Ҳожи Муин. Муҳтарам шуаромизга (1913)

(Тўғри сўзлар сўзларам мумкин қадар, Хоҳ онам ранжисун, хоҳи падар). Ухлаб қолган кишиларни бошлаб мулойим овоз ила уйғотмоқ одобдандур. Садо кифоят этмаганда мутлақо туртиб уйғотмоқға мажбурият кўрилур. Мен ҳам ушбу қоидани риоя қилуб, аҳволи олам ва иқтизои замондин оз хабарлик давоми…

Ҳожи Муин. Янги асар (1914)

«Ойна» журнали муҳаррири Маҳмудхўжа афанди «Падаркуш ёки ўқумағон боланинг ҳоли» исмли тиётруга қўймак учун махсус бир рисола таҳрир ва нашр этубдурларки, ўқуб чиқдук. Туркистон шевасиға ёзилғон ушбу рисолада Туркистон маишатидин бир фожеани ғоят муассир равишда тасвир этилмишдур. Бу рисоланинг хулоса давоми…

Ҳожи Муин. Адабсизлик сабаби ва унинг чораси (1913)

«Туркистон вилоятининг газети» 54-рақамида Тошканд мусулмон авомларининг адабсизликидин зорлануб, аларнинг кўчалардаги беадабона ҳолларини тафсил ила ёзубдурки, диққат этуб ўқудук. Лекин шунинг сабаби ва иложи тўғрисида ўз фикрини ёзмағониға таажжуб этдик. Шояд мундин сўнг ёзар. Бизнинг фикримизча, ёлғуз Тошканд авомлари эмас, давоми…

Ҳожи Муин. Раддия (1913)

«Туркистон вилоятининг газети»нинг учинчи нўмрасида «сарт» сўзи ҳақида ўшлик Мирзо Қодиржоннинг ғофилона ва мутаассибона ёзғон бир мақоласини ўқуб, таажжуб этдук. Бир-икки ой ичида «сарт» сўзи ва маъносина мутааллуқ «Вақт» ҳам «Шўро»да баъзи шайлар ёзилмиш эди. Энди Қодиржон афанди «сарт» сўзи давоми…

Ҳожи Муин. Ғазета ўқимоқ манфаати (1911)

Биз туркистонлиларға ғазета ўқумоқ у қадар расм ва таомил эмас. Агар ғазета ўқумоқнинг манфаатини билса эдук, ёки ғазета ўқуб маъносиға тушунса эдук, ҳатто бир нафас ўлсун ғазета мутолаасидин воз кечмас эдук. Ғазета ўқумоқ у қадар лаззатли шайдурки, бунинг лаззатини фақат давоми…

Ҳожи Муин. Интиқодоти воҳияга бир назар (1909)

Муҳтарам муҳаррир афанди. Ушбу мактубимизга газетангиздин жой берувингиз маржудур. Русияда ҳуррияти калом ва матбуот верилғондин бери миллатпарвар мусулмонлар тарафиндин мавқеъ интишора вазъ ўлинон газета ва мажаллалар сутунларинда ҳар замон аҳамиятлу масалалар узринда мусодамаи афкор эдулмоқца ва кўрулмоқцадур. Аммо баъзи вақтлар давоми…

Ҳожи Муин. Марҳум Шокир Мухторий (1922)

Туркистонда тараққий ва тажаддуд йўлида кўп хидмат қилғонлардан бири марҳум Шокир афанди Мухторийдир. Шокир афанди Туркистонда тахминан 15 йил таълим ва тарбия йўлида хидмат қилиб келган маъруф муаллим ва муҳаррирларимиздан эди. Марҳум 1920нчи йил 26нчи де-кабрда Жиззах касалхонасида чихутқа (сил) давоми…

Ҳожи Муин. Васлий (таржимаи ҳол) (1925)

Ислоҳпарвар олим ва шоирларимиздан самарқандлик мулла Сайидаҳмад Васлий 29нчи ўктабрда вафот этди. Васлий XX аср бошларида майдонга отилиб, усули жадид мактабларига ёрдам ва тарафдорлик эта бошлағон ҳаққоний олимларимиздан биридир. Самарқандда 1903нчи йидда очила бошлағон янги мактаблар учун бошлаб китоб ёзиб давоми…

Ҳожи Муин. Қози калони Шал ва унинг болалари (1926)

(Адабий тафтишлар ва таржимаи ҳол) Бир вақт Туркистонда ва балки бутун Ўрта Осиёда маориф ва маданият ўчоғи бўлғон Самарқанднинг, ўн иккинчи асри ҳижрий ўрталарида (60-70 йил) ўзаро урушлар натижасида харобазор ҳолида қолғонлиғи тарихдан маълумдир. Шу хароблиқ чоғларида Самарқанддағи бир неча давоми…

Ҳожи Муин. «Таёқ» (1918)

Кўб вақтдан бери миллатимни тараққий этдируб, бошқа миллатларға ўхшаш осмонға учурмоқ нияти олияси кўнглимда ўрунлашиб, мунинг учун турли йўллар билан тиришиб кўрдим. Лекин бу бахтсизлиғимдан барча тадбир ва ҳамма хидматим фойда этмай, бўшға кетди. Яъни мил-латимни кўкларға учурмоқ нари турсун, давоми…