Hoji Muin. Vasliy (tarjimai hol) (1925)

Islohparvar olim va shoirlarimizdan samarqandlik mulla Sayidahmad Vasliy 29nchi o‘ktabrda vafot etdi. Vasliy XX asr boshlarida maydonga otilib, usuli jadid maktablariga yordam va tarafdorlik eta boshlag‘on haqqoniy olimlarimizdan biridir. Samarqandda 1903nchi yidda ochila boshlag‘on yangi maktablar uchun boshlab kitob yozib davomi…

Hoji Muin. «Tayoq» (1918)

Ko‘b vaqtdan beri millatimni taraqqiy etdirub, boshqa millatlarg‘a o‘xshash osmong‘a uchurmoq niyati oliyasi ko‘nglimda o‘runlashib, muning uchun turli yo‘llar bilan tirishib ko‘rdim. Lekin bu baxtsizlig‘imdan barcha tadbir va hamma xidmatim foyda etmay, bo‘shg‘a ketdi. Ya’ni mil-latimni ko‘klarg‘a uchurmoq nari tursun, davomi…

Hoji Muin. Boy bo‘lmoq yo‘llari (1922)

Umrim bo‘yi boy bo‘lish yo‘llarini izlab topolmay, oxir, «taqdirimda boyliq yozilmag‘on ekan» deb yurgan edimki, to‘yqusdan o‘ktabr o‘zgarishi voqe’ bo‘lub, bolsheviklar hukm sura boshladilar. Ko‘b vaqt o‘tmadikim, bular turli gazeta va kitoblar chiqarib, xalqni bolsheviklikka tashviq eta boshladilar. Boshqa yoqdan, davomi…

Hoji Muin. «Rishvat» xastalig‘i (1918)

Asrlardan beri odam bolalarini ezib, qurutib kelgan xastaliq (kasallik)larning eng yomoni va yuqumlisi rishvat xastalig‘idir. Rishvat xastalig‘i hisobsiz odam bolalarini xonavayron, bachagiryon va darbadar qilg‘on. Odam jinsining har bir sinfi orasinda rishvat xastalig‘i hukm surib kelg‘on. Aning panjai istilosindan podshoxdardan davomi…

Hoji Muin. Pora va poraxo‘rlik (1922)

O‘ktabr o‘zgarishining besh yillik bayrami munosabati bilan biz «Tayoq»imizning ushbu favqulodda sonini poraxo‘rliq qahramonlarig‘a bag‘ishlamoq bilan barobar bu sonda yolg‘uz «pora»ning lug‘aviy va izohli ma’nolaridan ham poraxo‘rlikning burung‘i va hozirgi hollaridan suvga tegmagan nodir va muhim ma’lumot berib o‘tamiz: «Pora», davomi…

Hoji Muin. Oxir zamon alomatlari (1923)

Eski «Aqoid» kitoblarimizda yozilg‘ondurkim, zamona oxir bo‘lib, qiyomat yaqinlashmoqda. «Ya’juj-ma’juj» degan bir jamoa maxluq paydo bo‘lib xalqning tinchlig‘ini buzib, dunyoni xarob etishga tirishadirlar. Oradan ko‘p vaqt o‘tmay, har yerda «barkamol osoyish» bo‘ladir. «Ya’juj-ma’juj» jamoasining qanday maxluq ekanligi to‘g‘risida «ulamoi islom» davomi…

Hoji Muin. Azroilmi, soliqchimi? (1924)

Zamonimiz qiziq bir zamon bo‘ldi! Kunda bir zakun, soatda bir xil qonun chiqayotibdur. Magar Nikolay vaqtida bizdan biron noshukrlik o‘tgan ekankim, bukun Haq taolo «bolshevik» degan bir toifa maxluqni boshimizga musallat qildi… Xudoyo, tavba qildim. Yana o‘zing bilasan. Mulk o‘zingniki, davomi…

Hoji Muin. Tabiiy ishlar (1924)

Bizning yurtimiz, elimiz va hatto rasmiy idoralarimizda g‘ayri tabiiy qiliqlar, ishlar qancha ko‘b bo‘lsa, tabiiy ishlar ham o‘shancha ko‘bdir. Bulardan g‘ayritabiiylarini yozmay o‘tsaq, albatta, «Mashrab» qo‘rqdi, yoki mudohana yo‘lini tutdi deb haqqimizda «husni zan» qilg‘uvchilar chiqib qolishi tabiiy bo‘lg‘onidek, yozg‘onimiz davomi…