Teranlik o‘rniga – shaklbozlik, mahorat da’vosi, chiroyli yozish, originallikka intilish. Bular ham kerak, lekin katta dard, og‘riq bo‘lmasa, hammasi bir pul! * * * …yozuvchi odam har kuni yozishi kerakdiru, ammo har kuni kitobxonning oldiga chiqavermasligi kerak. Negaki, arzigulik fikr davomi…
– Odatda, ta’qiblar, tazyiqlar va zug‘umlar ijodkorni jim yurishga majbur etishi mumkin. Bunga uzoq-yaqin o‘tmishimizdan ko‘plab misollar topsa bo‘ladi. Siz – ana shunday fikrni erkin aytish qiyin kechgan turg‘unlik zamonlarida publitsistik maqolalar, hatto she’riy majmualarga taqrizlar yozgan ijodkor – oshkoralik davomi…
“Guliston” jurnalining avgust sonida Erkin A’zamning “Qahratonda gul ko‘tarib” hikoyasi chop etildi. “Nima bo‘pti, – deysiz siz, – Erkin A’zam biror narsa yozsa, har qanday nashr ko‘ziga surtib chiqaradi”. To‘g‘ri, biroq e’tirozingizdan sezib turibmanki, siz yaqin-o‘rtada “Guliston”ni varaqlab ko‘rmabsiz. Avval davomi…
Men bu yo‘ldan har kuni ikki marta o‘ta man: ertalab va kechqurun. Ertalab ham, kechqurun ham o‘tayotganda go‘yoki sarobga duch kelgandek, yo‘q, boshqa yurtga tushib qolgandek, bunday ham emas — xuddi oradan shuncha fursat kechmagandek, zamon orqaga ketgandek tuyulib, lolu davomi…
Puldan qalqon, mansabdan ko‘rg‘on yasab olgan kimsalar azal-azaldan mehnatkash ommani azoblab kelgan. Tarixdagi barcha inqiloblaru qo‘zg‘olonlar asli shu toifaning nopok xatti-harakatlariga nisbatan norozilik tufayli sodir bo‘lgan. Bu isyonli kurash, to‘qnashuvlarda son-sanoqsiz mehnatkash ommaning qoni daryo-daryo bo‘lib oqqan. Ammo qon daryo-daryo davomi…
Xabar keldiki, bobomiz chorlayotganmish. Hammani: o‘g‘illarini, qizlarini, nevara-chevarayu boshqa-boshqalarni. (Biz oxirgisiga kiramiz.) Ikki-uch oydan beri shiftga tikilib yotgan banda boshiga odam to‘pladimi, bilavering, masala hal – rozi-rizolik! Bemor degandek bo‘ldigu lekin shu choqqacha boboning boshi yostiqqa tegmagan-da. Huv, ishlab yurgan davomi…
Erkin A’zam adabiyot maydoniga o‘tgan asrning 70-yillarida kirib keldi. Uning eng so‘nggi “Shovqin” (2011) romanidan tortib “Chiroqlar o‘chmagan kecha” (1977), “Olam yam-yashil” (1984), “Javob” (1986), “Bayramdan boshqa kunlar” (1988), “Otoyining tug‘ilgan yili” (1985), “Pakananing oshiq ko‘ngli” (2001), “Kechikayotgan odam” davomi…
O‘tgan asrning 70-yillari milliy nasrimiz maydoniga yangi iste’dodlar kirib keldi: Tog‘ay Murod, Murod Muhammad Do‘st, Xayriddin Sultonovlardan iborat navqiron avlod adabiy jarayonga o‘zgacha bir to‘lqin, ruh baxsh etdi, “adabiy aholi” safiga o‘nlab betakror tirik odamlar obrazini olib kirdi. Ular safida davomi…
Har qaysi ijodkor o‘zicha bir olam. Yozuvchi yoki shoir asarlarida aks etgan hayot haqiqatlari, aslida, ana shu olamning turfa manzaralaridir. Badiiy ijod psixologiyasi bilan shug‘ullangan olimlarning ta’kidlashlaricha, muayyan bir asarning teran tahliliga erishmoq uchun muallifining fe’l-atvori, tarjimai holi, dunyoqarashi, bolalikda davomi…