O‘zbek adabiyoti tarixida ko‘p g‘alati mashhur hodisalar bor. Misol uchun, hazrat Navoyi taxallusi “Navoiy” emas, asli “Navoyi” ekanligi haqida dastlab Hamid Sulaymon, so‘ngra Nusratullo Jumaxo‘ja domla ko‘p yozgan. Shuningdek, “Amir Temir” qachon “Temur”ga, “Bobir” “Bobur”ga aylangani, asli qaysi to‘g‘ri ekanligi davomi…
Siddiq aka bo‘y-basti duppa-durust, kelishgan, tug‘ma yuvvosh odam. Mayin sochlari siyrakroq, qo‘yko‘zlari qisiqroq, yoqimtoy. Gap so‘rasangiz, avval muloyimgina jilmayib qo‘yish odati bor. Ilyos aka bilan to‘n kiyishmagan bo‘lsa-da, kiyishgandan qalin. Moskvada mo‘yqalam ilmidan birga tahsil olgan. Hujradosh. Hali qarasangiz, ikkalasi davomi…
Yo‘q, murda tirilmadi, tirik o‘ldi… Qabrtoshdagi yozuv. XIX asr Ko‘plar qatori sen ham qalin asfalt yotqizilgan ensizgina bu yo‘lakning oddiy va doimiy bir yo‘lovchisi eding: ertalablari, sen shoshilgan ko‘yi shu yo‘lakdan hukumat mahkamasiga xizmatga borar, kechki payt ruhing toliqqandan imillab-imillab davomi…
Azonda bexos uyg‘onib ketdim. Qarasam, chap qo‘lim yo‘q! «Ie, bu qanaqasi bo‘ldi? — dedim o‘zimga o‘zim. — Kechqurun axir joyida turuvdi-ku. Qo‘l jonivor qayoqqa ketishi mumkin?» Shunday dedimu yotgan o‘rnimni titkiladim. O‘rinda ko‘rinmadi. Xotinimga o‘girildim-da, tirsagim bilan (o‘ng qo‘limning tirsagi davomi…
Shu sarlavha besh yillar oldin tushimga kirgan edi. Tushimda sarlavhani qo‘yib: “Siz bu dargohni tark etganingizda, biz endigina shu ostonaga yaqinlashib qolgan edik”, deya maqolani yoza boshlaganimni ham aniq eslayman. Qachon yozaman? Yozishga haqlimanmi? O‘zimga shunday savollar berib yurdim. Qancha davomi…
— Buyuk kashfiyot! — Misli ko‘rilmagan buyuk kashfiyot! — Inson zakovatining mo‘jizasi!.. — TASS axborotidan… — «Reyter» xabar qiladi… — «Frans-Press» ma’lumot berishicha… To‘xtang, to‘xtang, Amerika Kolumb tomonidan allaqachonoq ochilib, kosmik kemalarimiz Zuhro bag‘rini tilishga tayyorlanayotgan bir payt yana qanaqa davomi…
Ilm-fan sayozlashib, o‘rnini oddiy axborotlarga bo‘shatib bergan, fikr qolipga tushib qolgan bir davrda kattayu kichik minbarlardan xuddi qasam ichganday mamlakatimizda millatlar va elatlar gullab-yashnayotgani, yaqin kelajakda barcha elu elatlar bir-birlariga butkul singishib ketishi haqida irod qilingan «otashin» nutqlar mavjud hayotni davomi…
Bir haftadirki, chol ajal bilan olishadi, muttasil dam qismadan joni azobda. Kasal xuruj qilgan paytlar uning qoqsuyak, chuvakkina yuzi taloqdek ko‘karib, dahshatli tarzda bo‘g‘riqib ketadi. Og‘zini katta-katta ochib, yutoqqancha entikar ekan, cholning bo‘yin, peshona, chekka tomirlari o‘qlog‘dek bo‘rtib chiqadi. Xuruj davomi…
। Vojid Ali* shoh hukmronlik qilayotgan paytlar edi. Butun Laknov vaqtixushlik va aysh-ishratga mukkasidan ketgan, kattayu kichik, boyu kambag‘al — hamma shu ishga boshi bilan sho‘ng‘igan edi. Kimdir raqsu qo‘shiq ila bazm qurib, ko‘nglini xushlasa, boshqa birov ko‘knori ichib kayf davomi…
– Sobir aka, asarlaringizni o‘qigan kitobxon tanti va sodda qishloq odamlari orasida yurgandek bo‘ladi, xuddiki, ular yaqin odamlaring, jigarlaringdek tuyuladi. Ayting-chi, bu qahramonlaringizning hayotda prototipi bormi yoki to‘qima obrazlarmi? – Yozuvchi odam prototipni qanchalik o‘ylab topdim degani bilan baribir voqeaning davomi…