Ли Цинчжао (1084-1155)

Ли Цинчжао (хит. 李清照, пиньинь: Lǐ Qīngzhào) (13 март 1084, Личэн, Шаньдун — 12 май 1155, Цзиньхуа, Чжэцзян) — Сун династиясида яшаган хитой шоираси. Тахаллуси — Иань Цзюйши (хит. 易安居士, пиньинь: Yìān Jūshì).
Ли Синчжао XI аср охири XII асрнинг биринчи ярмида яшаб ижод қилган. Шоира яшаган даврда Хитойда Сун сулоласи ҳукмрон эди. У Иань Сзюйши тахаллуси билан ҳам шеърлар ёзган. Ли Синчжаонинг отаси Ли Гэйэй таниқли олим бўлиб, Император Академиясида хизмат қилган. Шоира 1101 йилда тарихчи Чжао Минчэн билан турмуш қуради. 1129 йилда умр йўлдоши вафот этади. Шунинг учун шоира ижодида айрилиқ мотивлари кўп учрайди. Шеъриятининг нафислиги жиҳатидан Ли Синчжаони афсонавий Ли Бога қиёслашади.

* * *

Сукут кезиб юрар уйимда.
Айрилиқнинг аёвсиз тўри
Дилни чирмаб ташлади жуда.

Баҳор кетиб қолибди, эссиз…
Ёмғир узра учар япроқлар.
Минорада тураман ёлғиз.

Тўрт томоним кўм-кўк майсазор,
Қайда кўздан уйқуни қувган?
Уй томонга йўл излайди ёр
Ё майсага алданар у ҳам.

* * *

Ёрқинлашар баҳор кун сайин –
Шинам ҳовли. Сокин дераза.
Ҳали парда кўтарилмайин
Кўк соялар ўйнайди роса.
Минорадан сўзсиз кузатгум,
Рангин цитра торлари-да жим.

Чўққи узра тўда булутлар –
Ёвуқлашиб келади оқшом.
Шамол тинар, титрамас ўтлар,
Ёмғир йўллар шавкатли осмон.
Гуллаган нок қўрқувда бу дам:
Ўтоларми гуллар баҳордан?!

Русчадан Гулноз Мўминова таржимаси

* * *

Кимдир экиб кетган бу пальма
Деразамнинг ортида ўсар
Йиллар ўтган сайин баравж.
Ҳовлини
Қуюқ соя қопламиш буткул.
Ёлғиздирман, ғамгин, бенаво,
Қимирлагим келмас ўрнимдан.
Ёмғир девор ортида бедор
Тақиллатиб ўтади уч бор.
Томчилар ортидан томчилар
Юрагимга киради сизиб.
Бу ғулувни кўтармакликка,
Тингламакка етарми бардош.
Айрилиқда энг олис тунни
Қисқартириб билмадим ёлғиз…

Ойгул Суюндиқова таржимаси

* * *

Баҳор яқин. Кун ўтгани сайин офтоб
Яшнатади сокин ҳовли, жин кўчани.
Ғира-шира сояларга чулғар, ҳали
Пардалари очилмаган деразани.

Сукунатга берилиб, жим минорадан
Кузатаман шу ҳовлини, кўнглимда ғаш.
Қаҳраболи чилторидан чиқмас садо,
Деразасин пардалари кўтарилмас.

Сайр этаркан булут тоғлар чўққисида,
Зулматларни бошлаб келар бирдан шошиб.
Майсаларни мавжлантириб учар шамол,
Бағри сиёҳ бўлар кўкнинг кўнгли тошиб.

Изғирин бир совуқ турар, ҳуркитади
Куртаклаган нок дарахтин силкиб чунон.
Хавотирман, ёлғон, сароб баҳорлардан,
Чин кўкламга етармикан гуллар омон…

ХРИЗАНТЕМА

Ўн минг япроғингда қуёш зарраси,
Гулбаргларинг гўё каҳрабо попук.
Олтин қуймалардек товланар ял-ял,
Эгилсанг ер қадар, қилгандай қуллуқ.
Хризантема – сулув куз маликаси!
Мағрур ва бардам руҳ сенда мужассам.
Марди майдонларнинг шон-шавкатидан
Сўйлар жисму жонинг – навраста, кўркам.
Олхўри гулларга буркансин, майли,
Энг нафис кўйлагин кийсин настарин.
Барибир сенга тенг келолмас ҳеч гул,
Ҳеч бири мунаввар эмас сендайин.
Мунаввар чеҳрангда – мунаввар ифор
Лутф этдинг, ҳузурбахш нурингга чулғаб.
Аммо, сенга боқиб эзилди кўнглим,
Олисдаги ўша кимнидир қўмсаб.

Рус тилидан Нодира Абдуллаева таржималари