Возеҳ (1817-1893)

Возеҳ (тахаллуси; асл исми Қори Раҳматулло Бин Ашур Муҳаммад) (1817/18-1893/94, Бухоро) – ўзбек шоири, адабиётшунос, хаттот, географ. Бухоро мадрасаларидан бирида ўқиган (1844 йилгача). 1853—56 йилларда Кармана ҳокими хизматида бўлди. Сарой муҳити билан келишолмай, Бухорога қайтади ва умрининг охиригача фақирона ҳаёт давоми…

Шавқий (1805-1889)

Шавқий (тахаллуси; асл исм-шарифи Мулла Шамси мулла Ҳусан ўғли) (1805— ҳозирги Тўрақўрғон тумани — 1889) — шоир, тарихчи. «Девон»ида ўзбек ва форс тилидаги шеърлари жамланган бўлиб, уларнинг асосий қисмини ўзбек тилидаги шеърлари ташкил қилади. Шавқийнинг асарлари мумтоз шеърий жанрлар: ғазал, давоми…

Жаҳон тиллари ҳақида энг, энг, энглар

Дунёда нечта тил бор? Дунё халқлари хилма-хил тилларда гаплашишади. Бироқ фан аниқликни яхши кўради. Шу туфайли вақти-вақти билан тилшунослар тиллар сонини ҳисобга оладилар ва ўз маълумотларини эълон қилишади. Рақамлар одатда бир бирига доимо мос тушавермайди. Чунки у ёки бу тилни давоми…

«Титаник»нинг ҳалокати: ҳақиқат ва тахминлар

Дунёга жуда маълум ва машур бўлган ушбу кема ихтирочиси Томас Эдрюс энг даҳшатли ҳалокат юз берса ҳам “Титаник” уч кеча -кундуз чўкмасдан, сув юзида туриши мумкинлиги ҳақида одамларни ишонтирган эди. Аммо “Титаник”нинг океан бўйлаб биринчи ва охирги сафарининг қатнашчиси сифатида давоми…

Етти хазина

Халқимизнинг маънавий ва маданий мероси шундай бой уммонки, унга қанча чуқур шўнғиганинг сайин янада ноёб жавоҳирларга дуч келаверасан. Буюк бобокалонларимиз дунё тамаддунига нафақат ўзининг илмий салоҳияти билан, балки юксак инсоний одоб-ахлоқи, маданияти билан ҳам катта ҳисса қўшганлар.

Аҳмадий (XV аср)

Аҳмадий XV аср ўзбек шоирларидан бўлиб, унинг ҳаёти ва ижодий фаолияти ҳақидаги маълумотга ҳозирча эга эмасмиз. Шоир Аҳмадийнинг «Созлар мунозараси» деб атаганимиз биргина асарини биламиз, холос. Бу асарнинг XVI аср бошларида кўчирилган ягона бир нусхаси Британия музейида сақланади. Тўпламга киритилган давоми…

Яқиний (XV аср)

Яқиний (15-асрнинг 1-ярми) — шоир. Навоийнинг «Мажолис ун-нафоис» асарида қисқа маълумот берилган. Яқинийнинг бизгача фақат «Ўқ ва Ёй» мунозарасигина сақланиб қолган. Бу асар Юсуф Амирий, Аҳмадий анъаналарининг давоми сифатида майдонга келган. Яқиний отиш мусобақаси майдонига кирган отлиқ йигитнинг қўлидаги ўқ давоми…

Сайид Аҳмад (XIV-XV аср)

Сайид Аҳмад, Саидий (14-асрнинг охири — Ҳирот — 15-асрнинг 1-ярми) — шоир. Темурий шаҳзодалардан Мироншоҳнинг ўғли, давлат идора ишларида қатнашмаган. Туркий ва форсийда шеърлар ёзиб, девон тартиб берган ҳамда нома жанрида «Таашшуқнома» («Ошиклар мактублари», Навоий таъбирича, «Латофатнома») достонини яратган (1435—36). давоми…

Хўжандий (XIV-XV аср)

Хўжандий (14-асрнинг 2-ярми Хўжанд — 15-аср бошлари) — шоир, дунёвий адабиёт вакилларидан бири. Хўжандий ҳақида биографик маълумотлар сақланмаган. Бизгача унинг «Латофатнома» асари етиб келган. Асар Хоразмийнинг «Муҳаббатнома»сига назира тарзида ёзилган. Достон ўнта нома (мактуба)дан иборат. Асарда севги тараннум этилиб, висол давоми…

Қутб Хоразмий (XIV аср)

Қутб Хоразмий (14-аср, Хоразм – ?) — шоир, таржимон. Ҳаёти ва ижоди ҳақида маълумот берувчи ягона манба унинг «Хусрав ва Ширин» достонидир. Қутб Хоразмийнинг ижодий камолот йиллари Хоразмнинг Олтин Ўрда давлатига қарам бўлган даврига тўғри келади. Достонини Сиғноқ шаҳрида ёзган давоми…