Qarqara mergan tug‘ilib voyaga yetgan Sardoba qishlog‘idan otning boshini o‘ng tarafga bursangiz Buxoroga, chap tomonga bursangiz Jayhunning naq o‘ziga chiqasiz. Qarqara mergan yigitlik vaqtida Buxoro amirining nomdor sarbozi bo‘lgan. Har qanday muhorabada merganning kuni tug‘adi. O‘zini ko‘rsatgan mergan yovqurligi uchun davomi…
Shaharchamizda shov-shuvga sabab bo‘lgan fotoko‘rgazmaga oshiqib yetib bordim: gazetaga xabar yozishim kerak edi, biroq Islomjon degan havaskor suratkashning mo‘jazgina to‘plamiga mahliyo bo‘lib, maqola yozish uchun ma’lumotlar olishni ham unutdim. “Tong” deb nomlangan kollajga jamlangan suratlar baayni mo‘jiza! Oqarayotgan tonglar bitta davomi…
– Sen kimsan? Kimning o‘g‘lisan? Tangritog‘ning sarsar shamoli ot ustida borayotgan, taqimiga xurjun bostirib olgan askardan shuni so‘raydi. – Kimni bolasisan? Otangni ismi ne? Askar bu savolga javob bermaydi. Shamol uning uzun kokilini g‘azabga to‘lib tortqilaydi: – Aytsang-chi! Otang kim? davomi…
Kun ko‘ngilsizlik bilan boshlandi. Ko‘zoynagi sinib qoldi. Gardish va quloq ortiga o‘tadigan bandni bir-biriga ulab turadigan, mitti murvatcha joylashgan temir “quloqcha” uzilib tushdi. Aslida uning bu matohi almisoqdan qolgan edi. Qizi ko‘pincha achchiqlanib: “Yo‘qotsangiz-chi shuni, – derdi. – Hech o‘zingizga davomi…
Keng osmonni xira bulut bossa, Nigoraxonning oydek chehrasiga qora soya tushib, ruhi horg‘in tortadi. O‘l-a qolsin-a, bugun ham shu ahvol: ertalabdan hovlining yuzi ham xira osmondan rang olibdi, yozning o‘ninchi kunida-ya! Non hidi ufurib turgan qo‘lini paxsa qilib, osmonga, qo‘rg‘oshinrang davomi…
Besh soatlik yo‘l edi Marg‘ilonning orasi… Marg‘ilonda yashardi Onalarning onasi… Borishimni avvaldan aytsam, halovatingizni yo‘qotib, yo‘qni yo‘ndirishga tushardingiz. Holbuki, yoshingiz saksonni ham qoralab o‘tgandi, Ona. Shu boisdan keyingi paytlarda uyimizga bexosdan kirib borishni odat qilgandim. Darvozadan ko‘rinishim bilan go‘yo dunyoning davomi…
Yilqiboy To‘xliyevning Ilash degan akasi bo‘lgan ekan. Podachilik qilib, podaga eshak, echkilarni ham qo‘shib boqavergan ekan. Yilqiboy uni ko‘rmagan. Bir kuni tuman qalin tushganida Naimning xo‘tigi podadan qaytmapti. Naim Yilqiboylarning uylariga uch-to‘rt marta kelipti, Ilashni holi-joniga qo‘ymapti, otalaringning quloq bo‘lib davomi…
Alisher xonasiga kiriboq deraza tuynugini ochib qo‘ydi. Tuni bilan dimiqqan xonaga tong shabadasi yopirildi. Kompyuterni yoqib, internetga kirdi. Saytlarga birrov ko‘z yugurtirib, dunyo axborotlari bilan tanishdi. Bir soatlardan so‘ng yo‘lakda hamkasblarining qadam tovushlari eshitilib, xodimlar ishga kela boshladi. Ichki telefon davomi…
Bolaligimda bibimning uzun va uchi qo‘ng‘iroq sochlarini ushlab yurishni yaxshi ko‘rardim, undan doim qalampirmunchoqning hidi anqirdi. Bibim juda xushro‘y edi. Ayniqsa, joynamoz ustida yanada suluvlashib ketardi. Namozini tugatgach, undan so‘rardim: – Dunyoda eng chiroyli kim? Bibim ko‘zlariga to‘lgan nurning tilida davomi…
Mastura qiya ochiq darvozadan ichkariga kirib, atrofga alangladi, tushlik payti bo‘lgani uchunmi hech kim ko‘rinmadi. Hovlining bir chetida kuzak gullari sariq, qizil, pushti rangda jilolanar, egatda jimir-jimir suv oqardi. O‘ng tomonda ishkomdagi husaynilar oftob nurida tovlanar, endigina kelib qo‘ngan qushlar davomi…