Андрес Мата (1870-1931)

Андрес Мата (Andrés Mata) – модернистик шеърият вакили, адиб ва журналист. У 1886 йилдан илк шеърлари билан адабий журнал ва газеталарда танила бошлаган. “Listin Diario” (“Янги хабарлар”) газетаси муҳаррири (1886), Венесуэла Миллий тарих (1904) ҳамда Тил ва адабиёт академиялари аъзоси бўлган (1908).
1909 йили Андрес Мата маслакдош дўсти Андрес Вигас билан “El Universal” (“Бутун олам”) газетасига асос солди. Бу газета ҳозирда ҳам Венесуэланинг кўп ададли нашрларидан бири ҳисобланади. Шоирнинг “Қайғули осойишталик” (1898), “Ғамгин ариялар” (1898) ва бошқа шеърий китоблари мухлислар томонида илиқ кутиб олинган.
А.Мата Венесуэла элчиси сифатида ҳам фаолият олиб борган. Венесуэлада Андрес Мата номидаги адабий жамғарма турли соҳадаги иқтидорли ёшларни қўллаб-қувватлаш борасида фаолият юритиб келади.

РУҲИЯТ ВА МАНЗАРА

I

Дарахт соясида… Ғам йўқ, ажиб ҳол,
Дарахтлар бошида ҳилол – тиллақош.
Новдалар эгилар сувга навниҳол,
Дарёнинг тубида ялтирайди тош.

Юрагимни очдим… Мутолаа – дунё,
Ишондим, ёр бўлар омад, хайр, иқбол.
Севги изҳор этиб шивирлар дарё,
Севги, севги, дея нур сочар ҳилол.

Нақадар соз омад – шуҳрат бирдам – завж,
Нақадар соз овлоқ. Фараҳ. Сукунат.
Ёлғизлик. Ботиний фикру хаёл авж.

Ойнинг зар толаси сочар тароват,
Дарахт кўлкасида сув оқар сермавж.
Дарё тубигача тиниқ. Ҳаловат.

II

Эҳтимол, меники бўлмассан, моҳтоб,
Бироқ сен меники, деб ҳисоблайман.
Тақдиримда нуқул аччиқ дард, азоб,
Тонг отмас, юракни ўтда тоблайман.

Сен билан курашда зафар йўқ асло!
О, оғриқ, о, азоб, чексизсан беҳад!

III

Довул зарбасига учраган замон
Дарахтни илдизи сақлайди омон,
Шамолда қуламас шохи синса ҳам,
Бироқ синган шохдан сув оқар шу он.

Умид илдизига суянгай одам,
Одам ярасидан томчилайди қон.

I V

Ё раҳм айла ёки ўй ғўр ёшликнинг кўзини,
Меҳрингга лойиқ бўлай ёки бўлай кераксиз.
Гавҳар, олмос безагай олтин узук кўзини,
Ишқсиз бойлик қадрсиз,
ишқ қадрсиз юраксиз.

Оёғингнинг остига ташлагайман ўзимни,
Жоним, сенинг йўлингда
ё хок бўлай, ё олмос.

Рус тилидан Рустам Мусурмон таржимаси