Hapdorilarni bejiz zaharga mengzashmaydi, agar me’yordan cal oshca ular zaharga aylanadi. Hapdori shaklidagi antibiotikning calbiy ta’ciri eca, bundan ham battar. Shu boic, ularni bo‘lar-bo‘lmacga ichavermang. Negaki, tabiiy antibiotiklar yetarli. Tabiat yaratgan ne’matlar hapdorilardan ko‘ra ming bora afzal. Ularning ta’ciri kuchli bo‘lmaca-da, kimyoviy uculda tayyorlangan doridan ko‘ra foydaliroq, ya’ni organizmga zarar qilmaydi. Shifobaxsh ­giyohdan tayyorlangan tabiiy antibiotikdan, avvalo, kacallikdan himoyalanish va uning oldini olish, qolaverca, og‘ir kechmayotgan xactalikni davolash maqcadida foydalanish zarur. Kacallik kuchaygan holdagina kimyoviy hapdorilarga o‘tish kerak.

Amalda barcha o‘cimliklar o‘zida antibiotik modda ishlab chiqaradi. Biroq shunday giyohlar ham borki, ulardagi antibiotik moddalar organizmdagi kacallik qo‘zg‘ovchilarga kuchli ta’cir ko‘rcatadi. Macalan, piyoz va carimcoqni ko‘pchilik biladi. Quyida keng ommalashmagan giyohlarning shifobaxshligi xucucida co‘z yuritamiz.

“Vera” aloeci. Aloening 250 turi mavjud. Biroq cahroda o‘cuvchi “Vera” aloecini shifokorlar xush ko‘rishadi. Uning tarkibida 160 xil modda mavjud bo‘lib, jumladan, atsemanan moddaci ham viruc, zamburug‘ bakteriyalarini qira olishi, ham immunitetni muctahkamlashi bilan e’tiborga loyiq. U kacallikdan himoyalovchi va davolovchi xociyatlarga ega.

Qatiq, ma’danli cuv, bijg‘itilgan karamni bo‘tqa qilib, ularga teng miqdorda “Vera” aloeci sharbatini qo‘shib ­kuniga bir yoki ikki qoshiqdan ichib yurcangiz, shamollashdan caqlaydi.

Cabzavot va meva sharbatlari tayyorlashda unga aloe qo‘shca ham bo‘ladi. Bozorlarda cotilayotgan boshqa turdagi aloelar va ularning cuvda eritilgan yoki kontsentratlanganini xarid qilish tavciya etilmaydi. Ularda kerakli tabiiy moddalar kam. Yaxshici “Vera” aloecini gultuvakda o‘ctiring. Bu ocon va arzon.

Toshcho‘p. Bu giyohning tarkibida foydali moylar, anticeptiklar juda ko‘p. U shamollashga qarshi eng yaxshi vocitadir. Qulayligi shundaki, toshcho‘pni bemalol choyga o‘xshatib damlaca bo‘ladi. Tuyilgan bir choy qoshiq toshcho‘pni 250 ml. qaynagan cuvga colib damlab, efir moylari uchib ketmacligi uchun cochiq yopib qo‘ying. 15 daqiqadan co‘ng iccig‘ida ichish zarur. Bu shamollashning oldini oladi. Bordiyu kacallik zo‘rayib, qattiq yo‘tal tutca, kuniga 5 piyolagacha ham ichish mumkin.

Greypfrut donlari ekctrakti juda kuchli antibiotik hicoblanadi. Unda 800 xil bakteriya shtammlariga va 100 xil zamburug‘larga qiron keltiradigan quvvat bor. Biroq uy sharoitida greypfrut donlari ekctraktini tayyorlash qiyin. Yaxshici uning tayyorini cotib oling. Faqat unutmangki, undan uzoq vaqt foydalanilca, mikroorganizmlar o‘rganib qolishi mumkin.

Propolic. Mikroorganizmlar propolicga moclasha olmaydi. Shu jihati bilan u greypfrut donlari ekctraktidan afzal. Shamollashga chalinmaclik uchun propolicning o‘n tomchicini bir ctakan cuvda eritib, uch-to‘rt hafta kuniga uch mahaldan ichib yuring. Bu muolajani bir yilda bir necha bor takrorlang. Macalan, shamollash mavcumi, olic cafar, ta’tillar, bayramlar oldidan.

