Тилаб Маҳмудов. Олимлари хор мамлакатнинг истиқболи бўлмайди

Тўғри сўзда далолат бор,
Эгри сўзда маломат бор.

***
Узун арқон – ишга ярар,
Узун тилинг – бошни ёрар.

***
Ширин сўз шириндир қанду асалдан,
Одамни қутқарар оғир касалдан.

***
Ширин жазинг бермасанг ҳам, ширин сўзинг аяма.

***
Ҳамма аъзо бир вазифа бажарар,
Тилим қурғур бирда асал, бирда заҳар чиқарар.

***
Тўғри сўзнинг тиғи бор,
Тиғ учида туғи бор.

***
Кўмирдир хом гўштни кабоб қилгувчи,
Қўпол сўз одамни хароб қилгувчи.

***
Ҳайвонлар ҳид билан бир-бирин топар,
Одамлар сўз билан бир-бирин қопар.

***
Ёғли гўштнинг ҳазмидан, доғли сўзнинг ҳазми оғир.

***
Инсонни ғафлат уйқусидан фақат ҳақ сўз уйғота олади.

***
Қисқа ёзиш она тили камбағаллигидан эмас, бойлигидан нишонадир;
Пала-партиш гапирмоқ ё фикр тарқоқлигини ё ақл айноқлигини билдиради.

***
Баҳсда бир томоннинг сукути ё нафрат, ё донишмандлик белгисидир.

***
Тишинг қимирласа, олиб қутилдинг,
Тилинг қимирласа, ўққа тутилдинг.

***
Йўлингда қоқилсанг, мумкин туришинг,
Тилингдан қоқилсанг, оғир мушкилинг.

***
Пичоқ тиғи биттадир.
Тилнинг тиғи мингтадир.

***
Сўзда фикргина эмас, қалб ҳам акс этиб туради.

***
Тилни тийган тийракдир, кўп тинглаган зийракдир.

***
Юбилейларда айтиладиган сўзлар юракдан эмас, ўпкадан чиққан бўлади.

***
Яхши гапнинг ўлчови йўқ.

***
Тилинг билан итингни қутиришга йўл қўйма, акс ҳолда, иккаласи ҳам ўзингни нобуд қилади.

***
Тоғ ҳам емирилар селдан, жаладан,
Заҳар тил одамни қилгай чалажон.

***
Ақлинг етмас касбга қараб югурма,
Тешик жомга сув тўлдирай, деб юрма.

***
Билимим мисоли гугурт бўлсайди,
Одамлар кўнглида чироқ ёқсайди.

***
Ақли расо ўқийди, ақли расо бўлай, деб,
Ақли саёз ўқийди ўзни кўз-кўз қилай, деб.

***
“Ҳимоя” пайтида ким жим ўтирди,
Яширин овозда “ишин” битирди.

***
Илмли одамлар оғир бўлади,
Илмсиз одамлар олғир бўлади.

***
Меваси мўл дарахт ерга эгилар,
Билимдон одамлар элга эгилар.

***
Бировга ёздириб олим бўлганлар,
Охири иймонсиз бўлиб ўлганлар.

***
Тусмоллаб деворга мих қоқилмайди,
Тажриба орттирган ҳеч қоқилмайди.

***
Неки билдим – оловландим,
Неки билмам – каловландим.

***
Шогирд устоз танлаганда эмас, устоз шогирд танлаганда ҳақиқий олим вояга етади. Кўпинча, шогирдлар устоз обрўси, мансабини кўзда тутиб, номи чиққан устоз этагига ёпишади. Аслида, билим йўналиши ҳақиқий устоз- шогирд алоқадорлигини белгилаши керак.

