Деметрио Корси (1899-1957)

Панамалик шоир Деметрио Корси (Demetrio Korsi) ижодида ватанпарварлик ғояси муҳим ўрин тутади. У халқ тили, мақолу маталларидан унумли фойдаланади. Шоирнинг “Калифорния қуёши” (1924), “Тоғ шамоллари” (1926) ва бошқа шеърий китоблари дунё юзини кўрган. Деметрио Корси шеърлари ўзбекчага илк бор таржима қилинмоқда.

ПАНАМА МАНЗАРАЛАРИ

Ҳабашлар, занжилар…
беор гринголар…
“Отелу бар”лардан
бахтини излар.
Гоҳ омади чопар,
гоҳ ғамга тўлар −
Чола, яъни
метис ва мулат қизлар…

Денгизчи навкарлар.
Пиёда аскар.
Уммон ошиб келган
Европалик бой.
Майхоналар,
Яримяланғоч қизлар…
Жаннатга тенгланар бу жой,
ҳойнаҳой?!

Ўлкада ҳар нарса
сотилар ошкор.
Панама – сахий юрт!
Ҳар не сувтекин.

Азим шаҳарларин
мезони бозор,
Марказидан
анҳор ўтгандир, лекин.

Қора-қураларга,
оқу сарғишга…
Тан сотиб кун кўрар
юрт сулувлари.

Гўё
бошимизга тушган қарғишга
Ўхшаса, не қилай
бул шўриш бари?
Бойвачча меҳмонлар.
Хорижий пуллар.
Гуллар ўзин пуллар…
Келади қаҳрим.
Жилпанглар дилтанглар,
Қилпанглар қуллар,
Ҳабашлар, занжилар…
Бечора шаҳрим.

КУМБИЯ

Машҳур Панча Манча майхонасида
Кумбияга ўйнар бир метис-чомбо.
Карашма айлар у ҳабашчасига,
Рақсга жўр бўлар тимбо, киломбо.

Шу рақсни кашф этган боболаридай
Занжи аталганнинг бари қизиққон.
Лекин ўйнай олмас бирон қарчиғай
Каламбунинг қизи Мемедай чаққон.

Кумбияга ҳар ким рақс туша олар,
Чепиганге ёки Чоко сингари.
Ноғора йиғлайди, Чимбомбо йиғлар,
Раққосга тўла юрт майхоналари.

Чимбомбо Меменинг ишқида ёнар,
Чимбомбо чапани, чайир бир ўғлон.
Ундан зир титрайди қаҳвахоналар,
Ўта ўр йигит у, лек – марди майдон.

Кумбия авжида, ноғора янграр,
Гринго банд айлар ул ҳурилиқони.
Чимбомбо қўйнида ханжар жаранглар,
Тишлари ғичирлар, қайнайди қони.

Йигит алам билан ноғора қоқар,
Бармоғи қонталаш, тирноқлари қон.
Қасос алангаси қалбини ёқар,
Ичинда ўртаниб келар бир исён.

Рақс тугар, Мемени мамнун чет эллик
Қучоқлаб овлоққа олиб кетади.
Кечирилмас, ахир, бундай сурбетлик,
Гринго ўз бошига ўзи етади.

Аяб ўтирмади ўз мунисин ҳам,
Қасос нашидасин сурди Чимбомбо.
Аввал унисининг, сўнг бунисин ҳам
Кўкрагига ханжар урди Чимбомбо.

Ҳа, қасос олинди юртдошлар учун,
Сўнг ғойиб бўлганмиш ул ошиқ машшоқ.
Ахир, муҳаббатсиз бу кўҳна очун
Анчайин ғарибдир, анчайин қашшоқ.

Мулат қиз Меме йўқ, энди ул шавқ йўқ,
Йўқдир бу ерларда мутриб йигит ҳам.
Энди Кумбияда аввалги завқ йўқ,
Майхонани қучмиш қайғу ҳам алам.

Шундан сайилгоҳлар сўлғин бир қадар,
Булбулсиз қолгандай бу боғ, бу чаман.
Оташин йигитлар йўқ бўлса агар,
Қолганларга байрам татимас экан.

Рус тилидан Яҳё Тоға таржимаси