Bu yerda kimlar bo‘lmagan… Qora moyga belangan shpallar nimalarni eshitmagan… Oh-faryod, hayqiriq, quvonch bilan aytilgan har bir so‘z huddi qora moy singari ana shu yo‘l, ana shu ko‘hna bino bag‘riga singib ketgan. Yo‘l ham, bino ham jonsiz. Ammo u ko‘p davomi…

1 Zuhrani qarg‘ashdi. Sultonni la’natlashdi. Ikkovlari g‘am g‘azab toshlari bilan toshbo‘ron qilindilar. Mish-mish gaplar tuprog‘iga ko‘mildilar. -Ular avvaldan don olishib yurishar ekan, qochib ketishganmish… -Voy o‘lmasam, qochib ketishganmish-a… -Ha, qochib ketishibdi… …kim biladi, balki to‘g‘ridir… -O‘lib qo‘yaqolsin, juvon o‘lgur, bolasini davomi…

Haybatali oftobning kuchsiz nuriga yelkasini toblab o‘tirgan kampiriga parvo qilmay to‘g‘ri otxonaga kirib ketdi. Pastki tomoni yer chizadigan bo‘lib qolgan omonat eshikning xunuk g‘ijirlashini eshitgan kampir “keldingizmi?” deganday otxona tomon qarab qo‘ydi. Ichkaridan otning pishqirishi, keyin unga urilgan shapatining, so‘ngra davomi…

Nomussizlik gar ilashsa nikoh ipiga Ayol qalbi shu qadar ham qonsiragayki, Topolmaysiz yer yuzidan bunaqasini! (Evripid. “Medeya”. Asqar Qosim tarjimasi) Dugonasi xushxabar aytib, suyunchi so‘radi. Latifa buni eshitib, quvonishi lozim edi. Chunki, shu hol yuz berishini istab, Xudoga necha bor davomi…

Bu xunuk xabarni aytish shunchalar osonmi? Bunday gaplarni aytaverib, diydasi qotib qolganmi? “Ziyrak bo‘lib turinglar, joni shu kecha uziladi… Tonggacha yo boradi, yo bormaydi…” Bu so‘zlar “Endi yolg‘iz qolamanmi?” degan vahimani uyg‘otib, yuragiga o‘qdek qadaldi. Xotinini aldadi: “kasalxonani vaqtincha berkitishar davomi…

Bunday voqealar hozir yuz bermaydi. Zamonlar o‘zgarib ketgan. Ehtimol bunaqa gaplarni unutib yuborish ma’quldir? Balki yaqin o‘tmishdagi voqealarni eslaydiganlar ham bordir? Shunday mulohazalar bilan yura-yura, yigirma yil avvalgi kurort voqeasini bayon etishga qaror qildik. U raisning xonasidan chiqib, bolalarga qand-qurs davomi…

Bolangdan aylanay, Ivan bolam, sen insofli odam ekansan. Yoningdagi ukkiko‘z sheriging, xafa bo‘lmaginu, tug‘ilganidan beri insof ko‘chasidan o‘tmagan bo‘lsa kerak. Boradigan yerimni tuzukroq anglamasdan turib otning kallasiday pul so‘radi-ya! Men puldan qochganim yo‘q, muomalasidan ranjidim. Ko‘rib turibsanki, ro‘parangdagi odam qariya davomi…

Osmon tuni bilan odamlarning qayg‘u-hasratlarini tinglay-tinglay, o‘ksib-o‘ksib, yulduzlarini ko‘z yoshi misol duv to‘kib ado qildi-yu, rangi bo‘zara boshladi. “Quyosh chiqquniga qadar bu sho‘rliklarning ahvoli ne kechar ekan, ko‘rib olay”, degan maqsadda birgina yulduzini qoldirdi. Yigitalining ko‘zi shu yulduzda. Yonida ikki davomi…

1.Arqon uzildi Bahor… Yonoqlarni mayin shabada silaydi. Daraxtlarning yosh surxlari qiyg‘os gullar ichida – oq zarga botirib olinganday… Huv anavi do‘nglikdagi maysazorga bir qo‘y bilan echki bog‘lab qo‘yilibdi. Echkining ikki uloqchasi dikir-dikir sakraydi. Qo‘yning ham qo‘zichasi bor. Uloqchalar bilan yayrab, davomi…

Chimildiq ko‘rmay turib Stalin zamonining qonsiragan ayovsiz qilichidan o‘lim topgan jabrdiydalar xotirasiga atadim. Yo robbimiz Alloh! Biz topgan savoblardan ularning ruhlarini bahramand et. Qamoqxonaning temir eshigi avvaliga yurakni ezadigan darajada g‘ijirladi, so‘ng shiddat bilan sharaqlab yopildi. Erkinning nazarida temir eshik davomi…