Uayld Oskar (1854.16.10, Dublin – 1900.30.11, Parij) — ingliz yozuvchisi, tanqidchi. Hashamdor she’rlari bilan frantsuz simvolistlariga yaqin turadi. 1882 yilda AQSh shaharlari bo‘ylab sayohatda bo‘lib, estetika bo‘yicha ma’ruzalar o‘qigan. Bu davrda va keyinroq yaratilgan «E’tiqod yoki Nigilistlar» (1882), «Gertsoginya Padunskaya» (1883), «Salomeya» (1893) dramalarida yosh yozuvchining isyonkor kayfiyati ifodalanib, ijtimoiy hayot masalalari muhim o‘rin egallaydi. Londonga qaytib, gazeta va jurnallar bilan hamkorlik qilgan. Axloqsizlikda ayblanib, 2 yil (1895—97) qamoqda yotib chiqqach, Parijga ko‘chib o‘tgan. Qamoqdan so‘ng Uayld hayotida ro‘y bergan ruhiy tushkunlik «Reding qamoqxonasi balladasi» (1898) avtobiografik asari hamda o‘limidan keyin e’lon qilingan «Qamoqxonadagi tavba» (1905)da o‘z aksini topgan. «Uindermir xonimning yelpig‘ichi» (1892), «Benuqson erkak» (1895), «Jiddiy bo‘lish qanday muhim» (1896) komediyalari, «Baxtli shahzoda» va «Yulduzli bola» (1888) adabiy ertaklar to‘plamlarida o‘zi yashagan muhit urfodatlarini tanqidiy aks ettirgan. «Dorian Grey portreti» (1891) — 19-asr oxiridagi intellektual romanning ajoyib namunasi. 80-yillardagi tanqidiy maqolalarida («O‘y-niyatlar» to‘plami, 1891) Uayld hozirgi ingliz adabiyotidagi o‘ziga yaqin voqea-hodisalarni yoritgan. Ayni paytda xalq qo‘shiqchilik ijodini, P. Beranje she’riyatini yuqori baholagan, O. Balzak, L. N. Tolstoy, I. S. Turgenev va F. M. Dostoyevskiylar badiiy mahoratini mehr bilan tasvirlagan. Uayld pesalari asosida filmlar yaratilgan.
Shahar markazida Baxtiyor Shahzoda haykali turardi. Haykalning butun tanasi qimmatbaho toshlardan ishlangan. Noyob durdan yasalgan ko‘zi xuddi tirik odamnikidek chaqnar, yal-yal yonayotgan qilichi esa sof oltindan edi. U odamlarning ishonch va umid timsoliga aylangan edi. Yashashdan umidini butkul uzgan, tushkunlikka davomi…
Kunlardan birida mol-mulkining hisobi yo‘q takabbur janob hayotida ko‘ngilsizlik ro‘y berdi: boyaqish ov mahali bir ko‘zidan ajralib qoldi. Bu ko‘rgulikdan so‘ng u dunyodagi eng yaxshi sun’iy ko‘zni qo‘ydirishga qaror qildi. Ammo bu yasama ko‘z so‘qir qarog‘dan joy olgach, sun’iyligi bilinmasligi, davomi…
Har kuni peshindan so‘ng maktabdan qaytgan bolalar Paxlavonning bog‘iga kelib o‘ynashni odat qilib olishgan edi. Bu bog‘ juda keng, yam-yashil maysa bilan qoplangan, maysalar orasida esa, charaqlab turgan yulduzlardek, gullar ochilib turishardi, tag‘in bog‘da o‘n ikki tup shaftoli daraxti bo‘lib, davomi…
Moddiy va ruhiy uzviy chatishib ketgan romantik voqea 1 Amerikalik elchi mister Xayren B.Otis Kentervil qasrini sotib olishga qaror qilganida hamma uni o‘ta bema’ni bu ishdan qaytarishga urindi, chunki qayerda arvoh borligi barchaga ma’lum haqiqat-ku, axir. Hatto eng mayda-chuyda narsalarni davomi…