Atoqli ozar adibi Anor (Anar Rəsul oğlu Rzayev) 1938 yili Boku shahrida mashhur shoirlar Rasul Rizo va Nigor Rafibeyli xonadonida tavallud topgan. 1960 yili Ozarboyjon Davlat universitetining filologiya fakultetini, 1964 yili esa Moskvadagi Oliy stsenariynavislik kursini tugatgan.
U “Dantening yubileyi”, “Oq ko‘rfaz”, “Besh qavatli uyning oltinchi qavati”, “Muloqot”, “Sizsiz”, kabi asarlarida zamondoshlar obrazini yaratishga intiladi, an’anaviy tushuncha va urf-odatlarning ular hayotiga ta’sirini tadqiq qiladi.Anor «Har oqshom o‘n birda» (1969), «Kun keldi» (1971), «Taxmina» (1993) filmlari uchun stsenariy ham yozgan.
Quyosh o‘zining ish kunini tugatib, shahar uzra yoyilgan oltinrang choyshabini yig‘ishtirib oldi. Boshlovchi romanist, o‘rtoq prozaik Lo‘tti Bozov xuddi ana shu paytda telefon trubkasini ko‘tarib, havaskor yosh tanqidchi, o‘rtoq olim Qorin Quliyevga qo‘ng‘iroq qildi. Undan-bundan, o‘tgan-ketgandan gaplashishdi. Suhbat so‘ngida o‘rtoq davomi…
37 yil oqshomi. Bokuning sokin ko‘chalaridan biri. Ko‘chaning boshida ikkita katta bino bir-biriga qarab turibdi — ikki g‘amgin bino. Uylardan sal narida kichkina bog‘ bor. Suv tuproqqa xuddi ohista singib ketganiday ko‘cha ham kunduzgi ovozlarni — shoshilgan qadam, ulovlar tovushlarini davomi…
“Telefon raqamlari hech o‘xshamas bir-biriga biroq barchasida inson ovozi bor… …yomon kunlar hech o‘xshamas bir-biriga birida o‘zing jim qolasan birida telefon…” Voqif Vakilov O‘tgan kuni sening telefoning vafot etdi. O‘ylama, faqat insonlar o‘lmaydi, telefon raqamlari ham o‘ladi. Umr bo‘yi ko‘plab davomi…
Ildeniz Kurtulanga bag‘ishlayman – Allo! Jeyran xonim, salom! Men… – Salom, afandi… Yaxshimisiz? – Rahmat, yaxshi. O‘zingiz qalaysiz? – Bari ko‘ngildagidek… – Janob rektor bilan gaplashsam bo‘ladimi? – Afsuski, buning iloji yo‘q, rektor – yig‘ilishda… – Kecha siz… ertaga qo‘ng‘iroq davomi…
Muallifdan: 1994 yilning mart oyida qalamga olingan bu qaydlarni hikoya deb bo‘lmaydi. Chunki “janr talablariga mos kelmaydi” deyishlari aniq. U holda bularni qaysi janrga kiritish mumkin? Ehtimol, “hujjatli fantaziya” demoq kerakdir? Fantastik hujjatlar ichida ko‘p o‘ralashavergandan keyin “hujjatli fantaziya” yozishdan davomi…
* * * Bag‘ri yam-yashil ulug‘ tog‘lar bundoq urushni ko‘rmagandi. Tubi teran tor daralar bunday qirg‘inni bilmagan edi. Savash bir savash edi, maydon to‘la bosh edi. Shahboz-shahboz otlar yelar, taqasi qolardi. Qora po‘lat qilichlar chopilar, dami tezlanardi. Uch qirrali o‘tkir davomi…
Asarning to‘liq variantini saqlab oling. MP3 formatda tinglang.
Asarning to‘liq variantini saqlab oling.
O‘ruch do‘xtir hayotidan nolimasdi. Sog‘lig‘i joyida, qirq beshni qoralagan bo‘lsa ham, hozirgacha loaqal qattiqroq tumov bilan og‘riganini eslolmasdi. Oilasidan ham ko‘ngli to‘q. O‘zidan olti yosh katta xotini Pokiza ro‘zg‘orbop ayollardan. Uy-joyni saranjom-sarishta saqlaydi, pishir-kuydirga ham usta, o‘zi esa xokisor, kamsuqum, davomi…
Yosh olim Bolta Teshayev ko‘p yillar mobaynida “Bir noma’lum shoir haqida” jiddiy tadqiqot olib borgan edi. Yaqinda u ana shu mavzudagi dissertatsiyasini yakunladi. Quyida biz mazkur dissertatsiyadan parcha keltiramiz.“Dissertatsiyaning asosiy qismiga o‘tishdan avval uning yozilish jarayonida qomusiy bilimga ega mashhur davomi…