Koinotning istalgan yerida ma’lum bir fazoni egallagan narsa materiya deb ataladi. Materiyaning qattiq, suyuq va gazsimon uchta holati mavjud.
Materiya, shuningdek, organik va noorganik turlarga bulinadi. O‘simliklar, hayvonlar va odamlar tirik materiya namunalaridir. O‘tin, paxta va jundan tayyorlangan kiyimlar, grechixa yormasi ham tirik materiyaga tegishli, chunki ular ham bir vaqtlar qandaydir tirik mavjudotning qismi bulgan. Temir, mis, oyna, suv, havo va hok. noorganik materiyaga misol bo‘la oladi.
Materiyaning barcha turlari, holati yoki shaklidan qat’i nazar, atomlardan tashkil topgan. Atomlar tarkibi esa markaziy yadro va uning atrofida aylanuvchi elektronlardan iborat. Elektronlar doimo harakatda bo‘lgan kichik elektr zarralaridir.
Atomlar, odamlar uning o‘lchamlarini tasavvur qila olmaydigan darajada kichik bo‘lsa-da, yadro va elektronlar o‘rtasida sezilarli bo‘shliq mavjud. Ushbu bo‘shliq atom tashkil topgan zarralarning umumiy hajmidan ancha kattadir. Demak, materiya, asosan, bo‘shliqdan tashkil topgan! U odammi yoki g‘ishtli devormi, buning ahamiyati yo‘q. Agar sizning tanangizdan barcha bo‘shliqlar chiqarib tashlanib, faqat qattiq asosgina qoldirilsa, siz ushoqdekkina tabletka darajasida kichrayib qolasiz.
Agar barcha atomlar bir xil bo‘lganida edi, materiya butun dunyoda faqat bir xil ko‘rinishga ega bo‘lar edi. Biroq ular yuzdan oshiq ko‘rinishga egadir, ularning har biri alohida holda materiyaning eng oddiy ko‘rinishi — elementni tashkil etadi. Oltin, temir, yod, kislorod, mis sof ko‘rinishda alohida elementlardan iboratdir.
Turli atomlarning kombinatsiyasidan tashkil topgan va bir-biri bilan mustahkam bog‘langan materiya modda deb ataladi. Moddaning eng kichik zarrasi molekula deb ataladi. Atom va molekulalar bir-biriga qanchalik yaqin joylashsa, materiya shunchalik «zich» bo‘ladi. Materiya qanchalik zich bo‘lsa, shunchalik og‘ir bo‘ladi. Shuning uchun ham oltin yog‘ochdan og‘irroqdir.
Materiya bir (qattiq, suyuq yoki gazsimon) holatdan ikkinchi holatga o‘tishi mumkin. Uni butunlay yo‘q qilib bo‘lmaydi, ammo energiyaga aylantirish mumkin.