To‘xtamurod Boboyev. She’r ilmi ta’limi.— T.: O‘qituvchi, 1996. — 344-b.
Taniqli adabiyotshunos olim va metodist, filologiya fanlari nomzodi, dotsent To‘xtamurod Boboyev qalamiga mansub mazkur qo‘llanmada o‘zbek she’riyati ilmi asoslari — she’r tuzilishi qonuniyatlari va she’riy nutq badiiyatini o‘rganish masalalari chuqur yoritilgan. Unda, xususan, barmoq va aruz she’r tizimlarn, she’r tuzilishi mezonlari — ritm, vazn, qofiya, band va she’riy nutq badiiyati vositalari — troplar, she’r san’atlarn va poetik sintaksis ilmidan didaktik saboqlar berilgan.
Kitob umumta’lim maktablari o‘quvchilari, o‘rta maxsus va oliy o‘quv yurtlari talabalari, adabiyot muallimlari va she’riyat muxlislari uchun mo‘ljallangan.
Mas’ul muharrir: O‘zbekiston Respublikasi FA muxbir a’zosi, O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan fan arbobi, filologiya fanlari doktori, professor S. Mamajonov.
Taqrizchilar: filologiya fanlari doktorlari, professorlar N. M. Mahmudov, H. Homidov, B. To‘xliyev.
MUNDARIJA
So‘z boshi
Muqaddima
BIRINChI BO‘LIM
She’r tuzilishi mezonlarini o‘rganish
I bob. Barmoq she’r tizimi
Barmoq she’r tizimi asoslari
Ritm (zarb)
Vazn
Band
O‘zga she’r yo‘llari
II bob. Aruz vaznlari
Aruz
Fonetika
Juzv-hijo
Rukn
Vaznlarning paydo bo‘lishi
Bahr
Doira
Taqti’
III bob. Qofiya saboqlari
Birinchi saboq. Mumtoz qofiya unsurlari
Ikkinchi saboq. Mumtoz qofiya tiplari va turlari
Uchinchi saboq. Qofiya san’atlari
To‘rtinchi saboq. Qofiya tizimi
IV bob. O‘zbek she’r tuzilishi mezonlari: taqti’ va talqin (tajriba: metodik maslahatlar va tavsiyalar)
I. Barmoq tizimidagi she’r tuzilishi mezonlarini aniqlash (Hamid Olimjon lirikasi misolida)
II. Aruz tizimidagi she’r vaznini aniqlash (Alisher Navoiy g‘azallari misolida)
IKKINChI BO‘LIM
She’riy nutq badiiyatini o‘rganish
I bob. She’riy nutq troplari
Troplar va ularning tasnifi
Komparativ (o‘xshash) troplar
Kontigual (qorishiq) troplar
Kontrast (zidlov) troplar
II bob. She’r san’atlari
Lafziy san’atlar
Ma’naviy san’atlar
Ma’naviy-lafziy san’atlar
III bob. She’riy nutq sintaksisi
Intonatsiya (ohang)
Poetik figuralar
Kuchaytiruv figuralari
Pasaytiruvchi figuralar
Ohangdosh figuralar
Zidlov figuralari
O‘zgartiruvchi figuralar
Fonetik usullar
IV bob. She’riy nutq: mustaqil ishlar va nazorat usullari (tajriba: metodik maslahatlar va tavsiyalar)
I qism. She’riy til badiiyatini o‘rganishda mustaqil ishlar
II qism. Nazorat usullari
Xotima