Маҳмудхўжа Беҳбудий. Оҳ, бонкалар бизни барбод этди (1914)

ОҲ, БОНКАЛАР БИЗНИ БАРБОД ЭТДИ — Шундайми? — Албатта йўқ. — Бас, нима бизни барбод этди? — Нозоалла, ҳисобсизлик. Тўғри, ақл ва тарбиясизлик бизни барбод этди. Айб бонкада йўқ, бизда. Чунки бошқа миллатлар бонкалар сабаби ила обод бўлур. Давлати ва давоми…

Маҳмудхўжа Беҳбудий. Жаҳолат дардларидан (1914)

ЖАҲОЛАТ ДАРДЛАРИДАН Исмимизни билмаймиз! Нима учун? Бизға ўргатмабдурлар. Масалан, исмимиз Абдулсамад экан, «Абсамат», ҳатто, қишлоқларда «Апсат» дерлар. (Афу буюрулсун, адабдан хориж бўлса-да, адабға даъват этар.) Оти Ёдгор экан — «Жодигор», Лутфулло экан — «Нутфулло» аталадур. (Астағфурулло!) Ғалат атамоқ сабаби ила давоми…

Маҳмудхўжа Беҳбудий. Зўраки бой (1914)

ЗЎРАКИ БОЙ Охирги вақтларда биз — туркистонлилар тижорат, ҳатто, зироат ва дўкондорлик ишларинда на учун синармиз, яъни ифлос этармиз. Мунинг энг биринчи сабаби илмсизлик, тўғриси ақлсизлигимиздур. Оре, билиб туруб ўз зарарини қилмоқ ақлсизликдур. Чунончи, «Зўраки бой» жанобларини ўн минг сўмлик давоми…

Маҳмудхўжа Беҳбудий. Бизни ҳоллар ва ишлар (1914)

БИЗНИ ҲОЛЛАР ВА ИШЛАР 12-адад «Ойна»да Самарқанднинг Мирзо Улуғбек ҳазратлари жомеъинда муаззин тарафидан усули жадид мактабинда ва ҳам русча ўқумоқни ямонлиги ҳақинда жумаъдаги мусулмонларға нутқ қилингони ва ҳар ким усули жадида мактабиға бала берса, ўзи кофир, хотуни талоқ дегани ва давоми…

Маҳмудхўжа Беҳбудий. Фавқулодда такфир (1914)

ФАВҚУЛОДДА ТАКФИР 3 январ баъдаз жумъа Самарқанднинг мунажжим Мирзо Улуғбек мадрасаси ичиндаги жомеъда беш-олти минг мусулмон ҳузуринда муаззин тарафидан усули жадидачиларни ва русча ўқутмоқға ташвиқ қилатурғонларни кофирлиги ва ҳар ким боласини усули жадида мактабиға берса, «ўзи кофир, хотуни талоқ» бўлушини давоми…

Маҳмудхўжа Беҳбудий. Аъмолимиз ёинки муродимиз (1913)

АЪМОЛИМИЗ ЁИНКИ МУРОДИМИЗ Маълумдурки, дунёда ҳар ким умид ва аъмол ила яшайдур. Кеча-кундуз меҳнат ва машаққат тортмоқ оянда учундур. Ҳар ким ўз ояндасини яхшиликка ҳаракат этар ва келар замонда ўз орзуси ва ҳавасиға етмоқ учун ҳеч дам олмасдан ҳол қадаринча давоми…

Маҳмудхўжа Беҳбудий. Шердор мадрасаси (1913)

ШЕРДОР МАДРАСАСИ Ушбу мадрасаи олия Туркистон подшоларидан Имомқулихон ҳазратларининг давринда сипоҳсолор ва ҳам Самарқандға волий бўлғон Абдулкарим Ялангтўш Баҳодир тарафиндан бино қилингандур. Ялангтўш Баҳодир Самарқанд аскари ила Хуросон ва Машҳадни истило этиб, ул тарафдан келтурғон амвол, ғанойим ила Самарқандға ушбу давоми…

Маҳмудхўжа Беҳбудий. Туркистон (1913)

ТУРКИСТОН Туркистон Осиё васати ва ёинки Туронзаминдан иборат ва турк қавмининг мухталиф уруғлари ила маскун бўлуб, ҳол-ҳозирда Туркистони Русий ва Туркистони Чиний қисмлариға бўлунур. Туркистоннинг бир қисми Афғонистон ҳукуматининг тасарруфида бўлуб, Туркистон ёинки Чаҳор вилоят аталур. Қирғиз-Қозоқистон ва ёинки Арози давоми…

Маҳмудхўжа Беҳбудий. Баёни ҳол (1913)

БАЁНИ ҲОЛ «Самарқанд» газити сармоясиз, фақат ваъда ва умнд илан чиқарилиб эди. Умидлар тасаввурдан феълға келмади. Зарар ва оқчасизлик сабабли чору ночор беш он давом этиб, 1913 йил 13 сентябр 44 адади-ла вақтинча ётиб эди. Сўнгра Хўқанддан 500 сўм иона давоми…

Маҳмудхўжа Беҳбудий. Икки эмас, тўрт тил лозим (1913)

ИККИ ЭМАС, ТЎРТ ТИЛ ЛОЗИМ Биз туркистонийларға туркий, форсий, арабий ва русий билмоқ лозимдур. Туркий, яъни ўзбекини сабаби шулки, Туркистон халқининг аксари ўзбакий сўйлашур. Форсий бўлса, мадраса ва удабо тилидур. Букунғача Туркистонни ҳар тарафиндаги эски ва янги мактабларинда форсий назм давоми…