Рати Саксена (1954)

Рати Саксена – ҳинд шоираси, 1954 йилда таваллуд топган. Жайпурдаги Ражаштон Университетида сабоқ олган. Ведалар, айниқса, Атҳарваведа бўйича махсус тадқиқотлар олиб борган. Инглиз, ҳинд ва малаялам тилларида шеърий китоблари босмадан чиққан. Шеърлари кўпгина тилларга, жумладан, форс ва италян тилларига таржима қилинган. Ўнга яқин малаялам тилидаги шеърий ва насрий асарларни ҳиндчага таржима қилган. Р. Саксена 2000 йилдаги Кендрия Саҳитя Академиясининг таржимачиликка оид мукофоти соҳиби. Айни пайтда www.kritya.in веб-журналининг бош муҳаррири лавозимида фаолият олиб бормоқда. Тўрт йилдан бери буюк ҳинд диёрида халқаро шеърият анжумани ўтказиб келмоқда. Шеърларида хотиралар, ёлғизлик, турли муносабатлар, табиат мавзулари устунлик қилади. Рати Саксена 2007 йилда ўз веб-журналининг декабр сонини ўзбек шеъриятига бағишлаган, унда кўплаб ўзбек шоирларининг асарлариин инглиз ва ҳинд тилларида кенг китобхонлар ҳукмига ҳавола этган. Унинг шеърлари ўзбек тилига илк бор таржима қилиняпти.

МEН ОФТОБ ЭМАСМАН

* * *

Мен офтоб эмасман
нур кукунлари
танамдан тарқалса ҳар томон
аммо аниқки
қоп-қора соя
баданимдан чиқиб
ёйилар
қуёшга терс турганим замон

* * *

Қуёш чўкиб кетди
демишлар
биламан
у қайтиб чиқади
кучга тўлиб
эрта азонда
чўкаётган ўзимиз фақат
тафту зулматда

* * *

Нақ менинг олдимда
кетиб бораётган пайтда у
йиғиштираётгандим ўзни.
Қараганда менга
қайрилиб
тўкила бошладим
томчи-томчилаб.

* * *

Шеър ёзмоқ учун
юрмоғингиз керак
олов устида.

МИТТИ ТИЛАК

Миттигина тилагимни бажо этиш-чун
Асло истамаган бўлардим
само ёш тўкишин бир томчи
юлдуз шаклида

БЎЙ-БАСТ

Энди-энди бўй чўзаркансан
Белингдан шарт кесиб ташлашар
Бўйинг анча чўкиб қолса гар
Оёғинг ўрнига ўрнатилгайдир
Ясама оёқ
Тинмай чиранишар бўй-бастинг
Бир хил сақланмоқлиги учун.

МУНОСАБАТЛАР

Айрим муносабатлар
Ҳақиқийга дўнишдан аввал
Қовжираб кетади
Иссиқ қум устида

Баъзилари эса
Бир умр
Ёниб ётар
Худди чўғ мисол

Айримлари бирга-бирга юради
Бошқалари тўхтар ўртада.

Қани, айтинг, қаэрда унда
Бундай ажиб алоқаларнинг

Сафар сўнгигача қоладигани?

СЎНГГИ ДУО

Сўзлар лабларимда тентираган он
Хаёллар зерикиб ўлади
Энди дуолар ҳам бўлмайди ортиқ
шикоятлар ҳеч

Нечун шу бугунги дуоларимни
Сўнгги лаҳза учун қўймайман сақлаб?

РАНГЛАР ДУНЁСИДА

Алмисоқдан бурун
Камалак туғилмасдан илгари
Ранглар дунёсида
Биттагина ранг мавжуд эди
На кўк ва на сариқ
На қизил, қўнғир
Фақат битта ранг
Ўлимдан кучли
Жимжитликдай чуқур
У ёқдан бу ёққа чўзилган
Олов макони
Туссиз ранг

Уруғ тирикликка айланди
Болаларни туғди бу ҳаёт
Ранглар судралишиб кирди заминга
Қояларни ерга дўндирди
Айримларин чиқиб қаноти
Самога соябон бўлибон учди
Асосий тиргакка куч бўлди ранглар
Барглар қанот ёзди умуртқаларда
Соялар тин олди ранглар туфайли
Уйқусираётган дарахт остида

Чак-чак томди нур томчилари
Қийғос-қийғос очилди гуллар
Ялтирай бошлади рангларнинг юзи
Рангли тус олиб

Ранглар билан ўйнаб-қувнаган
Қад ростлади ранглар ўлкаси
Унутиб
Судралувчи туслар сафарин

Дўстларим! Шу ранглар васфида
Ҳақиқий деб кўрилмиш ранглар
Бунда мавжудмас.

СEВГИЛИМГА МАКТУБЛАР

Севгилимга ёзаман хатлар
оқизаман Удайпур-кўлга
рақсга тушиб у балиқ мисол
тутиб олишини кўраман
Мактубларим – митти фонуслар
каби тунда оқиб боради
кўча раққосларин кафтида

Хатларимни
қора қоғозга
қора сиёҳ билан битаман
Ўқий олармикин севгилим
Ол рангда, деб хавотирдаман

Ишқ тилида бари ёзганим
билганим бир санскрит тилидир
аммо қайдам, ўқий биларми
хатларимни у ишқ тилида?

Мен унга ишқибоз
у менга маъшуқмас
у мени севади
севмайди мени у
оҳ ишқимнинг гуллари унга
севгим ҳаққонийлигин айтинг!

Эй, қадрдон кўлим
қайдасан?
Удайпурим, мени қутқаргил!

Инглиз тилидан Аъзам Обидов таржима қилди