I Муҳтарам муҳаррир афанди! Ушбу мактубимни «Садои Фарғона» газетангизни бир гўшасида дарж қилуб* деҳқон қардошларимизни суюндирсангиз эди. Бутун Русияда манбатлик* жиҳатдан Ватанимиз Туркистоннинг илгарида эканлиги ҳаммаға маълумдур. Ва ҳатто бутун дунёда манбатликнинг биринчиси Амриқо бўлса, бизнинг Туркистон ҳам иккинчи саналадур. давоми…
Андижоннинг машҳур милйунури Миркомил афанди ҳақинда «Вақт»да* бир мақола ёзилган эди. Ўшал мақолани «Вақт»дан «Таржимон»*, «Таржимон»дан 14-рақамли «Ойна»га* кўчурулди. «Ойна» ҳам ўз тарафидин «муборак бўлсун» деди. Ушбу бобда биз ҳам бир нимарса этмоқчи бўламиз: ўткан ёз Миркомил афанди табиблар тавсияси давоми…
Биринчи май куни бизнинг башарамиз иржайган, иккинчидан бой, уламо, ашқиёларнинг башараси тиржайган кундир. Биринчи май биз ўйнаған, кулган; мустамлакачи «мушфиқ меҳрибонларнинг» қон йиғлаған, куйган кунидир. Биринчи май бутун дунё меҳнаткашларининг бирлашкан байрами, бутун дунё ифлосларининг бир-бирлари билан ит-мушук бўлуб ажрашқан давоми…
Ёмон кўздан сақланиш керак Баъзи-баъзида «Туркистон» билан «Ёш шарқ» газеталарига кўзим тушуб қоладир. Нималарга йўлиқасан денг! Худо кўздан сақласун. Газеталарда қизиқ-қизиқ байтлар босиладир. «Мамаданалар»нинггина оғзидан чиқатурған «тўти қуш» гапларини ўшал байтларда кўрасиз. Гапка мунча чечан бу ҳаромилар?! «Фалон мактабнинг фалон давоми…
— Калникига ошға-а-а-а!!! Гур-гур одам калникига туз ялаб чопадир… — Айиқ полвон кураш тушадир, Жўра қизиқ маймун ўйнатадир, Фарғонадан Арава полвон келди, Жиззахдан Ит полвон келди… Кўрубсизки, кураш ўрнини ижарага олған зарғалдоқ хўжаларнинг қилған фойдалари минди-минди… — Чет эллардаги ўқуғучи давоми…
Шўх байтал ҳар бир миллатда ҳам бор. Фаранг шўх байталлари[1] ҳақида ажиб ривоятлар эшитамиз. Англиз сиёсиюнлари Лўндўн шўх байталларини Шарқ амир ва шоҳларини ёввошландириш учун Арабистон, Эрон ва Ҳиндистонларга йўллар эканлар. Лўрд Керзўн ўз сиёсатини Шарқда амалга ошириш учун қизчасини давоми…
Кейинги кунларда «Кўмак» уюшмасига[1] берилган ионаларнинг ҳисоби жуда ҳам кўпайиб кетди. Тушкан ионаларни[2] уюшманинг битта кассаси эплай олмағанлиқдан иккинчи касса очмоққа мажбур бўлинди. Кейинги ойда иона берган сахийларнинг рўйхати мундайдир: Валиҳожи — беш миллиард сўмга арзийтурған дуо. Ғуломшайх бойбачча — давоми…
Кашмиридан келган ромчининг олдиға ўлтуруб: — Қани бир бахтимизни синаб қарайлиқ-чи, —дедим. — Ранжми, ғойибми, ҳозирми? — деб сўради. «Кўрнинг тилагани икки кўзи», «Кампирнинг дарди ғўзада» дегандек, маним ҳам ўйлаганим сизга ўхшаған «Чоти айри, боши юмолоқ» дардисарлар эмасми, шунинг учун давоми…
— Ҳай ака! Вақтинг бўлса гапимга бир оз қулоқ бер! Қалай, ўзинг тантимисан? Агар танти бўлсанг, санга бир гапим бор. Пўскалласини айтсам, сан ўзинг, йўқ сан эмас, санинг халқинг била туриб сувга… шунақа қиладилар-да… —Йўқ-йўқ, ҳовлиқма, бердисини айткунча кишини белаши давоми…
Батқалдоқ хўжа: — Ҳой эшон, биз ҳам энди анча тараққий қилибмиз-а?! Лўкидон хўжа: — Қаёқдан билдингиз? — Хотунларимиз нос ўрниға попирўс чека бошлабдурлар. — Қаёқда кўрдингиз? — Қаёқда кўрар эдим, сентралний мўнчада кўрдим… Шилғай «Муштум» — 1923 йил, 3-сон, 7-бет