Нуржаҳон бегим

Нуржаҳон бегим Ҳиндистонда ҳукмронлик қилган Бобурий шаҳзодалардан учинчиси — Жаҳонгиршоҳ (Салим, 1569—1627)нинг иккинчи хотинидир. Тарихий манбаларнипг берган маълумотига кўра, Нуржаҳон бегимнинг ҳақиқий исми Меҳринисо бўлиб, асли келиб чиқиши Эрондан эди. Унинг ота-онаси йўқчилик оқибатида ўз ватанидан Ҳнндистонга кўчиб келиб, Акбар давоми…

Аржуманд бону (Мумтоз Маҳал)

Аржуманд бону тахминан 1594 йилда Машҳадда туғилган. У асли эронлик бўлиб, бобоси ва ота-онаси камбағаллик юзасидан Ҳиндистонга кўчиб келиб, Акбаршоҳ мулозиматига хизматга киради. 1611 йилда Аржуманд бонунинг аммаси Нуржаҳон (Меҳринисо) Жаҳонгиршоҳга турмушга чиққач, Аржуманд бонунинг бобоси Эътимод-уд Давла бош вазирлик давоми…

Алиқул Раҳмонов. Мирзо Улуғбек европаликларни ҳайратда қолдирди

Мирзо Улуғни 15 асрдан бери Европа ва Америкада ҳам, Осиёда ҳам яхши билишади. 16 аср охири ва 17 асрнинг бошларида Европада астрономия фанининг жадал суръатлар билан ривожланиши европаликларнинг Самарқанд академиясига бўлган қизиқишини оширди. Шогирди Али Қушчининг Улуғбек асарларини Туркияда тарғиб давоми…

Зарафшон дарёси – тарих ва бугун

Нега Зарафшон, зар тар­қатувчи? Суви зар рангда бўлганлиги учунми ёки йўлидаги гўшаларни обод қилгани, юртларни зарга кўмганлигиданми? Аслида униси ҳам, буниси ҳам рост. Зарафшон ўша Маччо тоғидан (5960 м.) бошланиб улкан узунлиги 24,7, майдони 40,8 яхоб, Зарафшон музлигининг тагидан чиқиб давоми…

Ҳасан Қудратуллаев. “Бобурнома” асрори калити

Заҳириддин Муҳаммад Бобурнинг “Бобурнома” асарини адабиётшуносликда адиб бошидан ўтказган кунлар йилномаси сифатида баҳолашади. Аммо шоир — Бобур шеърияти муаллифнинг ички дунёсини бор шиддати билан ўқувчига етказувчи ноёб маънавий хазинадир. Бобур рубоийларида ҳам олам-жаҳон маъно ифодаланган.

Ваҳоб Раҳмонов. Бобуршоҳ: шоир ва адиб

Ҳар бир халқнинг тарихий, маданий-миллий қиёфасини аниқ белгиловчи улуғ шоҳлари, буюк олимлари, йирик адиб ва шоирлари бўлади. Инсониятнинг абадиятга мансуб ана шундай буюк фарзандлари сафида Заҳириддин Муҳаммад Бобур ҳам ўз ўрнига эга. Кишилик тарихида Бобурчалик шахсий имкон, иқтидор ва фазилатлари давоми…

Шаффоф мўъжиза

Қадимги Хитойда ёш аёлларга ажинлар тушишининг олдини олиш ва кўзни нурланишдан асраш ҳамда қуёш нуридан сақланиш учун алоҳида маслаҳатлар берилган, аммо у пайтлари кўзойнак бўлмагани учун барглардан ясалган шляпалардан фойдаланганлар. Японлар эса бошларига махсус “эшикчалари” бўлган камар тақиб юрганлар. Ўтмишда давоми…

Омонулла Файзуллаев. Аҳмад ал-Фарғонийнинг фанний олами

Абул Аббос Аҳмад ибн Муҳаммад ибн Касир ал-Фарғоний(798—861) Фарғонада туғилди, шу ерда илмий таълим олди, вояга етди ва, ниҳоят, Бағдоддаги «Байт ал-ҳикма» номли академияда илмий ишлар билан шуғулланди. Бу илм маконида ал-Фарғоний бошқа атоқли олимлар, жумладан, Муҳаммад ибн Мусо ал-Хоразмий давоми…

Адам Смитнинг “кўринмас қўл”и

Бу одамни бизда ҳали кўпчилик танимайди. Энциклопедик луғатда:Смит Адам (1723 — 1790) — шотланд экономисти ва файласуфи… деб бошланган қисқача изоҳ берилган. Аммо биз уни 1976 йилда нашр этилган, муқаддам яшаб ўтган барча атоқли файласуфлар номи жамланган «Фалсафа луғати»дан ҳарчанд давоми…

Совуқ ҳудуддаги қайноқ ҳаракатлар

Барча даврларда у ёки бу давлатнинг ташқи сиёсати ўзига хос хусусиятга эга бўлган. Аммо дунёни эгаллаш ёки янги-янги ерларни ўз давлатларига қўшиб олиш каби мақсадлар турли даврларда ўз аҳамиятини йўқотмаганини бугунги кунда ҳам кўриб турибмиз. Буюк географик кашфиётлар пайтида Колумбнинг давоми…