Erta tong edi. Endigina ko‘tarilgan oftobning iliq nurlari derazalarga tushib, uylarni yorita boshlagan edi. Ishga vaqtliroq borish, to‘g‘rirog‘i, oltin kuz havosidan to‘yib nafas olish ishtiyoqida uydan chiqdim. Bir oz etni junjitadigan shabada esardi. Kechasi yomg‘ir yog‘ib o‘tibdi shekilli, asfalt yo‘lka davomi…

Dam olish kunlaridan biri edi. Ko‘chaga chiqdim. Kech kuz bo‘lsa ham havo ochiq, quyosh charaqlab turardi. Hamma yoqda yaproqlar: ok, sariq, yashil yaproqlar… Go‘yo ko‘chaga chiqishingizni kimdir bilganu yo‘lingizga gilam to‘shab qo‘ygan.Har yili kuzda, xazonrez paytida menga shunday tuyuladi. Shuning davomi…

Sevgining ko‘zi ko‘r deyishadi. To‘g‘ri ekan. Ko‘r bo‘lmasa, menga Abdulla qovunchi yoqib qolarmidi? Ba’zida xo‘rligim kelganidan yig‘layman. Ba’zida, bor-e, xudo olsin o‘shani, boshqa yigit qurib qoldimi deymanu, klubga chiqaman, qizlar bilan o‘yin-kulgi qilib, o‘zimni ovutaman. Ammo uyga qaytib chiroqni o‘chiramanu, davomi…

Bu daftarni men to‘qimachilarning madaniyat saroyi oldidagi xiyobondan topib oldim. Bolalarning qishqi ta’tili boshlangan payt edi. Shaharning barcha maydonlaridagi kabi to‘qimachilar xiyobonida ham katta archa o‘rnatilib, xilma-xil o‘yinchoqlar bilan bezatilgan. Ertadan-kechgacha atrofidan bolalar arimaydi. Hatto, kechqurun ishdan qaytayotganimda ham odam davomi…

Qrim yo‘llarida bo‘lganmisiz? Qator tizma tog‘lar orasidan o‘tgan past-baland bu yo‘llar kishining bahri dilini ochadi. Yo‘lning ikki betidagi qoramtir, oq, qizil daraxtlarning tanga-tanga barglari iliq quyosh nuridan marvariddek tovlanadi. Olisda esa, ufqqa tutashgan zangori dengiz…O‘tgan yili shu tomonga yo‘lim tushib davomi…

Har kuni saharda, hali quyosh chiqmasdan sayr qilish odatim bor. Ko‘chaga chiqaman, anhor labida aylanaman, keyin boqqa o‘taman.Erta tongda bog‘ning husni o‘zgacha bo‘ladi. Havo muzdek, buning ustiga tiniq. Qushlar shoxdan-shoxga o‘tib sayraydi, goh olisda, bog‘ning orqa tomonida, goh shunday tepangizda davomi…

G‘ulomqodir ota ayvonning burchagidagi ustunga suyanib o‘tirardi. Uch kundan beri u shunday, oqshom bo‘ldimi, tamom, o‘zi birinchi g‘ishtini qo‘ygan boloxonali uyning oldidagi ochiq ayvonga o‘tirib olib xayol suradi. Ilgarilari bunday emas edi, qorong‘i tushdimi, bo‘ldi, eshikni orqasidan zanjirlab choyxonaga chiqib davomi…

— Mana, siz rayonda yangi odamsiz. Hali qishlog‘imizdagilarning hammasi bilan tanishib chiqqaningiz yo‘q. Ammo lekin, Ma’piratimni tanib olgan bo‘lsangiz kerak. Uni, men sizga aytsam, tanimagan odam yo‘q, oblastda. Oblast qayoqda? Butun, O‘zbekistonda deyavering. Gazetalardan nomi tushmaydi. Radioda ham ikki gapning davomi…

Toshkent — Namangan poyezdi yo‘lga chiqqanda, qosh qoraya boshlagan edi. Boyagina ko‘zga tashlanib turgan past-baland imoratlar, daraxtlar asta-sekin qorong‘ilik ichiga g‘arq bo‘la boshladi. Shahardan chiqilganda esa, hech narsa ko‘rinmay ketdi. Faqat olislarda tup-to‘p bo‘lib chiroqlar miltillar va vagon derazasi ortida davomi…

Tunda mashina haydashning o‘ziga xos gashti bo‘ladi. Hamma yoq suv quygandek jimjit. Olis-olislarda chiroqlar miltillab ko‘rinardi. Yo‘l yuqorilab borgan sari ko‘kda goh yonib, goh so‘nib turgan son-sanoqsiz yulduzlardan farq qilib bo‘lmaydi ularni. Yulduzlar… Yulduzlar… Yulduzlar porlab turgan tunda yo‘ling sira davomi…