Yashin va momaqaldiroq ibtidoiy odamlarni qo‘rqitgan va sehrlagan ilk tabiat hodisalaridan biri bo‘lgan bo‘lsa ajab emas. Ular ilon izi yashinni, momaqaldiroq gumburlashini xudoning o‘zlariga sochayotgan g‘azabi, qahri, deb o‘ylashgan. Yashin va momaqaldiroq aslida nima ekanini anglab yetish uchun elektrni esga davomi…
Bo‘ronning turlari ko‘p bo‘lsa-da, ular bir xil yo‘sinda, ya’ni havoning bir joydan ikkinchi bir joyga tez sur’atlar bilan ko‘chishi natijasida hosil bo‘ladi. Yomg‘ir yog‘ib, chaqin chaqib, yashin turgan vaqtdagi bo‘ron momaqaldiroq deb yoki momaqaldiroq bo‘roni deb ataladi. Agar shamol yo‘l-yo‘lakay davomi…
Momaqaldiroq tez-tez sodir bo‘lib turadigan ayrim joylarda har sakkiz yuz momaqaldiroqdan biri bilan qo‘shilib, o‘lchami yong‘oqday keladigan, har besh ming momaqaldiroqdan biri bilan qo‘shilib esa tennis koptogiday keladigan do‘l yog‘adi. Siz o‘zingiz ham do‘l bundan-da boshqa o‘lchamga ega ekanini ham davomi…
Bahorgi jalalar, odatda, momaqaldiroq bilan birga keladi. Momaqaldiroq so‘zining o‘zi meteorologik hodisalarning butun bir kompleksini anglatadi. Ulardan hammamiz biladiganlarimiz chaqmoq va guldirakdir. Chaqmoq qo‘shni bulutlar o‘rtasida yoki bulut bilan yer o‘rtasida chaqadigan ulkan elektr uchqunidir. Elektrsizlanish (razryad) vaqtida tor kanaldagi davomi…
Girdob va tornado bir-biriga juda o‘xshash. Girdobni «dengizdagi tornado» deb ham atash mumkin. Avval tornadoning o‘zi nima ekanini bilib olaylik. Tornado — haqiqiy aylana ko‘rinishidagi shtormdir. U momaqaldiroq gumburlayotgan hududda qora suyri (voronkasimon) bulut ko‘rinishida paydo bo‘ladi. Suyri bulut paydo davomi…
Deyarli har bir kishi kuchli shamolli va momaqaldiroqli bo‘ronning guvohi bo‘lgan. Ammo bir vaqtning o‘zida bir necha ming kvadrat kilometrli hududni qamrab oladigan bo‘ronlar ham bo‘ladi. Shunday bo‘ronlardan biri tsiklondir. Siklon paytida shamol hamma tomondan past bosimli joy bo‘lgan bo‘ronning davomi…