Абдулла Қодирийнинг «Ўтган кунлар»ида қаламга олинган даврни «тарихимизнинг энг қора, кирлик кунлари» дея таърифлагани маълуму машҳур. Ҳукмга шошган одам романда тасвирланган «кейинги хон замонлари»нинг бундай таърифланишида адибнинг «замонасозлик» қилгани ёхуд «шўро мафкураси таъсирини» кўрса, эҳтимол. Ҳолбуки, бунда на замонасозлик, на шўро мафкураси таъсири давоми…
Ижод инсоннинг тириклик мазмун-моҳиятини англаш йўлидаги уринишлари ҳосиласидир. Инсоннинг ҳаётдаги ўрни, мақоми, мақсади, муносабати каби масалалар қадимдан дунё зиёлиларини қизиқтириб келган. Ижод инсоннинг ўз «мен»ини ифода қилиш йўлида олиб борган ақлий фаолият туридир. Ижод нафс билан боғлиқ фалсафий-эстетик категория саналиб, давоми…
романнинг ижодий тарихи, ижтимоий пафосига оид мулоҳазалар Жаҳон адабиётидаги шоҳ асарларнинг дунёга келиш тарихи шундан далолат берадики, уларнинг ҳар бири, аввало, давр, ижтимоий вазият тақозоси, қолаверса, муаллифлар таржимаи ҳоли, оилавий ва ижодий муҳити, ҳаётий тажрибалари, билим даражаси, тафаккур тарзи, миқёси, маънавий давоми…
Мисрнинг Айн Шамс университети профессори, ёзувчи ва таржимон Муҳаммад ал-Жибали Абдулла Қодирийнинг “Ўткан кунлар” романини араб тилига таржима қилишга киришди, деб хабар берди “Дунё” ахборот агентлиги. Профессор ушбу асарнинг арабчага ўгирилиши бутун Араб дунёсида илиқ кутиб олинишига ишонч билдирган. Бу давоми…
Ислом Каримов фондининг фейсбукдаги саҳифасида қувончли бир хабар эълон қилинди. Унда айтилишича, “Фонд Ўзбекистоннинг ЮНЕСКОдаги доимий ваколатхонаси билан ҳамкорликда атоқли ўзбек адиби Абдулла Қодирийнинг “Ўткан кунлар” романининг инглиз ва француз тилларига таржимасига бош-қош бўлмоқда”. Хабарда яна “миллий маънавий бойликка” айланган давоми…
Атоқли адиб Абдулла Қодирийнинг “Ўткан кунлар” романи шу пайтгача авлодлар учун ўзига хос адабий-эстетик мактаб вазифасини ўтади ва ўтамоқда. Бу жараён узлуксиз давом этаверади. Зотан, бадиий жиҳатдан юксак асарнинг ҳамиша инсониятга адабий сабоқ бўлишдек хосияти бор. Таассуфки, шўролар замонида бадиий давоми…