Эшмурод ўз уйида ўтуруб эдики, биров эшик қоқди. Эшмурод эшик олдига келуб:— Кимдир?— Мен.— Сен кимсан?— Мен Мўминжон.— Вой, Мўминжон экан-ку,— деб эшикни очуб, Мўминжонни меҳмонхонага олуб кирди. Хизматчини чақируб, чой-нон олуб келишга буюруб юборди. Мўминжон ёшлигидан ўғирлиқға одат қилуб давоми…
Бу ерга келганимизга уч-тўрт ой бўлди. Мен ҳам, ойим билан дадам ҳам янги уйга, қўни-қўшниларга аллақачон ўрганиб кетдик. Бироқ бувим эса, худди бирон нарсани йўқотиб қўйган одамдек, туриб-туриб эски ҳовлини қўмсаб қолади-ю ўзини қўйгани жой тополмай:— Ҳой, болам, — дейди давоми…
I Боққол Маҳмуд Массоҳ харидор кутиб, оппоқ чўққисоқолини қашиб ўтиради, кўзлари ўтган-кетганда. Унинг дўконида одамнинг жонидан бошқа ҳамма нарса топилади. Қанд-новвот дейсизми, ҳолва, сабзи, пиёз, гуруч дейсизми — ҳаммаси бор. Агар бирор харидорга атторлик буюмлари ёки игна, ип, мих ва давоми…
I — Шаҳри Багғдодга соғ-саломат етиб келганингиздан беҳад хурсандман, яна кўришадиган кун бор экан, — деди уй эгаси — марвлик Холид ибн Абдумалик кенг пешонали ёш меҳмон билан қучоқлашиб кўришар экан. — Абу Абдуллоҳ Муҳам¬мад ибн Мусо жаноблари қачон етиб давоми…
1. ЖАҲОН ОТИН Йўлнинг икки томонндаги қатор теракларга қўниб олган зарғалдоқлар сарой соқчиларидек ўқтин-ўқтин бир-бирларшш чақириб, қандайдир нохуш аҳволдан хабардор қилаётгандек эдилар.Кечки пайт. Дарахтларнинг сояси узунлашиб, боққа салқин тушган. Зарбоф, парча, шойи тўн кийган сарой амалдорлари, беклар гердайиб, боғ ўртасидаги давоми…
1. ЎТМИШ БИЛАН УЧРАШУВ — Наманган шаҳридин кетганимга ўн саккиз йил бўлибдур-а. Тавба, вақт ҳам тоғдин айқириб тушаётган сойдек тез оқиб ўтар экан. Яқингинада шу кўчаларни чангитиб юрар эдик-ку — деди Машраб жоме ёнидаги тор кўчада эшагидан тушиб.— Мана, уйимга давоми…
1588 йилнипг ёз ойлари. Пишиқчилик. Шаҳар дарвозаларидан арава-арава қовун-тарвуз, узум, шафтоли ва турли-туман мевалар кириб турмоқда. Ҳаводан шарбат, тандирдан янги узилган нон ҳиди келади.Шаҳар расталари худди арафа кунларидагидек ола-ғовур. Узоқдан қулоқ солган кишига гўё шаҳар ўртасидан катта бир дарё шовиллаб давоми…
ЁШЛИК АЙЁМИНИНГ ИЛК БАҲОРИ Алишер чўккалаб олиб хонтахта устидаги каттакон бир китобни варақлаб, сурат кўриб ўтирар эди. Ов ва жанг манзаралари уни шу қадар қизиқтирган, хаёлини шу қадар ўғирлаган эдики, отаси келиб эшик олдида кавуш ечаётганини ҳам пайқамади. Кичкина Баҳодир давоми…
613 йил савр ойининг бошларида эрталаб икки отлиқ тевараги баланд пахса девор билан ўралган чорбоғнинг дарвозаси олдига келиб эгардан тушди. Дарвозанинг икки тавақаси ланг очиқ. Дарвозабон эшик ёнида турарди. Эгнига мовутдан калта енгли тугмадор, оёғига уфка этик кийган, икки юзи давоми…
Хоразмшоҳ Абу Абдуллонинг амакиваччаси Абу Наср ибн Ироқ маърифатпарвар ва донишманд одам эди. У юксак мартабали амалдорлар, аъёнлар билан эмас, аҳли илму фозиллар билан суҳбатлашишдан завқланар, инсоннинг зийнати зардўзи чопон ва тилло камар эмас, илм-урфон, деб ҳисоблар эди.Одатда подшоҳлар тахт-тож давоми…