Набижон Боқий. Жаҳон ва ўзбек адабиётидаги энг сара асарлар

Набижон Боқий 1956 йил 7 ноябрда Фарғона вилояти Бағдод туманидаги Чуваланчи қишлоғида туғилган. ТошДУнинг журналистика факултетини тамомлаган (1984). «Бир муҳаббат қиссаси» (1990), «Қатлнома» (1992), «Гулзамира» (1994), «Чингиз афандига мактублар» (2004), «Анвар пошонинг васияти» (Истанбул, 2006) каби қиссалари чоп этилган.
Роберт Луис Стивенсоннинг «Меросхўр», «Катриона» романларини (1990) ҳамда Чингиз Айтматов ва Мухтор Шохонов ёзган «Чўққида қолган овчининг оҳи зори» (1998, Ё. Хўжамбердиев билан ҳамкорликда) китобини,  Георгий Пряхиннинг «Тушларимга кирар Ҳазора» романини (2013) ўзбек тилига таржима қилган. Садриддин Айнийнинг «Судхўрнинг  ўлими»  қиссаси асосида 10 қисмдан иборат киноқисса ёзган (2007).
«Шуҳрат» медали билан тақдирланган (1996).

Ziyouz сўрови: 1. Сизнингча, жаҳон тарихидаги энг сара 10 та китоб қайси?

1. Қуръони карим, Ҳадиси шарифлар тўплами (Ҳазрат Исмоил Бухорий), Инжили шариф.
2. Лев Толстой. “Уруш ва тинчлик”, тетралогия (русчаси ёки ўзбекчаси).
3. Чингиз  Айтматов. “Жамила”, “Оқ кема”, қиссалар (русчаси ёки ўзбекчаси).
4. Габриэл Гарсиа Маркес. “Мустабиднинг заволи”, роман (русчаси).
5. Ўрхон Помуқ. “Қор”, роман  (туркчаси ёки русчаси).
6. Стефан Цвейг. “Мария Стюарт” (русчаси).
7. Михаил Шолохов. “Тинч Дон”, тетралогия (русчаси ёки ўзбекчаси).
8. Фёдор Достоевский. “Ака-ука Карамазовлар”, тетралогия (русчаси).
9. Мигел Сервантес. “Дон Кихот”, роман (русчаси).
10. Ўлжас Сулаймонов, “Аз и я” (русчаси).

2. Жаҳон адабиётининг энг сара 10 та ҳикояси сифатида қайси асарларни эътироф этасиз?

1. Лев Толстой. “Отец Сергий” (русчаси).
2. Ги де Мопассан. “Дўндиқ” (русчаси ёки ўзбекчаси).
3. Антон Чехов. “В овраге” (русчаси).
4. Юрий Казаков. “Тий во сне горько плакала” (русчаси).
5. Рюноскэ Акутагава. “Тўқайда” (русчаси ёки ўзбекчаси).
6. Василий Шукшин. “Жить охота” (русчаси).
7. Афоқ Масъуд (Озарбайжон). “Инспектор Вайсман” (русчаси ёки ўзбекчаси – “Тафаккур” журналида чиққан).
8. Нодар Думбадзе. “Ҳелладос” (Низом Комил таржимаси).
9. Франц Кафка. “Эврилиш”  (“Шарқ юлдузи” журнали, 1983 йил  8-сон, 116-132 бетлар).
10. Иван Бунин. “Муза” (русчаси).

3. Ўзбек адабиётининг энг сара 10 асарлари рўйхатига қайси китобларни киритган бўлардингиз?

1. Ҳазрат Алишер Навоий. “Насойим-ул муҳаббат”.
2. Заҳириддин Муҳаммад Бобур. “Бобурнома”.
3. Рауф Парфи. “Туркистон ёди” (Муҳаррир – Вафо Файзулло).
4. Абулғози Баҳодирхон. “Шажарайи турк”.
5. Алихонтўра Соғуний. “Туркистон қайғуси”.
6. Шавкат Раҳмон. “Абадият оралаб”.
7. Асқар Маҳкам. “Ҳақ”, “Аналҳақ”.
8. Аъзам Ўктам. “Саҳар вақти юрак йиғлар”.
9. Набижон Боқий. “Қатлнома”.
10. Абдулла Қаҳҳор. Қиссалар (Отабек Жўрабоев таҳрири остида, “Янги аср авлоди”  нашриётида чоп этилган: “Қотилнинг туғилиши”, “Зилзила”)

4. Ўзбек адабиётидаги энг ўқишли бўлган 10 та ҳикоя қайси?

1. Шукур Холмирзаев. “Кўк кўл”.
2. Абдулла Қаҳҳор. “Бошсиз одам”.
3. Алишер Ибодинов. “Қуёш ҳам олов”.
4. Ғафур  Ғулом. “Ҳасан Кайфий”.
5. Нуруллоҳ Муҳаммад Рауфхон. “Оқ бино оқшомлари”.
6. Набижон Боқий. “Ўлиб тирилган одам”.
7. Муҳаммад Шариф. “Толкўприк”.
8. Тўра Сулаймон. “Чимилдиққа кирган чол”.
9. Алишер Назрулло. “Шамоллар гирдобида”  (“Шарқ”  нашриёти, 2015).
10. Бобониёз Қурбон. “Шамолнинг суврати”, “Илинж дарахти”  (“Турон замин зиё” нашриёти,  2016).

Афсуски, бу рўйхатга жуда кўп муносиб номзодлар ва асарлар кирмай қолди. Начора, бу рўйхат менинг  шу чоғдаги кайфиятимни ифодалайди. Бошқа одам бошқа рўйхат тузиши мумкин.

Ziyouz изоҳи: Набижон Боқий нашрга тайёрлаган, “Шарқ” НМИУда чоп этилган “Сара ҳикоялар жавони” туркумидаги “Сиз соғинган асарлар” китобига қуйидаги ҳикоялар киритилган эди:

1. Ўткир Ҳошимов. Деҳқоннинг бир куни
2. Ўткир Ҳошимов. Деҳқоннинг бир туни
3. Тоҳир Малик. Эркин
4. Хуршид Дўстмуҳаммад. Жажман
5. Мурод Муҳаммад Дўст. Дашту далаларда
6. Эркин Аъзам. Анойининг жайдари олмаси
7. Хайриддин Султон. Бунчалар ширинсан, аччиқ ҳаёт!
8. Алишер Ибодинов. Кўл бўйида
9. Омон Жорқинбоев. Портрет
10. Қамчибек Кенжа. Балиқ ови
11. Ғаффор Ҳотамов. Ота
12. Шойим Бўтаев. Ҳайкал
13. Баҳодир Мурод Али. Оқтўш
14. Умрбой Утеулиев. Қизил тулки.