Чингиз Айтматов ўзининг ҳикоя, қисса ва романлари билан аллақачон ўзбек китобхонларининг қалбини забт этган. Унинг кўплаб асарлари қатори “Оқ кема” қиссаси (1970) ҳам ўз вақтида жуда катта баҳс ва мунозараларга сабаб бўлган эди. Чунки қиссанинг бола, Мўмин чол, Ўрозқул каби давоми…
Аввало шуни билингки, ўргимчак — ҳашарот эмас. Улар алоҳида синф бўлиб, ўргимчаксимонлар деб аталади. Ўргимчакнинг оёғи олтита эмас, саккизтадир, уларнинг тузилиши ҳам мутлақо бошқача. Ўргимчак, гўё икки қисмга бўлинган. Бу аввало, бошкўкракни ташкил этган бош ва кўкрак қафаси ҳамда ундан давоми…
Кўҳна Шарқ тарихи — бу нафақат жангу жадал ёхуд бир-бирига қилич қайраган сулолалар ёдномаси, балки юксак деққончилик ва ҳунармандчилик, тижорат маданияти тарихи эканлиги ҳақида муаррихлар, алломалар, сайёҳлар ажойиб иншолар ёзиб қолдирмишлар. Афсуски, ҳануз Шарқнинг, хусусан, Туркистоннинг ўтмишдаги савдо алоқаларига оид давоми…
Отажон Ҳошим ва Ойбек таваллудининг 85 йиллиги муносабати билан Ўзбек маданиятининг 20-йилларда жўш ура бошлаган икки булоғи Отажон Ҳошим ва Ойбекдир. Уларни ўзаро боғловчи ҳаёт ва ижод ришталари оз эмас. Иккиси ҳам Тошкентда — бир адабий муҳитда туғилган, ўзбек ва давоми…
– Исматвой, ҳо-й-й Исматвой! Субҳи азон кўча томондан келган чақириқ бешиксоз устага одатдагидек ёқимли эшитилмади. Шошиб овоз бериш ўрнига уй ичидаги диванда биқиниб ётганича бошидан чойшабни сидириб, кўзларини аранг-аранг очди. Чуқур “уф”лади. Юраги сиқилди. Яна юзларини ёпиб, ёнбошига ағдарилди. Аксига давоми…
Маълумки, Улуғ Ватан урушига қадар ва ундан кейинги йилларда Ўзбекистон Компартияси Марказий Комитетининг, шахсан Усмон Юсуповнинг ташаббуси билан жумҳуриятимизда ирригация иншоотлари қурилиши кенг миқёс ва кўлам касб этди. Натижада далаларимизнинг сув билан таъминланиши кескин даражада яхшиланди. Бунда ирригаторларимиз ва мелиораторларимизнинг давоми…
Бу воқеа рус императори мустамлака ерларини кенгайтириб бориб Марказий Осиёга яғмо қилишга тайёрланаётган бир пайтда рўй берган эди… Икки навкар қўриқлаб бораётган карета рўпарадан келаётган шовқин-суронли лўлилар тўдаси ёнида тўхтади, йўловчилар чакана одамлар эмаслигини пайқаган лўлилар атрофни ўраб олдилар; улар давоми…
«Ҳурматли редакция. Мен йил ҳисоби хусусида, фасллар ҳақида, «чилла» тўғрисида кўпгина манбаларни эшитганман. Лекин, бу календарь — йилнома, саналар ҳисоби мени таажжубга соладики, унинг тартиби турлича. Гоҳ милод, гоҳ ҳижрий, гоҳ Қуёш, гоҳ Ой, гоҳ Қамарий, гоҳ Шамсий йилномалари бор. давоми…
— … Қўйинг-эй, интизом бўш. Ҳамма оғзиминан юрадиган бўп қолди!.. — Тангриқул ака чимирилиб, қирқ-эллик йил бурунги гапга тушиб кетди. — Сталинди давридачи, мен сизга айтсам… Маъракага келганлар тарқаб, меҳмонхонада уй эгаси, мен, Тангриқул ака учовимиз қолганимизда у киши чойнакни давоми…
Дунёга таниқли ёзувчи Чингиз Айтматов ҳақида ўйлар эканман, “Ўзбекистон адабиёти ва санъати” газетасида ишлаб юрган пайтларим хотирамда жонланди. Қандай ажойиб дамлар эди. Айниқса, Асқад Мухтор, Одил Ёқубов, Иброҳим Ғафуровдек устозлар, Аҳмаджон Мелибоевдек туғма муҳаррир билан бир сафда туриб ишлаш мен давоми…