кўйи шивирлаб айтган бу гапи Абдулҳамиднинг уйқусини дафъатан ўчирди. Куни бўйи дўстлари билан водий бўйлаб қилинган сафар-саёҳатлари, адабиёт ихлосмандлари билан қизғин учрашувлардан чарчаб-толиққан, шу боис қотиб давоми…

Отаули. Сув (ҳикоя)

Кўпни кўрган ота-боболаримиз бутун олам ҳам, бани одам ҳам тўрт унсур – олов, ҳаво, тупроқ, сувдан таркиб топган дейдилар. Бу тўрт унсурдан ҳар бирининг ўзигагина хос энг бирламчи сифатлари бор: олов – муқаддас, ҳаво – беминнат, тупроқ – табаррук, сув давоми…

Отаули. Бировнинг дарди (ҳикоя)

Кутилмаганда оғриқ заптига олди. Бели нақ синиққа ўхшайди. Боши айланиб, кўз олди қоронғилашди. Бир жойда михлангандек қадалиб ўтириб ишлайдиган одамнинг жони-жаҳони белида бўлади, шекилли-да! Қирқ йилдан бери уззукун белкуракда ер ағдарганида ҳам пинак бузмай, оғриқ нималигини билмаган бу бақувват белнинг давоми…

Отаули. Қорасув (ҳикоя)

Тарихий лавҳа Қадим туркий сўзларнинг туб луғавиймаъноларини пухта биладиган луғатшунос олимЭрнст Бегматовга бағишлайман Рабғуз (Работи Ўғиз)дан Ҳазрати Султони Орифин зиёратига отланган карвон Терскай (яъни, Тескари – ҳозирги Сўзок шаҳри)да бир кеча тунаб, Қоратовни ошиб, ниҳоят, Югнактепа яқинидаги «Шакарбулоқ» деб аталувчи давоми…

Отаули. Йўриқ (ҳикоя)

Кейинги ўн беш йиллик умрини қадимий Ясси қалъаси яқинидаги Янгиқўрғон қишлоғида ўтказган Ҳусайн сўфи Муҳаммад сўфи ўғли қирчиллама қирқ ёшида кутилмаганда ноаниқ бир хасталикка чалиниб, тўшакка михланди-қолди. Табиб-ҳакимлар беморни ҳар боб билан кўриб, дардига даво қидирдилар, лекин бу уринишлардан тайинли давоми…

Отаули. Бадал (ҳикоя)

Мана, бир йилдирки, Ҳалил йўқ оромини баттар йўқотди. На ётишида ҳаловат бор, на туришида. Маррага яқинлашиб қолгани кейинги уч-тўрт кун ичида-ку, қўяверасиз. Хаёлан нималарнидир хомчўт қилади, қайта-қайта ҳисоблаб кўради. Уззукун бир нарсани ўйлайди: “Қачон бу боши-кети йўқ ташвишлардан қутулиб, илмий давоми…

Отаули. Рисола (ҳикоя)

Қадимшунослик (археология) институтининг янги директор ўринбосари эски илмий котибни ҳузурига чақириб, қўлига бир қўлёзма тутқазди:– Вилоятда яшайдиган бир бошловчи олим шуни жўнатиб, биздан фикр сўрабди. Ўқиб, олдингизга келганида фикрингизни муаллифга айтарсиз.Шу ҳам иш бўлибдими! Атиги юз бетгина қўлёзмани ўқиб чиқиб, давоми…

Отаули. Ўзбек Отеллоси (ҳикоя)

Турон мамлакатининг ҳукмдори Алп Эр ҳоқон ёлғиз ўғли йигирма беш ёшга тўлиб, “Эр” атаниши муносабати билан йиғилганларни бирров кўздан кечириб, издиҳом олдида қўл қовуштириб турган ўғлига кўз тикди:– Кўк Тангрига шукурки, биз бутун Шарқу Ғарбни ўз атрофига бирлаштирган оқ хунлар давоми…


Мақолалар мундарижаси