Ҳаммаси Алибекдан бўлди. Агар у Тоштемирга: “Абдумажидларникига бориб, эр-хотинни яраштирамиз”, демаганда, балки… Тағин ким билади дейсиз. Хуллас, одамгарчилик қилишмоқчи эди, акси бўлиб чиқди. Э, ёмон бўлди…
Алибек ишдан қайтгандан кейин кўчада саланглаб юрган эди.Тоштемир эски “Ява”сини патиллатиб келиб қолди. Алибек мингашди. Қаёққа кетаётганини сўрамади ҳам. Аниқ, яримта олишадию, дўконнинг орқасига ўтиб, майдалашади. Тоштемир Алибекда пул кўплигини яхши билади. Ҳисобчи-да. Алибек мард. Даста-даста пулларни чиқариб, дўкончига тутади. Буниям гашти бор. Атрофдагилар ҳавас билан, баъзилар ҳасад билан кузатади. Шундай бўлди ҳам. Ичиб ўтириб, гап Абдумажидга тақалди. Яқинда уйланганди Абдумажид. Севиб! Қиз ҳам афтидан Абдумажидни яхши кўрарди. Абдумажид қизнинг хатларини Алибекларга ўқитган. Ҳаммаси: “Жондан азиз севгилим!…” деб бошланарди. Ўқиб, Абдумажидга роса ҳаваслар келган. Ахир, масалан, дейлик, Алибек Зулфия билан ҳар қанча севишса-да, Зулфия биронта хат ёзгани йўқ. Ўзи хат ёзишга ҳожат ҳам бўлмаган. Ҳар куни қишин-ёзин далада бирга юришса, бирга ишлашса… Булар эса шунча хатдан кейин чиллалари чиқмай, жанжаллашган эмиш. Куёв сўккан, келин йиғлаган, аразлаб отасиникига кетган,. Роса қиёмат қўпган, ораларидан катта ола мушук ўтган эмиш…Яхшиям Абдумажиднинг онаси қуллуқ қилиб, келинини қайтариб олиб келган эмиш…
Гап-гап билан Алибек битта яримта олиб, қўлтиғига қисди. Икковлон “Ява”да Абдумажидларникига боришди. Келин-куёв ўз хоналарида иноққина бўлишиб, кулишиб, чой ичишаётган экан. Аввалига икки дўсмт ҳайрон бўлишди. Кейин Алибек қўйнидаги ароқни чиқариб, дастурхонга қўйди. Қолаверса, келин ҳам бегона эмас, ўзлари билан бир мактабда, фақат бир синф кейин ўқиган синашта Дилором эди.
– Ярашибсизлар-да, яшанглар! Буни ювиш керак! Мўйинса, битта закуска тайёрланг.
Дилором чиқди. Алибек ширакайф ҳолда келиннинг ортидан тикиларкан, Абдумажидга таъна қилди:
– Зўр хотининг бор-да, жўра. Қадди-қоматни қара! Шундай хотинни урдингми-я?
– Э, сен ўзингни Зулфиянг билан бўлавер, қўй, мени ишимга аралашма.
– Икки уйланган бир-бирингга мақтаняпсанми? Ҳалигача уйлана олмаганимга таъна қиляпсанларми? Кўр ахир менинг аҳволимни! Ўрнак ол! Базўр етган хотинингни йиғлатма.
– Хўп! – Абдумажид қўл кўтарди.
– Ўзи нимага кетиб қолди? – сўради Алибек.
– Нимани сўраяпсиз? – дея сўради қайтиб кирган Дилором.
– Нимани эмас, сени сўраяпти, -деди Абдумажид. – Нега кетганингни билмоқчи.
– Бир қадримни ўткизай дегансиз-да, а , мўйинса, – дея Тоштемир ўзи чаплаган лойни андавалашга тушди.
– Ҳа, бир қадрим ўтсин, девдим.
– Нима? Менга қадринг ўтадими? Кетсанг, сендан қутулганимга хурсанд бўлиб, қайтадан тўй қилсам керак.
Дилоромнинг лаблари асабий титради.
– Қўйинг, мўйинса, бу билан гап талашманг. – Алибек ҳам андавага тармашди. – Бу бари бир сизнинг қадрингизга етмайди. Тамом…
– Тамом!!. – Дилором сакраб ўрнидан турди.
– Бўлди,бўлди, бўлди! Уруш тугади, яраш,яраш,яраш!!!
– Вой, биз уришмаганмиз, – Дилором кулисирашга уринди.
