Чигирткалар (ёки саранчалар) галаси вақти-вақти билан айрим минтақаларда пайдо бўлиб, далаларни ер билан яксон қилади. Улар Инжилда Мисрдаги етти балонинг бири сифатида қайд этилади. Дунёнинг турли бурчакларида улар ҳар йили миллион-миллион долларлик ҳосилнинг бошига етадилар. Чигирткаларнинг тури кўп ва улар давоми…
Одамлар алоҳида уйларга, у хоҳ кулба ё сарой бўлсин, эга бўлишгач, ўзларини чақирилмаган меҳмонлардан муҳофаза этишга уриниб келадилар. Кимдир қоровул ёллайди, кимдир ит боқади, Японияда эса бурунги одамлар қора чигирткалар сақлашган. Улар қора чигирткаларни тутиб, қутичаларга жойлаб уйларига олиб келишган. давоми…
Қора чигиртканинг одамларга меҳри бўлакча. Кўп мамлакатларда бу ҳашаротлар билан боғлиқ ирим-сиримлар мавжуд. Масалан, хонадонларда яшайдиган қора чигиртка бахт келтиради, у кетиб қолса, ёмонлик аломати саналади. Италия, Шимолий Африка ва Япония аҳолиси уларни хуш овозидан баҳра олиш учун ўз боғларида давоми…
Кўп минг сонли ҳашаротлар орасида биттаси борки, у ҳайвонат оламида бошқаларидан кўра узоқ яшайди. Чирилдоқларга мансуб бўлган бир ҳашарот 17 йил яшайди! Урғочи қирчумолилардан ташқари ҳеч бир ҳашарот узоқ умр кўриш бўйича унга бас кела олмайди. Бошқа ҳашаротларнинг чирилдоққа ҳавас давоми…
Бу тур ҳашаротларни немислар «сайроқи тойчоқлар» дейишади. Уларнинг бундай ном олишига нар чирилдоқларнинг на сайраш, на чуғурлаш, на чириллашга ўхшаган овоз чиқариши сабаб бўлган. Юнон афсоналарида айтилишича, Эвном ва Аристон деган мусиқачилар мусобақа уюштирганларида тўсатдан Эвномнинг тори узилиб кетади. Шу давоми…
Кўпгина ҳашаротлар учун олам гунг. Аммо қора чигиртка, саранча, чирилдоқ ва тунги капалакларнинг эшитиш аъзолари бор. Аммо улар бошида эмас, оёғида, тўғрироғи, қорнида жойлашган. Айрим қора чигиртка ва чигирткаларнинг қулоқ пардаси олд оёқларида ўрнашган. Оёқларини ҳар ёнга қимирлатиб, улар товуш давоми…
Қўшма Штатларда илк бор узунтумшуқларни аниқлашганда, пахтачилар бу малларанг қўнғизчанинг жиддий зарар келтиришига ишонишмаган эди. Бу кашфиёт 1892 йили Техас жанубида содир бўлган эди. Ўттиз йил олдинги ҳисоб-китобларга қараганда, узунтумшуқлар туфайли пахтага келтириладиган зарар йилига 6 000 000 тойни ташкил давоми…
Узунлиги 52 миллиметр келадиган, Европадаги турдошларидан ҳам энг каттаси бўлган буғуқўнғиздир. Улар бутун Европа эманзорларида ҳаёт кечиради. Личинкалар чириган дарахтлар ва ерда яшаб, ўзига ҳар томонлама қулай уя қуриб олади. Ахир личинкалар олти йил яшаши керак. Барча буғуқўнғизлар осойишта ҳаётнинг давоми…
Боғ ва томорқаларимизда, ўрмонларда тез-тез учрайдиган ҳашаротлар ана шундай номланади. Бу қўнғизчаларнинг 30 мингга яқин тури мавжуд: аммо филча қўнғизларни бошқа ҳашаротлар билан адаштириб бўлмайди, чунки уларнинг ажралиб турадиган бир хусусияти — узун хартумлари бор. Хартумларининг узунлиги туфайли улар филча давоми…
Куз ёки баҳор кунлари ўрмон четида ер кавлашингизга тўғри келса, унчалик чуқур бўлмаган жойда сизнинг ялтироқ қора қанот, анчагина йирик ҳашаротларга кўзингиз тушиши муқаррар. Бу энг хавфли зараркунандалардан бири тиллақўнғиздир. Улар қишни ерда ўтказади, баҳорда (кўпинча май ойида, шу боис давоми…