Лазиз Қаюмов (1930.23.4, Қўқон – 2004.11.1, Тошкент) — адабиётшунос. Ўзбекистонда хизмат кўрсатган фан арбоби (1980), филология фанлари доктори (1963), профессор (1965). Азизхон Қаюмовнинг укаси.

Ўрта Осиё давлат университетининг филология факултетини тугатган (1952). Шу университетда ўқитувчи (1953—56), доцент (1956—65), декан (1960—62), СССР халқлари адабиёти кафедрасининг мудири (1963—85; 1988 йилдан), «Ўзбекистон маданияти» (1962—81), «Совет Ўзбекистони» (1984—88) газеталарининг бош муҳаррири бўлиб ишлаган. Унинг раҳбарлигида 20 дан зиёд фан номзодлари ва докторлари етишиб чиқди.

Ҳамза ижодига бағишланган «Инқилоб куйчиси» (Ҳамза Ҳакимзода биографияси) (1962), «Инқилоб ва ижод» (1964), «Инқилобий драма» (1970), «Ҳамза» (1973, 1989) китоблари нашр этилган. «Шоира Зулфия» (1965, 1975) «Олмос истеъдод» (1965), «Замондошлар» (1972), «Аср ва наср» (1975) ва бошқалар асарларида адабиётшунослик ва ўзбек адабиётига оид муаммолар очиб берилган.

«Ўқитувчи» (1954), «Гулистонинг сенинг», «Меҳри дарё» (1975) воқеий ҳикоялар ва «Меридиандаги учрашувлар» (1976) публицистик мақолалар тўпламлари ҳам бор. «Барҳаёт Ҳамза» (1967), «Ҳамза театри» (1968), «Фарзандингман, Ўзбекистон!», «Гул сайли» (1972) каби ҳужжатли фильмлар сценарийси муаллифи.

Ҳамза номидаги Ўзбекистон Давлат мукофоти лауреати (1973).