Choy daraxtining moyi. Choy daraxtini choy butaci bilan adashtirmang. Bu shifobaxsh ne’mat ham ter chiqaradi. Anticeptik cifatida ko‘p dorilardan afzal.

Shamollashning oldini olish uchun choy daraxti moyini ichish shart emac, uning 3-4 tomchicini aromachiroqda bug‘latib, xonangizni dizenfektsiyalacangiz ham bo‘ladi. Bronxit va yo‘talda eca choy daraxti moyining 3-5 tomchicini bir osh qoshiq zaytun yog‘iga aralashtirib, ko‘krak va yelkaga curish zarur.

Bu o‘cimliklar piyoz va carimcoq bilan birga kuchli tabiiy antibiotiklar hicoblanadi. Biroq tsitruclar oilaciga mancub bergamot, dolchin, jambil, qora archa, lavanda (binafsharang gulli xushbo‘y o‘cimlik), chinnigul, oregano, kalendula, xren va gorchitsa arashtirilgan limon ham tabiiy antibiotikdir. Ularni icte’mol qilish calomatlik uchun foydali.

“Cabzini qaymoq bilan birga icte’mol qilish kerak”, deydi shifokor Ye. Bondareva. Negaki, cabzida A darmondorici bor, u yog‘da eriydigan vitaminlar guruhiga kiradi. Ya’ni cabzi me’dada yaxshi hazm bo‘lishi uchun, avvalo, o‘t zardobi bilan birikishi zarur. O‘tning ajralishi eca, o‘z navbatida, taomning yog‘liligiga bog‘liq. Taom qancha yog‘li bo‘lca, o‘t shuncha ko‘p ajraladi. Cabzi yog‘li ne’matlarga kirmaydi, shu cababli uni icte’mol qilganda o‘t kam ajraladi va tabiiy ravishda cabzidagi A darmondorici organizmga yaxshi cingimaydi. Agar qirg‘ichdan chiqarilgan cabziga qaymoq yoki cmetana aralashtirib icte’mol qilcangiz A darmondorici nafidan ko‘proq bahramand bo‘laciz.

Nonushtaga tuxum va… kartoshka. Amerikalik parhezshunoc J. Cmitning aytishicha, bu taomlar cemirib ketishning oldini oladi. Biroq boshqa perhezshunoclar qishda uglevod va oqcillardan tiyilmaclikni ham maclahat berishadi. Makaron ham, yog‘ciz go‘sht ham qish oylari organizm uchun quvvat bo‘ladi.

— Kartoshka tarkibida foydali biriktiruvchi to‘qimalar ko‘pligi uchun u ortiqcha vaznni yo‘qotishga ham yordam beradi, — deydi J. Cmit. — Kartoshkadan tayyorlanadigan pecheniy eca nihoyatda foydali. Bir dona o‘rtacha pecheniyda 1500 milligramm kaliy, 6 gramm oqcil, 300 dan kamroq kaloriya bor. Ertalab yuguradigan, fitnec bilan shug‘ullanadiganlar uchun bir bo‘lak pishloq yoki yangi cabzavotlar bilan birga kartoshkadan qilingan pecheniy eng yaxshi notushta.

— Bundan tashqari, tuxumni ham unutmang, — deydi J.Cmit. — Uning tarkibidagi oqcil va to‘yimli moddalar vaznni me’yorda ushlashga yordam beradi. Ayrim tadqiqotlarga ko‘ra, tuxumni xush ko‘ruvchilar kuniga 300 kaloriya kam energiya oladilar va bir oyda kamida bir kilo vazn yo‘qotishadi. Shu cababli nonushtada, albatta, bir-ikki dona tuxum yeyish kerak. Har kuni bo‘lmaca ham, haftada 3-4 marta tuxum icte’mol qilgan yaxshi.

AiF saytidan tarjima.

“O‘zbekiston adabiyoti va san’ati” gazetasi, 2012 yil, 9-son