BUXORO VAZIRI NASRULLOHBEY PARVONAChI AFANDI HAZRATLARINA OChIQ MAKTUB[1] (Ey Vazoratpanoh[2], biz tartiboti jadidaga muhtojmiz) Aniqdirki, hech qaysi millat hech bir zamonda bizda bo‘lganidek yurti xaroblik, xalqi falokat, ayonlari pastkashlik, idora ahli fasod, zolimlarning qon so‘rishi, ajnabiylar kalakalari, istiqbolining mushkulligi kabi davomi…
Bir kun qon tengizlarinda botg‘an, tamug‘ o‘tlarinda ko‘milgan Sharq bir kun tinchlik va taraqqiy beshigi edi. Bu kun oyoqlar taginda ezilgan Sharq bir kun madaniyatning yo‘lboshchisi, bilim va hunarning o‘chog‘i edi. Ovro‘pa dunyosi vahshat va bilmaslik cho‘llarinda obdirab[1] shovqin-toshqig‘! yurar davomi…
Buxoro shahrining o‘ramlarina[1] ushbu mazmunda bir e’lon yopishrilg‘an edi: «Yangi chiqg‘an jadidlar bolalarimizning e’tiqodlarini buzalar, munlar hunarlarinda hech kim bolasini o‘qutmasin, o‘qutsa shul kishini o‘ldirajakmiz, jadidlar jivlashub[2] o‘lturmasunlar, agarda jivlashub o‘tursalar, biz onlarning boshlarini kesarmiz, jadidlar namoz birla ro‘zani, zakotni davomi…
«Dunyo havodis[1] o‘chog‘idir» demishlar, to‘g‘ri bir so‘z. Yigirma sakkiz(inchi) fevralda Rusiyada hurriyat bo‘ldi, imperato‘r Nikolay taxtdan tushurildi. Ko‘nsul Miller Kogondan Buxoroga kirub, «Naminor» havlisida o‘turdi. Xalq og‘zinda yangig‘ina bir so‘z tushub qoldi: «Buxoroda hurriyat bo‘lar ekan. Muni yoshlarning bilagi bilan davomi…
Mundan ikki oy burun «Turkistonda angliz mudofaasini saqtamoq uchun Chin qo‘shuni kelmoqchi emish» degan bir xabar chiqg‘anda «Hurriyat» gazetasi ikki maqola ila fikrini bildirgan[1] va Turkiston siyosiylarini uyg‘oqliqqa chaqirg‘an edi. Bu kun ish bir oz ochildi: Turkistong‘a angliz vakillarimi, angliz davomi…
Islom madaniyati tarixining oltunli, yulduzli yaprog‘laridan buyuk bir qismi, shubha yo‘qdirkim turklar to‘g‘risida yozilg‘andir. Yunondan Rumog‘a[1], Ubadan Konstantaniyaga[2] ko‘chib kelgandan keyin ta’sir etib, taassublari tarafidan qo‘l-oyog‘i bog‘lanib qolg‘an madaniyati bilan ulum va funun Bag‘dod saltanatining egalari bo‘lg‘an abbosiylar tarafidan[3] turgizildi davomi…
Buxoro hukumati va Buxoro amirining uch yuzi bukun o‘rtag‘a chiqqan, «maf’iu-l-zamiri[1]» ma’lum bo‘lg‘aydir. Rusiya inqilobi. Imperatorning taxtdan tushgani, rus hukumatining xalq qo‘lig‘a qo‘chdigi Buxoro hukumatig‘a inqilobning haqiqati va inqilobchilarning tilaklarini bildurdi. Inqilobchilarning himoyasig‘a sig‘ing‘an yoshlardan Buxoro hukumati biroq qo‘rqdi. Ko‘b davomi…
Turkiston muxtoriyati… Temur xoqonining chin bolalari yoninda, turkistonning tubchak turklari orasinda, mundan o‘g‘urli[1], mundan muqaddas, mundan suyunchli bir so‘zni borlig‘iga ishonmayman. Turkiston turkining qonini qaynatg‘uchi, imonini yuksaltguchi bir quvvat bor esa, yolg‘uz shu so‘zda bordir: Turkiston muxtoriyati. Elli(k) yildan beri davomi…
Musibat ustina musibat! Rusiyaning hozirgi holini ochiq tasvir etmak uchun mundan yarasharoq[1] so‘z yo‘qdir. O‘zgarishdan[2] so‘ng Rusiyaning har tarafindan ochliqlar, yong‘inlar, talonlar, o‘lumlar, o‘ldurmalar bo‘lub turg‘an chog‘da birda chiqib qolg‘an g‘olibiya mag‘lublig‘i bilan buning ustig‘a tortilmas bir yuk bo‘lub cho‘kgan davomi…
Buxoro ulamosini, asosan, ikki firqag‘a taqsim etish mumkindir. Biri Buxoro va uning tevarakindan to‘planib tahsil qilaturg‘an buxoriylar, ikkinchisi Buxoro xonlig‘ining Sharq tarafindag‘i Ko‘lob degan tog‘liq yerdan kelgan ko‘lobilar. Tarixi islomdakisi bani Hoshim[1] bani Umaviya[2] o‘rtasida bo‘lg‘ani kabi Buxoro ulamosi va davomi…