– Озроқ тепишганмиз, холос. Одатимиз шунақа, – деди Абдумажид.
– Бизнинг хўжайин шунақа, тепадиганлардан бўлиб чиқди.
– Ёқмаётган бўлса, мулойимидан топ-да, кетавер! Мен сени қайтармайман.
– Керак бўлса кетаман ҳам! Керак бўлса, ҳали изимгаям зор бўласиз! Шошмай туринг!
– Мен-а? Мен сенга зор бўламанми? Кетсанг, уч кунда онаси ўпмаган қизни оламан.
– Олиб бўпсиз!
– Оламан! Мана кўрасан! Сен ўзингни ким деб ўйлаяпсан? Мендан зўри йўқ дейсан-да, а?
– Э, менам кўчага чиқсам, оёғим таги тўла йигит, биттасига тегаман, оламан.
– Сени энди ҳеч ким олмайди. Сен энди ит теккан сарқитсан! Ҳи, алам!
– Ўзингиз сарқит! Ҳеч ким сизга зарил қолгани йўқ. Ҳар кеча уйимизга болаларни почтачи қилиб жўнатганларингиз, ялиниб-ёлворганларингиз эсдан чиқди-да энди, а? Энди эшагингиз сувдан ўтди-да, а?
– Ҳа-а, ўтди! – Абдумажид яйради. – энди сен ялинасан. Сен ёлворасан.
– Яхши…
– Яхши…яхши… Нима яхши?! Яхши хотин бўлганингда ҳозир мен билан гап талашиб ўтирмай, гап пойламай, меҳмонларга чой дамлаб келардинг. Овқат қилардинг. Агар сен яхши бўлсанг…
Шу пайт Абдумажиднинг сингилларидан бири иккита ликопчада помидор салат кўтариб кирди. Эр-хотин тўрсайишиб жим бўлишди. Тоштемир тўрт пиёлага ароқ қуйди. Дилором йигитлар ялинувидан сўнг ўз пиёласини “ширин” қилиб берди. Йигитлар ўз улушларини кўтаришди. Шундан сўнг Алибек эски ярани яна қўзғади:
– Биз сизларни яраштиргани келган эдик. Нима, уришмасаларинг бўлмайдими. Ўзи, жанжал нимадан чиқади?
– Э-э, – Абдумажид гапиришни истамай, нажотсиз қўл силкиди.
– Ҳа-а, нега силкинасиз? – Дилором тутақиб кетди.
– Нима қилай бўлмаса? Ҳамма айбларингни санайми?
– Сананг! Сананг қани, менам билай.
– Сенда мутлақо одамгарчилик йўқ.
– Сизда-чи?
– Бунақада ҳозир яна уришиб қоласизлар, – деди Тоштемир хавотирланиб. – Олдин биттанг гапир. Шунга қараб ажрим қиламиз. Абдумажид, бошла. Мўйинса, тўхтанг, сизга кейин навбат берамиз.
– Бўпти, айтсин! – рози бўлди Дилором.
– Айтсам, – деди Абдумажид, – бунинг келинчаклик турқи йўқ. Уй ишларига қарашмайди. Эрталаб мен саккизда турсам саккизда, тўққизда турсам турсам тўққизда туради. Тўрт соат дарсини ўтиб, тушгача ишидан қайтиб келадию, яна кечгача ялпайиб ётади. Ўқитувчи эмиш. Ёш авлодни тарбиялармиш. Олдин бунинг ўзини тарбиялаш керак.
Меҳмон келса, уялиб ўламан. Томошанинг бир парчасини кўряпсизлар-ку! Ошхонада куйманиш ўрнига мен билан меҳмонлар олдида гап талашади.
– Бўлдими гапингиз?
– Сенга ҳали гап теккани йўқ, ифлос! Жим ўтир!
– Ме-ен?! Мен-а??! Ўзингиз ифлоссиз!
– Нима дединг? Яна қайтар!
– Нимани эшитган бўлсангиз шу!
– Уҳ, сени она… – Абдумажиднинг бармоқлари мушт бўлиб тугилиб, ўрнидан туриб кетди.
Шовқинни эшитиб, хонага Абдумажиднинг онаси кирди. Кейин… Тоштемир билан Алибек “Ява”да ҳайдалгандан баттар бўлиб, ортларига қайтишди. Уларни ҳеч ким кузатмади.
Дилором йиғлар, Абдумажид узала тушганча кўкрагини ёстиққа босиб, йиғламоқдан бери бўлиб ётарди.