Sohibqironning olamshumul tafakkuri

Buyuk tarixiy shaxslarning tarjimai holini yozish va ular haqida izlanish olib borish uchun manbalar va adabiyotlar yetishmasligi ko‘pincha muammo bo‘lsa, Sohibqiron Amir Temur haqida esa manbalar va adabiyotlarning nihoyatda ko‘pligi muammo hisoblanadi. Bu buyuk inson va iqtidorli davlat arbobi haqida davomi…

Hoziq (XVIII asr – 1843)

Hoziq (taxallusi; asl ism-sharifi Junaydullo Islomshayx o‘g‘li) (18-asrning oxiri, Hirot — 1843, Shahrisabz) — shoir, tarjimon. 19-asr o‘zbek adabiyoti namoyandalaridan biri. 1793— 1800 yillarda Buxoroga kelgan va madrasada tahsil ko‘rgan, tib ilmini o‘rgangan, she’rlar mashq qilgan. «Hoziq» taxallusini ham shu davomi…

Maxmur (?-1844)

Maxmur (taxallusi; asl ism-sharifi Mahmud Mulla Shermuhammad o‘g‘li, ?—Qo‘qon — 1844) — o‘zbek mumtoz adabiyoti namoyandalaridan biri. Shoir Mulla Shermuhammad Akmal Ho‘qandiyning o‘g‘li. Qo‘qondagi Madrasai Mirda tahsil olgan. Umarxon qo‘shinida sarbozlik, sipohiylik qilgan. Maxmur yoshligidan she’riyatga havas qo‘yib, Sa’diy, Hofiz, davomi…

Xon (1808-1842)

Ma’dalixon Umarxon o‘g‘li 1808 yilda Qo‘qonda tug‘ilgan. Uning onasi mashhur shoira Nodiradir. Ma’dalixon yoshligidan boshlab Umarxon saroyining dabdabali muhitida tarbiyalandi. Aysh-ishrat majlislariga, adabiy o‘tirishlarga qatnashib o‘sdi. Bu adabiy majlislar unga jiddiy ta’sir qoldirgan va yosh Ma’dalixonni «majnun sifat», shoir tabiat davomi…

Fazliy (XVIII-XIX asr)

Fazliy Namangoniy (taxallusi; asl ismi Abdulkarim, 18-asr 2-yarmi — 19-asr 1-yarmi, Namangan) — shoir, adabiyotshunos. 19-asr boshlarida To‘raqo‘rg‘on va Namanganda turli mansablarda ishlagan. Umarxon hukmronligi yillari (1810—22) Qo‘qonga kelgan. She’riy iste’dodi tufayli xonning marhamatiga sazovor bo‘lib, tez orada saroy shoirlarining davomi…

Kiromiy (XVIII-XIX asr)

Sayid Muzaffar Xo‘ja Kiromiyning biografiyasi va ijodi hali to‘la o‘rganilgan emas. Xorazm shoirlaridan Nishotiy o‘zining «Husnu dil» nomli dostonining 10-bobida bu asarni yozishda Kiromiydan ilhomlanganini aytib o‘tadi. «Husnu dil» 1778 yilda yozilgan. Xorazmda 1791 yilda tuzilgan bir bayozga Kiromiyning ikkita davomi…

Hakima (1840-1919)

Shoira Hakima Abdurahim qizi 1840 yilda Kattaqo‘rg‘onning Alijon qishlog‘ida maktabdor domla oilasida tug‘ildi. U bolaligidayoq ota-onadan yetim qolib, kichik akasi Abrorqulning qo‘lida tarbiyalandi. Zamonasining talantli shoiri va olimi Muhammad Sharif Shavqiy bilan qo‘shni va do‘st bo‘lgan shoirtabiat Abrorqul yosh Hakimaning davomi…

Nodim (1844-1910)

Nodim Namangoniy (taxallusi; asl ism-sharifi Sulaymonxo‘ja Ulug‘xo‘ja o‘g‘li) (1844 — Namangan —1910) — shoir. Saidqulibek madrasasida tahsil ko‘rgan. Arab, fors tillarini o‘rgangan. Qo‘qon va Toshkentda bo‘lgan, fan-texnika yangiliklari, rus madaniyati, adabiy va madaniy doiralari bilan yaqindan tanishgan. Buxoro, Samarqand (1899), davomi…

Rojiy Xorazmiy (XIX asr)

Rojiy (taxallusi; asl ism-sharifi Muhammad Yusuf Mahzum ibn Xo‘jamberdi; 19-asr 30-yillari — Xiva — 20-asr boshi) — shoir, tarjimon va xattot. She’rlarining yetakchi mavzui — ishq-muhabbat. Mumtoz adabiyot an’analarini ijodiy davom ettirgan, unga yangi mavzu va obrazlar olib kirgan. G‘azallarida davomi…