Gumilyov Nikolay Stepanovich [1886.3(15).4, Kronshtad, – 1921.24.8, Petrograd] — rus shoiri. Anna Axmatovanint umr yo‘ldoshi.Asosiy asarlari: «Istilochilar yo‘li» (1905), «Romantik gullar» (1908), «Marvarid» (1910), «Begona osmon» (1912), «O‘qdon» (1916), «Gulxan» (1918), «Chodir» (1921), «Olovli ustun» (1921) she’riy to‘plamlari, «Palma soyasi» (1922) hikoyalar to‘plami, «Rus she’riyati haqida maktublar» (1923) tanqidiy maqolalar to‘plami. Volter, T. Gote, S. Kolrij, G. Geyne va boshqa adiblarning asarlarini rus tiliga tarjima qilgan. Petrogradda «Vsemirnaya literatura» («Jahon adabiyoti») nashriyotining ishida qatnashgan. Ritmlarning ravonligi, yorqinligi, ohangining mag‘rur va ko‘tarinkiligi Gumilyov she’riyatining o‘ziga xos tomonidir. Gumilyov 1917 yil oktyabrdagi davlat to‘ntarishini qabul qilmadi va aksilinqilobiy fitna ishtirokchisi sifatida qatl etildi. 1991 yili Gumilyov ishi tarkibida jinoyat yo‘qligi sababli to‘xtatilgan.
Anna Andreevna Gorenko (Axmatova) ga bag‘ishlanadi Dilxun iztirob tuyg‘ulari Dante Aligeri yuragidagi nozik ilhom parisi Beatriche – mashhur Folko Portinarining qiziga bo‘lgan muhabbatini Florentsiyaga o‘zgacha siyratda ko‘rsatdi. Bu ishqning quvonch va qayg‘ulari olis sovuq samoviy kengliklarda emas, balki shu yerda davomi…
SAROYNING SO‘NGGI ShOIRI Bu qirol ajdodlari kabi o‘ta dangasa, ishyoqmas va beg‘am edi. U saroyda bo‘ladigan tantanalar boisgina madhiyalar yozib beradigan keksa shoirni nafaqaga chiqarolmas, unga yetarlicha nafaqa tayinlab, xayr-xushlashishga jur’ati yetmasdi. Shoirning o‘zi esa ketishni sirayam istamasdi. Qirol oilasida davomi…
Metr Paolo Bellichini skripka uchun solo yozdi. Kuylayotib, lablari titrab ketdi, oyoqlari asabiy holda taktga urinar, uzun-uzun, oppoq va nozik qo‘llarining sho‘xligi tutganday, beparvolik bilan kamonchani qayirmoqchi bo‘lardi. Metrning minglab o‘quvchilari uning xuddi mana shu – oppoq hind ilonlariga o‘xshash davomi…