Bir odam sahro yo‘lidan chaqqon yurib, bir darveshga yetib oldi va unga qarab dedi:
– Ey darvesh, ahvoling qalay?
Darvesh dedi:
– Ko‘rib turibsan-ku, uyalmaysanmi, nimani so‘raysan tag‘in. Bu dunyoning tor darasida qolibman, hozir bu jahon menga haddan ziyod tangu tor ko‘rinmoqqa.
Chaqqon odam dedi:
– Aytganlaring to‘g‘ri emas, bu keng biyobonda torlik yo‘q.
Darvesh dedi:
– Agar bu yerda torlik bo‘lmaganda, sen kabi bir ablah hecham menga to‘qnashmagan bo‘lardi.
Senga yuz yoqimli va’dalar bersalar ham, oxir-oqibat u olovning narigi yog‘idan nishona beradi. Seningoloving nima? – Dunyo. Undan voz kech, sherlar kabi bu olovdan hazar qil. Hazar qilsang, ko‘ngling joyiga tushadi, shundan keyin esa dilhushlik saroyi sening oldingda paydo bo‘ladi. Olov oldindayu yo‘l juda uzoq, taning zaif, diling asirlikda, jon esa nafratlangan. Sen esa hammasidan qutulib, ishni yakunlagansan, o‘rtada shunday bir ish hosil qilgansan. Jahonni ko‘p (sinab) ko‘rding, endi jonni nisor et. Shunda jahondan senda na nom qoladi, na nishon. Qancha ko‘rsang -hech narsa ko‘rmagandaysen. Necha bor aytaman: buncha o‘zingni g‘amu anduhda qiynama deb.
Fariduddin Attorning “Mantiqut-tayr”idan.