Ўзбек адабиёти тарихида кўп ғалати машҳур ҳодисалар бор. Мисол учун, ҳазрат Навойи тахаллуси “Навоий” эмас, асли “Навойи” эканлиги ҳақида дастлаб Ҳамид Сулаймон, сўнгра Нусратулло Жумахўжа домла кўп ёзган. Шунингдек, “Амир Темир” қачон “Темур”га, “Бобир” “Бобур”га айлангани, асли қайси тўғри эканлиги давоми…
Сиддиқ ака бўй-басти дуппа-дуруст, келишган, туғма юввош одам. Майин сочлари сийракроқ, қўйкўзлари қисиқроқ, ёқимтой. Гап сўрасангиз, аввал мулойимгина жилмайиб қўйиш одати бор. Илёс ака билан тўн кийишмаган бўлса-да, кийишгандан қалин. Москвада мўйқалам илмидан бирга таҳсил олган. Ҳужрадош. Ҳали қарасангиз, иккаласи давоми…
Йўқ, мурда тирилмади, тирик ўлди… Қабртошдаги ёзув. XIX аср Кўплар қатори сен ҳам қалин асфальт ётқизилган энсизгина бу йўлакнинг оддий ва доимий бир йўловчиси эдинг: эрталаблари, сен шошилган кўйи шу йўлакдан ҳукумат маҳкамасига хизматга борар, кечки пайт руҳинг толиққандан имиллаб-имиллаб давоми…
Азонда бехос уйғониб кетдим. Қарасам, чап қўлим йўқ! «Ие, бу қанақаси бўлди? — дедим ўзимга ўзим. — Кечқурун ахир жойида турувди-ку. Қўл жонивор қаёққа кетиши мумкин?» Шундай дедиму ётган ўрнимни титкиладим. Ўринда кўринмади. Хотинимга ўгирилдим-да, тирсагим билан (ўнг қўлимнинг тирсаги давоми…
Шу сарлавҳа беш йиллар олдин тушимга кирган эди. Тушимда сарлавҳани қўйиб: “Сиз бу даргоҳни тарк этганингизда, биз эндигина шу остонага яқинлашиб қолган эдик”, дея мақолани ёза бошлаганимни ҳам аниқ эслайман. Қачон ёзаман? Ёзишга ҳақлиманми? Ўзимга шундай саволлар бериб юрдим. Қанча давоми…
— Буюк кашфиёт! — Мисли кўрилмаган буюк кашфиёт! — Инсон заковатининг мўъжизаси!.. — ТАСС ахборотидан… — «Рейтер» хабар қилади… — «Франс-Пресс» маълумот беришича… Тўхтанг, тўхтанг, Америка Колумб томонидан аллақачоноқ очилиб, космик кемаларимиз Зуҳро бағрини тилишга тайёрланаётган бир пайт яна қанақа давоми…
Илм-фан саёзлашиб, ўрнини оддий ахборотларга бўшатиб берган, фикр қолипга тушиб қолган бир даврда каттаю кичик минбарлардан худди қасам ичгандай мамлакатимизда миллатлар ва элатлар гуллаб-яшнаётгани, яқин келажакда барча элу элатлар бир-бирларига буткул сингишиб кетиши ҳақида ирод қилинган «оташин» нутқлар мавжуд ҳаётни давоми…
Бир ҳафтадирки, чол ажал билан олишади, муттасил дам қисмадан жони азобда. Касал хуруж қилган пайтлар унинг қоқсуяк, чуваккина юзи талоқдек кўкариб, даҳшатли тарзда бўғриқиб кетади. Оғзини катта-катта очиб, ютоққанча энтикар экан, чолнинг бўйин, пешона, чекка томирлари ўқлоғдек бўртиб чиқади. Хуруж давоми…
। Вожид Али* шоҳ ҳукмронлик қилаётган пайтлар эди. Бутун Лакнов вақтихушлик ва айш-ишратга муккасидан кетган, каттаю кичик, бою камбағал — ҳамма шу ишга боши билан шўнғиган эди. Кимдир рақсу қўшиқ ила базм қуриб, кўнглини хушласа, бошқа биров кўкнори ичиб кайф давоми…
– Собир ака, асарларингизни ўқиган китобхон танти ва содда қишлоқ одамлари орасида юргандек бўлади, худдики, улар яқин одамларинг, жигарларингдек туюлади. Айтинг-чи, бу қаҳрамонларингизнинг ҳаётда прототипи борми ёки тўқима образларми? – Ёзувчи одам прототипни қанчалик ўйлаб топдим дегани билан барибир воқеанинг давоми…