Туркистонда усули жадид мактаблари учун форсча-тожикча рисолалар ёзиш фақат Самарқандда бошланадир. 1903нчи йидда Самарқандда янги мактаблар очила бошлаши билан баробар унга мувофиқ тожикча китобларга эҳтиёж сезилди. Бу вақтда мундай китоблар йўқлиғидан Тотористонда босилғон баъзи бир форсча рисолаларни олдириб қўлланишға мажбурият давоми…
Туркистонда илмий-адабий уйғонишнинг бошланишиға йигирма беш йил тўлиб ўтди. Бу муддатнинг ўктабр инқилобиғача бўлғон даврида ҳар бир шаҳарда янги мактаблар, баъзи жойларда жамияти хайрия ва кутубхоналар очидди. Турли мактаб ва мутолаа китоблари ёзилиб босилди. 1901нчи йилдан эътиборан Кўқон ва Тошкантда, давоми…
Бу кунларда Туркистоннинг «фотиҳи» бўлғон генерал Фун Кауфманнинг Самарқанд шаҳрини олғондан кейин халқни тинчлиққа даъват қилиб ёзғон бир хитобномасининг асли нусхаси қўлимизга тушди. 1868 йил 2 май (янги хисоб билан 18 майда) Фун Кауфман амир Музаффар аскари билан урушиб, Самарқандни давоми…
Инқилоб даврида энг кўп мавзуи баҳс бўлғон масалалардан бири, шубҳасиз, тўй ва таъзия исрофларидир. 6-7 йил ичида ўзбек матбуоти, айниқса, Самарқандда чиққан газеталар тўй, таъзия исрофотининг ислоҳи учун кўп нарса ёздилар ва бу тўғридаги фикр-мулоҳазаларини ҳукуматга такдим этдилар. Бир неча давоми…
Аскарсиз миллат жонсиз гавда ҳукмидадир. Ўзининг ерлик халқидан аскари бўлмаган бир юрт қўрикчисиз бир истеҳком кабидир. Аскарлик бир миллатнинг ҳаёт-мамот масаласини ҳал қилиш учун зўр рўллар ўйнайдурғон бир кучдир. Ҳар бир енгиш ва енгилишнинг боиси аскардир. Николайни тахтдан туширган – давоми…
Бир-икки ойдан бери «Зарафшон» газетасида тил бирлаштириш тўғрисида мубоҳаса бўлиб турадур. Бу эски масалани янгидан қўзғатувчи ўртоқ Носирали бўлди. Бу зот барча турклар учун умумий адабий тилнинг тарафдори бўлса-да, ўзи бу ҳақда тублик бир чора ва йўл кўрсата олмайдур. Бу давоми…
Матбуот бир миллатни уйғотиш учун биринчи омил бўлғонидек, унинг тарихи ҳам «уйғониш даври» тарихининг муҳим бир бўлаги саналадур. Биз бу мақолада Самарқанд матбуотининг тарихидан бурун Самарқандға қай вақтдан матбуот кира бошлағонини қисқагина ёзиб ўтиш фойдадан холи эмас деб биламиз. Самарқандға давоми…
Ҳар бир яхши хидматга қарши унга яраша мукофот тайинламак, ҳеч бўлмағонда қуруқ ташаккур ва раҳмат ўқумоқ табиий бўлса-да, баъзан шундай хидматларга қарши туҳмат эшитмак ва тақдир ўрнида такдир кўрмак ҳам мумкиндур. Шундай такдир ва тавбиҳ, ҳам ҳаддан ошуқ танқидни «Зарафшон» давоми…
Жиддий ғайрат, самимий ҳаракат бўлғонда, ҳар нарсани юқори кўтариш – тугаллатиш мумкин. Бунинг тескарисича, парвосизлик ва дангасалик орқасидан тузуккина бир нарсанинг бузилиб кетиши ва кўтарилаёзғон бир бинонинг қайтадан йиқилиб қолиши белгиликдир. «Зарафшон» газетаси ўзининг икки йиллик давоми чоғида чексиз ғайрат давоми…
1920нчи йилнинг охирларидан бошлаб Самарқанд матбуотиға ҳукумат томонидан сензур (нозир) қўйилди. Ва ўшал кундан эътиборан «Меҳнаткашлар товуши» газетаси қисинқилиқ остида қолди. Бир томондан, сензур: «Миллатчиликдан, диёнатдан гапирма! Ҳукумат тепасидагиларга тегма!» каби амр ва таълимотлар бериб, газетани маънавий жиҳатдан қисаверди. Иккинчи давоми…