Bir savdogar boyning ko‘p mol-mulki bilan byrgan go‘zal bir kanizagi ham bor edi. Savdogar kanizakni sotib yubordi, biroq unga ko‘ngil bog‘laganini bilib qattiq pushaymon bo‘ldi. Keyin u kanizakni sotib olgan odam oddiga borib, kanizakni qayta sotib olishini, qimmatini necha marta oshirsa ham rozi ekanligini aytdi. Biroq savdogar qanchalik zorlanib, yalinmasin, xoja kanizakni unga qaytarib sotmadi. Savdogar o‘zini yo‘qotib, yo‘llarda boshiga tuproq sochar, ohu nola chekardi.
Zorlanib der edi:
– Bu alam dog‘i meni o‘ldiradi, mening jazom shudir, ahmoqchigim oqibatida dilbarimni dinorga almashtirdim. Jonimni bozorga olib chiqqan ekanman, endi bildim, o‘zimga o‘zim ziyon qildim.
Ey odam, umringning har nafasi — bir gavhar, vujuding-dagi har bir zarra Haq tomonga rahbardir. Oyog‘ingdan boshinggacha Uning ne’matlari – tuhfasidir. Dust ne’matla-rini o‘zingga tanit, taqdim etgin. Shunda kimdan uzoqlashga-ningni anglab yetarsan va judolikda haddan ziyod sabrli bo‘lganingni ham tushunarsan. Haq seni yuz xil ne’matlar bilan parvarishlab, izzatda tutdi. Sen esa nodonlikda yana g‘ayr-begona bilan qolib ketasan.

Fariduddin Attorning “Mantiqut-tayr”idan.