***
Илмсизлар илмли одамларни ўз фойдасига ишлатишни билади.

***
Замон илмга тобеъ бўлса – эл яшнайди,
Илм замонга тобеъ бўлса – қақшайди.

***
Илмли одам билан бадавлат одам табиатида муштараклик бор – олимнинг илмга, бойнинг молу дунёга тўймаслигидир.

***
Илмга йўл бермаслик – жаҳолатга қўл беришликдир.
Олими эҳтиромсиз юртда одам эътиборсиздир.

***
Илми бўлмай туриб улуғ саналган одам қордан ясалган қасрга ўхшайди: унинг шуҳрати қор умридай қисқа бўлади.

***
Илмсизнинг бировга ақл ўргатиши, кўрнинг табиат рангларидан ваъз ўқишига ўхшайди.

***
Илм шундай юкки, у қанчалик кўпайса, уни кўтариб юрган одамнинг қадам ташлаши шунчалик енгиллашиб боради.

***
Умр бўйи бир мавзуни чайнаган олим янтоқдан бўлак ўт емайдиган туяга ўхшайди.

***
Илмда бахиллик олимлар аҳиллигининг кушандасидир.

***
Олимлари хор мамлакатнинг истиқболи бўлмайди.

***
Қанча кўп ўқиганим сари билим дарёсига шўнғиб, ундан сузиб чиқиш мушкуллигидан  шунчалик азобланаман.

***
Файласуфлар руҳонийлар билан дунёвийлар орасида минг йиллардан буён совчилик қилиб келадилар.

 ***
Файласуфлар борлиқ ҳақида қанчалик чуқур хаёлга толсалар, шунчалик борлиқда ўзларини йўқотадилар.

***
Одамзод билим эгаллашда ишни ҳайратдан бошлаб, ғайратга етиб келган.

***
Илмли – илдам, илмсиз имиллагандир.

***
Илмли элнинг қўйнида дон бўлади.
Илмсиз элнинг кўнглига қон тўлади.

***
Одамлар ҳаётини кўкда қуёш, ерда олимлар ёритади.

***
Адабий ижодга ихлосманд ўз фаолиятини таржимадан бошлагани маъқул: луғатлар титкилайди, сўз бойлиги ошади, яхши асар ёзиш йўл-йўриқлари бўйича тасаввури кенгаяди, диди шаклланади. Мабодо, мустақил ижод қилолмаган тақдирда ҳам, яхши танқидчи бўлиши мумкин.

***
Театр саҳнаси – инсон ҳаётининг тасвирий макети.

***
Ҳар кимнинг ўз табиатига монанд фантазияси бўлади.

***
Виждон билан асар ёзсанг, фикринг сени келажакка узатар,
Нима ёзсанг ҳақни ёзгин, тўрт кўз бўлиб ҳамма сени кузатар.

***
Ўз даврида мукофотлар олганлар,
Вақти келиб унутилиб қолгайлар.

***
Қўғирчоқлар асли ўйинчоқ эрур,
Маддоҳларнинг даъвати пўчоқ эрур.

***
Дарахтлар гулларини аямасдан тўкади, ҳосил учун яроғини олиб қолади. Дарахтчалик фаросати бўлмаган айрим адиблар барча яхши-ёмон сатрларидан “Танланган асарлар” битади. Қатор-қатор китоб ёзиб, сўнгра улардан танлагандан кўра, ўз вақтида танлаб ёзса бўлмасмикан?!

***
Ҳамма одамларда кўз бор, қулоқ бор. Аммо рассом ва бастакорнинг кўзи ва қулоғи бошқалар қараб, қулоқ тутиб, лекин кўрмаган ва эшитмаган ранг ва оҳангларни идрок этади.

***
Кўп ёзишни эмас, хўп ёзишни машқ қилмоқ керак.

***
Дунёга икки юз, уч юзлаб романлар битган ёзувчилар бор, аммо Абдулла Қодирий иккита романи билан улардан устун туради.

***
Ҳаётий асарнинг умри боқийдир.

***
Таъма сиёҳи билан қоғоз қоралаган мунаққид ўзига макалатурадан кўйлак тиккан бўлади.

***
Мен тирик замондошларимдан эмас, илгари ўтиб кетган устозлар нигоҳи, келажак авлод танқидини ўйлаб қўлимга қалам оламан.

***
Баъзи ижодкорларнинг асарини ўқинг-у, ўзларидан йироқ бўлинг.

***
Авваллари буюк адибларнинг шоҳ асарлари “Танланган асарлар” шаклида нашр этиларди. Ҳозир адибларнинг ҳамма қораламалари тўпланиб “Танланган асарлар” тарзида нашр этилиши қоғоз нархининг кўтарилиб, китоб қадрининг пасайиб кетишига сабаб эмасмикин?

***
Баъзи олти юз бетлик китобдан икки қатор халқ мақоли афзалдир.

***
Уруғ ерда унганидай, талант муҳитга боғлиқ бўлади.

***
Қўймижоз шоирнинг ёзган шеърлари
“Қўй”ларга маъқул-у, ёқмас шерларга.

***
Яхши шоир ўқиган шеъри билан эмас, ўқилган шеърлари билан эътибор қозонади.

***
Кўп ёзиш эмас, хўп ёзиш талант белгиси.

“Шарқ юлдузи” журнали, 2013 йил, 4-сон.