Назар Эшонқул. Фалсафа ва маданият

Бугунги маданий дунёда «маданиятли» деганда кимни ва нимани тушунамиз?! Ким ва қайси ҳолатлар, қайси фазилатлар маданият намунаси бўла олади?! Кийинишидан тортиб юришигача замонавий, замонавий воситаларнинг барчасидан унумли фойдаланаётган, уни турмуш тарзига айлантирган, уйи тўла замонавий воситалар, ҳаёти, фаолияти замоннинг энг давоми…

Назар Эшонқул. Тасаввурга дош берсанг бўлди…

Санъат тилсимланган қўрғонга ўхшайди. Унинг эшиги «сим-сим» деган калитни топмагунча очилмайди. Ҳар қалай, тилсимланган қўрғоннинг эшигини топгунча қанча қосимлар бу қўрғон олдидан ўтиб кетишган. Ўтиб кетишади ҳам. Лекин баъзи-баъзида кимнингдир оч қолган «туяси» ўз соҳибини беихтиёр эшик олдига бошлаб келади. давоми…

Назар Эшонқул. Ҳам ҳаётда, ҳам адабиётда шахс эди

2005 йил ўзбек адабиётининг иккита катта устуни бизни ташлаб кетди. Мен бу ижодкорларни «вафот этди» деёлмайман. Улар бизни ташлаб кетишди. Адабиётдан, сўздан узоқлашган ўз ҳолимизга, ўзимиз ўралашиб қолган майда ташвишларимизга, шақирлаб бўлса ҳам кетиб бораётган ўз сўзидан холи аравамизга ташлаб давоми…

Назар Эшонқул. Абдулла Орипов

Абдулла ака, шубҳасиз, ХХ аср ўзбек адабиётининг бармоқ билан санарли номаяндаларидан биридир. Унинг шеъриятида Ойбекка хос нозик поэтик ташбеҳ, Чўлпонга хос ҳиссиёт, Ҳ.Олимжонга хос жўшқинлик, Ғ.Ғуломга хос донишмандлик уйғунлашиб, 60-йилларда ўзбек шеъриятини одам қалби билан баробарлашган поғонага кўтариб қўйди. Давр давоми…

Назар Эшонқул. Борхес

Жаҳон бадиий танқидчилигида Борхес ҳақидаги баҳсу мунозаралар 60-йиллардаёқ бошланган эса-да, ҳануз тингани йўқ. Бу мунозараларда асосан Борхес ўзи ким, ёзувчими, шоирми, файласуфми, мутафаккирми ёки китоблардан олган таассуротларини шунчаки ўта шахсий тарзда конспект қилган кишими ёки адабиётларни бир-бирига синтез қилган олимми давоми…

Назар Эшонқул. Ўзига-ўзи гапираётган одам

70-йилларда адабиётга кириб келган авлод ичида Аҳмад Аъзамнинг ўз ўрни бор. Аввало, бу ўрин дастлабки даврда адабиётни ҳеч қандай сиёсий мақсадларсиз, мафкурабозликларсиз кўришга ва англашга интилиш шаклида бўлса, кейинчалик адабиёт орқали ўз даври ижтимоий  тафаккурини уйғотиш қиёфасини олди. Ёзувчининг адабиётшунослар давоми…

Назар Эшонқул. Отдан тушмаган ёзувчи

Менга ХХ асрнинг бешта энг яхши ҳикоясини сананг дейишса, шубҳасиз, шу бештанинг ичига «Дашту далалар» ҳикоясини қўшган бўлардим.Мабодо ХХ асрнинг бирдан-бир яхши ҳикоясини айтинг дейишса, яна шу ҳикояни тилга олардим.Сиз жаҳон адабиётида қайси асарларни қайта ўқиш учун эҳтиёж сезасиз деб давоми…

Назар Эшонқул. Янги дунё тафаккури

Ёзувчи қобилияти ва маҳорати унинг қанча ёзгани билан ўлчанмайди. Қобилият ўзига хос дунё ярата олиш санъатидир. Ҳақиқий ёзувчининг адабий дунёси ўз “мени” каби тугал, тўлақонли бўлади. Ёзувчи дунёси билан “мен”ни қўпол қиёслаганда тана ва юракка ўхшатиш мумкин. Бироқ бу ўхшатиш давоми…

Назар Эшонқул. Дажжолнинг туғилиши («ХХ аср кино санъати»)

Хотини ўлик фарзанд туққан америкалик амалдор изтироб чеккан ҳолатда пайдо бўлади. У бир неча марта ўлик фарзанд туққан хотини навбатдаги йўқотишга дош беролмаслигидан азоб чекмоқда. Бироқ унинг изтироби узоққа чўзилмайди: худди шу куни – 6 июнь, соат 6 да (учта давоми…

Абдурашид Абдуғафуров. Матншунос аллома (2004)

Чин маънода аллома, кўп асрлик бой адабиётимизнинг катта билимдони ва тарғиботчиси, йирик матншунос Порсохон Шамсиев ҳаётда ниҳоятда камтар, содда очиқчеҳра ва хушулфат инсон эди. Мен 1953 йили университетни битиргач, омадим бор экан, йигирма йил давомида шу улуғ олим билан бир давоми…