Абдулҳамид Чўлпон. Қизиқлар (1936)

Айтадиларки, бурун замонда бир хоннинг ўзига хос қизиғи бўлар экан. Бир кун хонга салом бергали кирганида у қизиқ билан хон ўртасида мана бундай бир сўзлашув бўлуб ўтган: Х о н: – Хўш, фалончи, қалайсан? Қ и з и қ: – давоми…

Абдулҳамид Чўлпон. Ота-бола санъаткорлар (1936)

Матёқуб ва Матюсуф Харратовлар Хоразм… Эски китобларимизда «Ховаразм» деб юритилар­ди. Кўпчилик ўша вақтдағи хонликнинг пойтахти бўлган Хева шаҳрининг номи билан «Хева» деб атарди. Бу иккала номни билмасдан «Урганч» деб айтадиганлар ҳам бўларди. Хуллас, букун жумҳуриятимизнинг олисрак бир округи ҳисобланган Хоразм давоми…

Абдулҳамид Чўлпон. Ашулага ишқибоз (1935)

Яқиндағина Австриядан Галле деган бир ёзувчи хотин келиб, жумҳуриятимизнинг ҳол-аҳволи билан танишиб кетган эди. Ўзбекистон совет ёзувчилари союзи унинг шарафига кичкина бир мажлис қурди. Чет элдан келган аёл меҳмонни ҳурматлашга, табиий, кўпрак хотин-қизлар келган эдилар. Шулар орасида Ўзбек давлат музика давоми…

Абдулҳамид Чўлпон. Саҳна сирларига ошно санъаткор (1935)

(Хизмат кўрсатган артист Лутфулла Нарзуллаев) Ўзи ўрта бўйлик, ўрта жуссалик, кулган вақтида кулгисини бутун юзига ёйиб юбориб – кенг-кенг кулади; бировга қараб кулганида кўпрак кўзлари, айниқса, кўзларининг икки чеккаси ҳаракат қилади. Юзида эски турмуш бепарволигининг излари қолған: билинар-билинмас чечак доғи… Саҳнанинг давоми…

Абдулҳамид Чўлпон. Мей Лан Фон (1935)

Бу Хитой санъаткорининг СССРга келиб-­кетиши муносабати билан Қанча одам ширин куйли сўзларин тинглаб, Ўйинини кўз олмасдан таъқиб этади. Талвасадан денгиз каби қайнаб-қимирлаб Алвон рангли сарполарга кўзни тикади. Мей Лан Фоннинг* Хитой халқи ўртасидаги об­рўсини кўрсатиш учун бир шоирнинг юқоридағи тўрт давоми…

Абдулҳамид Чўлпон. Мен севган азаматлар (1934)

Ҳозир «Қизил Ўзбекистон» ва «Правда Востока» газеталарининг эълонлари қисмини ўқиганлар «Ҳамза» тиётри эълонларига ҳар кун дуч келадилар. Тиётрнинг дам олиш кунларидан бошқа ҳар куни томоша бор. У эълонларни ўқувчилар бизнинг тиётримизда ҳам бошқа маданий халқларнинг тиётрлари сингари бир асарни бир давоми…

Абдулҳамид Чўлпон. Эпизодик рўллар устаси (1934)

(Артист Ғулом Исомов) Ёнғоқ сингари чаноғидан бўртиб чиқиб турган кўзини менга тикиб ёнимда ўлтуради. Жуда кам кулади бу йигит. Ўлтирган жойида бир тиззасини баландрак кўта­ради-да, уни икки қўли орасиға олиб, икки қўлининг бармоқларини бири-бирига киргизиш билан тиззасини бир навъ кишан давоми…

Абдулҳамид Чўлпон. “Сўз, сўз, сўз!” (1929)

Қлассиқ фожианависликнинг энг улуғ кишиси, оламшумул тиётру муҳаррири Шекспир энг юксак асари бўлған «Ҳамлет»да бош қаҳрамоннинг тили билан юқоридағи жумлани айтдиради. Чинакам, у доҳийнинг ҳамма асарлари гаплашиш (диалог)нинг, умуман, сўз санъатининг қлассиқ – энг мукаммал нусхасидур. Ўртоғимиз бўлған рус саҳнаси давоми…

Абдулҳамид Чўлпон. Турсуной саҳнада (1928)

«…баъзида алланималарни умид қил­ған бўласан киши, лекин бахтнинг шо­ҳи этаги сира тут­қин бермайди…» («Икки бойға бир қарол» пиесасида Клариче – Турсунойнинг сўзларидан») 1 «Икки бойға бир қарол» пиесасида Клариче рўлини ҳар тўғрида яхши ва жонли қилиб ўйнаған Турсуной Клариченинг шу давоми…

Абдулҳамид Чўлпон. Мейерхўлд тиётри (1927)

«Ер юзи» мажмуаси ўз ўқувчиларини энг зўр тиётр муаллимларидан бири билан танишдирмоқчи бўлуб шу вазифани менга топширди. Бу кўп шарафлик бир хизмат бўлса ҳам, тиламасданрак бажардим. Бунинг сабаби белгили. Мейерхўлд тўғрисида китоблар ёзилади, мақолалар, айниқса, «Ер юзи»нинг ўлчовли бетларига сиға давоми…