Darvozaxonadan irg‘ishlab kirib kelgan bolakay uy yonida tarvaqaylab o‘sib, tom ustigacha shoxlab ketgan kattakon o‘rikning ostida erinchoqlik bilan timirskilanib yurgan targ‘il mushukni ko‘rib, bir to‘xtalib oldi. Keyin qo‘lidagi sumkasini go‘yo mushukning ustiga irg‘itayotgandek qattiq siltadi va shu siltash asnosida og‘zidan davomi…

Oshxona shiyponiga yelka suyaklari turtib chiqqan, bo‘ydor, qorato‘ri yigit kirib keldi. U yarim kosa lag‘mon va bitta non olib, nigohi bilan bo‘sh joy qidirdi. Eng chekkadagi joylardan biri bo‘sh ekanligini ko‘rib, o‘zicha xursand ham bo‘ldi — har tugul to‘polondan chetroq…Oshxona davomi…

Darvozadan kirib kelgan yig‘irma yoshlar chamasidagi yag‘rindor yigit uy sahniping yonidan kesib o‘tgan ariqchada qo‘lini yuvib, og‘zini chayqadi. Shimining cho‘ntagidan ro‘molchasini chiqarib, qo‘l va og‘zini artarkan, hech kim ko‘rinmaydi-ya, deganday atrofga alangladi. Shu ko‘yi shoshilmay yurib, so‘rtok ostiga qo‘yilgan, ustiga davomi…

Men sizga achinmayman, vafosiz sevgilarda,Behuda oqib o‘tgan bahorimning yillari!Pushkin. U qo‘shni maktabda, o‘ninchi sinfda o‘qirkan. Ismi — Oygul. O‘ziyam xuddi o‘sha oydek to‘lin, gul kabi juda-juda go‘zal edi. Lo‘ppi yuzi lovillab turardi. Bodom qovoqlari xumorlanib boqguvchi ko‘zlarini har zamon-har zamonda davomi…

Ayvondan tushib, so‘rining oldiga yetganda og‘riq kuchaydi. O‘ng qo‘li bilan qornini changallab, chap qo‘lida so‘rining yog‘och ko‘ngurasini tutgancha, yarim bukchayib nafassiz turib qoldi. Kindigining atrofida xuddi ho‘l lattani siqqan kabi burab paydo bo‘ladigan bu og‘riq o‘nga qariyb yig‘irma yildan berib davomi…

Chol o‘rnidan turib, paypaslab choponini axtardi. Derazadan tushayotgan yoruqqa tutib, o‘ng-tersini to‘g‘riladi-da, yelkasiga tashladi va «yo bismillo» deya qo‘zg‘aldi.o‘ujanak bo‘lib tgan qizi 0hamon uyqudan uyg‘onmagandi. Cholning har safar qiziga ko‘zi tushganida yuragi eziladi — bechoraning baxti oschilmadi-da, buning ustiga dard davomi…

Bola uyning ostonasiga so‘mkasini tashlab, poyabzaliii yechayotganida hovli tomondan dadasining ovozi eshitildi:— Botir bolam, senmisan?Dadasining kayfiyati yaxshi shekilli, chunki yaxshi bo‘lsa, uni hozirgiday «Botir bolam» yoxud «Botir bola», deya chaqirish odati bor edi.— Menman, dada, — deb qo‘ydi u ovozi davomi…

Hov naridagi ko‘prik ustida qiy— chuv qilib o‘ynayotgan bolalarning ovozi xayolini bo‘ldi. Daryo uzra yo‘l solgan bu ko‘prik uning bolalik paytlarida hali qurilmagandi, odamlaru ot— ulovlar kechuvdan o‘tishardi. Yillarning shitobligini qarangki, qirq yilning nari— berisida qurilgan mana shu ko‘prik ham davomi…

Meni samo tushungaydir,Sen, ey inson, tushunmaysan.Muhammad Yusuf -Ha, Xudo yo‘q! -deb yubordi u qo‘qqisdan ovoz chiqarib.So‘ng qulog‘iga bir sukunat urildi. Haligina hammayoqni «visir-visir»ga o‘xshash yengil shovqin qamrab turganidi-ku. Aytganday, sinfxonadaydi-a. Ko‘z oldidagi xira parda ko‘tarilib, ro‘parasida o‘n besh chog‘li bola davomi…

«Ey-y!..» dedi-da, kichkinagina xitoyi televizorining simini elektrdan uzib, beozor zarda bilan tashqariga yo‘naldi: «Vatandi kuni senlarga qomay o‘lsin, dardingga uraylar!..» Ostonadan hatlab, meva-chevayu ekinlarga to‘la hovlisiga beixtiyor tikilib, turib qoldi. Serbarg mevali daraxtlar jimirlab, yaltiraydi – bu oftobning tafti balandligidan davomi…