Ғайбуллоҳ ас-Салом. Фозил инсон қиссаси
Китобни сақлаб олинг
Китобни сақлаб олинг
Китобни сақлаб олинг
Қишлоқдан қайтдиму ниманидир унутиб қолдиргандай бўлавердим. Аммо йўл бўйи эслолмадим. Назаримда, онамнинг нигоҳи ўша ниманидир эслатмоқчи бўлган, йўлга чиққунимга қадар атрофимда парвона эди…Бу нарса онам билан боғлиқ эканини идрок қила бошладим. Хунобим тарқамади. Олиб кетган озгина ва олиб келган кўпгина давоми…
Яқинда шоир дўстлардан бири ўзини нуфузли деб биладиган газеталаримиздан бирига туркум шеърларини тақдим қилибди. Бир пайт шоирнинг “касаллик варақасини” ўқиб чиққан муҳаррирнинг қовоғи уюлиб: “Шеърларинги анча тушкун. Сиз ватан ҳақида шеър ёзиб келинг”, – дебди… Хўш, шунга нима қилибди дерсиз? давоми…
Мақолани бошлаяпман-у, таассуфдаман. Бу мавзу Сервантеснинг қўлига тушмади-да. Тушганида “Дон Кихот”нинг иккинчи томи тайёр, деяверинг эди. чунки, сюжет тап-тайёр. Фақат Сервантес керак. Лекин Сервантеснинг раҳматли бўлганига беш аср бўляпти-да. Эсингиздадир, Дон Кихот шамол тегирмонлари билан роса “жанг” қилади. Ўшанда хаёл давоми…
Адабиётшунос Раҳимжон Раҳмат билан мулоқот Кўкдаги юлдузларни томоша қилиб ётган бола онасига савол беради:– Она, юлдузлар осмоннинг чироқларими?– Билмадим, – дейди она кулиб.– Юлдузлар осмоннинг чироқлари, тонгда ўчириб, кечқурун ёқиб қўядилар, – дейди бола ўйланиб.– Бу ғалати гапларни қаердан оляпсан?Онаизор давоми…
Ўзбек адабиётида узоқ даврлар мобайнида шеърият етакчилик қилди. Ҳатто халқ театри асарлари яратилиб, томошабинларда саҳна санъатига қизиқиш пайдо бўлганидан кейин ҳам миллий театрнинг майдонга келиши ХХ асрннг 10-йилларига қадар чўзилди. Ҳолбуки, Европа мамлакатларида театр санъати аллақачон вужудга келган, халқнинг маданий-маърифий давоми…
Қадимги шарқ қўлёзмаларида “жилд” ва “сайланган”, “танланган” (яъни мунтахаб ёки интихоб) кўринишида атамалар учрайди. Бироқ улар бугунгиларидан фарқ қилади. Жилд ибораси кўп ҳолларда йирик асарларнинг бир неча таркибий қисмлардан ташкил топганини ифодалаш учун “жилди аввал”, “жилди дуввум”… шаклида ишлатилган. Айни давоми…
Алломалар инсоният ҳаётида сўзнинг буюк куч эканлигини кўп бора таъкидлашган. Зеро, дунё тарихи, жаҳон халқларининг ўзаро алоқасидан тортиб, оддий оилавий муносбатларгача сўз воситасида равнақ топади. Ана шу мантиқдан келиб чиқиб, бугунги кунда оммавий ахборот воситалари, даврий нашрлар ўрнини камситмаган ҳолда, давоми…
Ўзбек адабий тилининг шаклланиши ва тарихий тараққиётида XI — XV асрлар ёзма ёдгорликлари муҳим аҳамият касб этади. Бу даврга оид қўлёзмаларни излаб топишда, қаерда сақланишини аниқлашда, тадқиқ қилиб, нашр этишда дунёга машҳур ўнлаб олимларнинг хизматлари, айниқса, Европа, Туркия, Россия, Ўзбекистон, давоми…