Саид Аҳмад. Чироқни ўчир (ҳажвия)

Мажлис раиси тикув фабрикасининг директори Азларовга сўз берди. Азларов салмоқли қадамлар билан битта-битта босиб минбар томонга йўл олган эди, қорнида бир нима узилиб кетгандек икки букчайиб, аранг минбарга етиб олди.
Ўртоқлар!
У «ўртоқлар»ни шундай қаттиқ айтдики, олдидаги қоғоз оғзидан чиққан шамолдан учиб полга тушди. Қоғоз докладнинг биринчи бети экан шекилли, Азларов бошқа гап айтолмай жаҳл билан яна бир марта «ўртоқлар» деди.
Президиумдагилар полдан қоғозни олиб унинг олдига қўйишди.
Азларов биринчи варақдаги гапларни тутилмай ўқиб берди. Яъни, фабрика квартал ишлаб чиқаришини муваффақият билан якунлагани, маҳсулот сифати кўтарилгани, ҳамма моллар аъло навга ўтганини гоҳ илжайиб, гоҳ писанда қилиб ўқиб берди. Биринчи варақдаги гаплар тамом бўлди шекилли, иккинчи варақни очмай саросимага тушиб анча туриб қолди. Нега у иккинчи варақни очмайди. Худди сандалда қўлини иситаётгандек юқорига чиқармайди?
Азларов шу куйи узоқ саросимада тургандан кейин қоғозни тили билан варақлаб очди-да, қолган жойидан олиб кетди.
Унинг бу ишидан залдагилар кулишни ҳам, кулмасликни ҳам билмай, биров илжайиб, биров оғзини очмай йўталиб қўяқолди. Аммо Азларов то доклади тугагунча қолган етти бет қоғозни ҳам тили билан варақлаб очди.
Доклад қарсаклар билан тамом бўлди.
Доклад-ку, тамом бўлди, нега энди Азларов минбардан тушмайди. Залга қарайди, жавдирайди, президиумга қарайди, жавдирайди. Нима бўлди?
Мажлис раиси фабрика ветерани — кекса ишчи Қосим отага сўз берди. Аммо Азларов минбарни бўшатмади. Чол саҳнада туриб Азларовга бошдан-оёқ бир қараб чиқди-да, саҳнанинг бу четига ўтиб, гапини бошлади.
— Ўртоқлар! Фабрикамиз квартал планини ошириб бажаргани рост. Докладчи ўртоқ Азларов маҳсулот сифати ҳақида ёлғон гапирди. Тиккан кийимларимизнинг сифати расво. Мен сизга фабрикамизда такилган энг яхши костюм шимлардан биттасини кўрсатаман.
Чол Азларовта юзланди.
— Ўртоқ директор, сизнинг костюмингиз махсус заказ билан фабрикамизда тикилган, бу ёққа ўтиб халққа бир кўрсатинг. Кўриб қойил қолишсин.
Азларов нимадир, деб ғулдиради. Нима деганини биров тушунмади.
— Кўрсата олмайди, ҳатто минбарнинг камгагидан чиқолмайди ҳам. Боя доклад ёзилган тезис қоғозларни тили билан варақлашига нима сабаб биласизларми? Ўзим айтиб қўяқолай. Битта «Ўртоқлар!» деб кучангандаёқ аъло навли шимнинг тугмалари ерга тўкилиб кетиб, ўртоқ директорнииг икки қўли банд бўлиб қолган.
Чол залга қараб кимнидир қидира бошлади. У ахтарган одамини топиб, хурсанд бўлиб кетди.
— Ҳой монтёр болам, чироқни бирпас ўчир, Азларов уйига бориб бошқа шим кийиб келсин.
Ҳали кулги босилмаган ҳам эдики, чироқ лип этиб ўчди. Чироқ ёнганда Азларов минбарда йўқ эди, Мажлис раиси навбатдаги нотиққа сўз берди.