Sobir O‘nar 1964 yili 25 fevralida Samarqand viloyatining Qo‘shrabot tumanida Quvkalla qishlog‘ida tug‘ilgan. 1981-86 yillarda hozirgi O‘zMUning jurnalistika fakultetida tahsil olgan. 2022 yil 18 dekabrda Toshkent shahrida vafot etgan.
“Yoshlik” jurnalida 1986 yilda muharrir, bo‘lim muharriri, bosh muharrir o‘rinbosari 1993-2015 yillarda jurnal bosh muharrir vazifasida, 2015 yilda bir muddat “Kuch adolat” gazetasi va “G‘afur G‘ulom”, (2016-2017) “Yoshlar” (2017-2019) nashriyotida, 2020 yildan umrining oxiriga qadar O‘zbekiston Yozuvchilar uyushmasining “Nasr” bo‘limida faoliyat olib borgan.
1989 yilda Sobir O‘narning ilk kitobi – “Orzuga to‘la qishloq” hikoyalar to‘plami Cho‘lpon nashriyotida chop etilgan. Shu yili u Yozuvchilar uyushmasi a’zoligiga qabul qilingan. 1990 yilda “Ovloq adirlar bag‘rida”, 1991 yilda “Chashma” kitoblari dunyo yuzini ko‘rgan.
Keyingi yillarda u “Inqilob kechasi”, “Dunyo shundoq tururmi?”, “Bibisora” kabi qissalar e’lon qildi. 2006 yilda “Chambilbelning oydalasi”, 2011 yilda “Bibisora” qissa va hikoyalar to‘plami, 2016 yilda esa “Farishta”, “Kunsuluvning sirli xatlari” (2021) hikoyalar, “Oldinda yongan mayoq” (2020) maqola va esselar to‘plamlari kitob holida chop etilgan.
Sobir O‘narning qissa va hikoyalari koreys, xitoy, qozoq, rus va ingliz tillariga tarjima qilingan.
Sobir O‘narning turk, rus, Lotin Amerikasi adiblari ijodidan qilgan bir necha hikoya va qissalar tarjimalari o‘zbek kitobxonlariga yaxshi tanish. U qoraqalpoq adibi X.Tojimurodovning “Ov hangomalari” (1990) hamda turk yozuvchisi Bakir Yulduzning “Karbalo fojiasi” qissasini o‘zbek tiliga tarjima qilgan.
Yozuvchi 1993 yilda har yili mustaqillik kunida yosh ijodkorlarga berilajak “Davlat mukofoti” sohibiga aylangan. 2022 yilning avgust oyida “Do‘stlik ordeni” bilan taqdirlangan.
Muxtasar aka yangi uy qurib olgach, eski uyi qoshidagi og‘ilxonasi uzoqlik qilib qoldi. Shunday bo‘lsayam yangi uyga bor bisotini sarflagani uchun boshqa og‘il quraman deb rosa uch yil tirshangladi. Buldozer tekislagan o‘rinning ham tuprog‘i chirib, nishablari o‘pirilib, yana bir marta davomi…
– Checha, checha deyman, – xuddi onam uning so‘zlarini eshitmayotganday, ammam turtkilaydi. – Bir tomog‘im kuyishdi-ya, tovonim ham qizidi. Ortidan boray dedim. Chopiblar ketay dedim, tizza sabil qaqshaydi, chol o‘lgurga qarasam, og‘zida nos, uzalib mudrayapti. Xudo meni boyladi, men xarom davomi…
Sulton g‘aroyib tushlar ko‘rar edi. Misol, ko‘pincha dadasining va oyisining yelkasiga kimdir minib olganini ko‘rar, bu gal yalang oyoqli ikki odam ikkovining yelkasida o‘tirganini ko‘rib, birdaniga bu men emasmanmi, deb yubordi. U endi tuk bosa boshlagan oyoqlarni tanigan edi. Uyg‘onib davomi…
Esingdami, o‘shanda Avram Tolmasning yozgi saroydagi kontsertiga kirgan edik, kontsert kechikib boshlangandi. Ungacha Davlat hammani laqillatib o‘tirgan, ulfatimiz Olim akaning yonida kelgan ma’shuqasiga: “Yanga, ko‘zingiz sigirnikiga o‘xsharkan”, deganida boyoqish birdaniga ho‘ngrab yig‘lab yuborgan, shu ko‘yi arazlab saroydan chiqib ketganida Olim davomi…
O‘tirikni eplay bilmadi Otamga o‘zini yaqin olganlardan biri, garchi yoshi kattaroq bo‘lsa ham, Faqir bobo degan cho‘rtkesar, ayni vaqtda, yolg‘on-chin gapini ajratib bo‘lmaydigan sariq, yalpoqyuz, bitko‘z bir odam edi. Oddiy hangoma yo‘lida ham zarur bo‘lsa-bo‘lmasa o‘tirik qo‘shaverganidan bo‘lsa kerak, odamlar davomi…
Yo tavba, odam odamni shunchalik ham qo‘msaydimi? Shunchalik ham zoriqadimi, axir, ikki yil, ha, ikki yildan oshib ketgan ko‘rishmaganimizga. Darvoqe, u meni hatto tanimasligi ham mumkin-ku, biroq shunchalik ham tip-tiniq xotirlaydimi kishini? Mana, hozir ko‘rib qolaman uni: ham istayapman, ham davomi…
Murtoz aka – akamning oshnasi bo‘lsa ham menga ko‘proq yovuqmi – ba’zan bilmay qolaman: akam bilan sinfdosh bo‘lgani bilan menga ko‘ngilsozligi bor. Buning sababi menga noayon desam, katta gapirgan, balki oliftalik qilgan bo‘laman. Chunki Murtoz aka qishloqda tug‘ilib voyaga yetgani davomi…
Otamzamon hangomalari turkumidan JONDOR Otam rahmatli ovchi emas edi, lekin hayvon zoti, ayniqsa jondordan – bo‘rini bizda shunday deb qo‘yaqolishadi – qo‘rqmagan. Men buni baralla aytaman. Sababi u odam umrida biror marta yolg‘on gapirmagan. Qirq yillik to‘pori, sodda va bag‘rikeng davomi…
Mardiboy boboni kichkinaligimdan tog‘amning hamsoyasi bo‘lgani uchun o‘g‘illari bilan o‘ynagani bir-ikki kun qolib ketganimda ko‘p ko‘rganman. Jikkakkina, doim katak ishtonda qishin-yozin yalang kovush kiyib yuradigan, boz ustiga qora eshagini faqat yaydoq — egar-abzalsiz minuvchi chaqqon, abjir, lekin negadir ovozi xirildoq, davomi…
Men bir narsaga ko‘pam tushunmayman va xulosa qilishgayam qo‘rqaman: yaratgan Parvardigor ba’zi birovlarga ketma-ket musibat jo‘natadi, yosh-navjuvon jigarlaridan ayrilib qolish juda ham og‘ir, keyinchalik ham boshqalarga falonchi akam, ukam yoki xolam ayni bo‘yi yetgan, aqli to‘lishgan, chiroyi haddan oshgan vaqtda davomi…