Қушлар қанча тезлик билан уча олади?

Одамлар от югуртириш ва чопиш бўйича мусобақалар уюштиради. Бу ўринда тезликни аниқлаш осон: чунки старт ва финиш чизиқлари мавжуд ҳамда бир қанча ҳакамлар қўлидаги секундомерига қараб туради. Хўш, қушлар парвозининг тезлигини қандай аниқлаш мумкин?

Аксарият қушларнинг парвози тезлигини ифодалайдиган жуда кўп рақамлар эълон қилинган, лекин олимлар орасида бу борада турли фикрлар мавжуд ва улар орасида бу рақамларни нотўғри, деб ҳисоблайдиганлари ҳам бор.

Масалан, Ҳиндистонда жарқалдирғочнинг парвоз тезлиги 100 километр-соатни ташкил этган, Месопотамияда 162 километр-соатни кўрсатган. Европа лочинининг тезлиги шўнғиётган пайти секундомер билан ўлчанганда 103—112 километр-соат бўлган.

Аммо кўпгина олимлар бу рақамларга шубҳа қилишади. Бир кузатувчи почта каптарини рекордчи, деб ҳисоблайди, у тезлигини 58 километр-соатга ошириши мумкин.

Қушлар парвозининг тезлиги ҳақидаги умум тан олинган рақамлар қуйидагича: лочин бир соатда 40—50 километр масофани учиб ўта олади. Ўрдак ва ғозларники уникидан сал камроқ, улар бир соатда 35—40 километрга учади.

Европа жарқалдирғочининг тезлиги 35—40 километр-соатни ташкил этади, олтин ржанка ва мотам каптарининг тезлиги ҳам тахминан шунча. Энг тезкор қуш саналадиган колибрининг тезлиги 25—30 километр-соат атрофида. Чуғурчуқники 20—25 километр-соатдир. Чумчуқлар, одатда, 15 километр-соат учади, умуман олганда, уларнинг тезлиги 25—30 километр-соатга етиши мумкин.

Қарғалар 10—15 километр-соат учади, аммо тезлигини 20—30 километр-соатга ҳам ошира олади. Қарқара ва қирғовулнинг учиш тезлиги 15—20 километр-соатни ташкил этади. Ёввойи курканинг тезлиги 10—15 километр-соат экани ғалати. Сойка эса бир соатда 10—15 километр уча олади.