Amerikalik yozuvchi. 1917 yildan Kanzas-Sitida jurnalist-reportyor sifatida ish boshlagan. 1-jahon urushi qatnashchisi (1914-18). Xeminguyey 1928 yilgacha Parijda, 1939-60 yillarda Kubada yashadi. Dastlabki hikoyalar kitobi — «Bizning zamonda» (1924). «Quyosh chiqadi» (1926, inglizcha nashrlarda «Fiyesta» nomi bilan chop etilgan),«Alvido, qurol!» (1929) romanlarida urushning bemisl mantiqsizliklari, inson haqhuquqlari, erkiga tajovuz, ayni paytda, insoniy mardlik, qadrqimmat va muxabbatning har qanday yovuz kuchlardan ustunligi yorqin ifodalangan.1930-yillarning 1-yarmida Xeminguyey ijodida tushkunlikni kuzatish mumkin. Shu davrda yozuvchi hayot yo‘lini qayta mulohaza qilib ko‘rishga, o‘z ijodining muayyan yo‘nalishlarini aniqlashga intiladi. Natijada «Peshindan keyingi o‘lim» (1932), «Afrikaning yashil tepaliklari» (1935), «G‘olibga bayroq berilmaydi» (1933) hikoyalar to‘plami dunyo yuzini ko‘radi. «Ho‘kizning shoxi», «Frensis Makomberning baxti», «Kilimanjaro qorlari» (1936) hikoyalari, «To‘qchilik va yo‘qchilik» (1937) romanida Xeminguyey ijodiy yuksalishi ko‘zga tashlanadi. Xeminguyey asarlarida dastlabki jurnalistik kuzatuv o‘rnini tahliliy, qiyosiy mulohaza va mushohadalar egallaydi. U har qanday urushni qoralaydi, shu tufayli insoniyat aziyat chekayotganiga e’tibor qaratadi. Inson huquqlari yo‘lida, ozodlik kurashida yolg‘iz maydonga tushishning halokatli oqibatlarga olib kelishini oddiy kishilar obrazi orqali ifodalaydi.Xeminguyey 1931—39 -yillari ispan xalqining milliy ozodlik kurashida harbiy muxbir sifatida qatnashadi. Shu yillarda uning bir necha ocherk va reportajlari, «Motam qo‘ng‘irog‘i» (1940) romani chop etiladi. Bu asarlardagi qahramonlar xalq ozodligi yo‘lida fashizmga qarshi kurashadilar, insoniyat taqdiri uchun o‘zlarining mas’ul ekanliklarini qalban his etadilar, kishilar bilan birga iztirobga tushadilar, xavf-xatardan qutulish choralarini izlaydilar.2-jahon urushidan keyin Xeminguyey ijodida yangi davr boshlangan. Biroq bu davrda yuzaga kelgan «Xavfli yoz» va «Okeandagi orollar» romanlari avvalgilariga qaraganda badiiy jihatdan ancha bo‘sh asarlar sanaladi. Lekin ma’lum muddat o‘tib, Xeminguyey insonning ruhiy holatini tadqiq etish bilan jamiyatdagi mavjud vaziyatni ochib berishga qodir asarlarni yaratdi. Badiiy jihatdan ancha yuksak bo‘lgan «Daryoning naryog‘ida, daraxtlar soyasida» (1950) romani, «Chol va dengiz» (1952) qissasi Xeminguyeyga katta shuhrat keltirdi. Xeminguyey 20-asrda o‘zigagina xos bo‘lgan qatiy xolislikka asoslangan xarakterli uslubni yaratdiki, keyinchalik Amerika qit’asidan yetishib chiqqan yozuvchilar bu uslubga teztez murojaat qiladigan bo‘lishdi.«Chol va dengiz», «Alvido, qurol!» va boshqa asarlari o‘zbek tiliga tarjima qilingan. Nobel mukofoti laureati (1954)
Avvallari Xortons ko‘rfazi yog‘och kesish zavodi shaharchasi edi. Ko‘l bo‘yida joylashgan tegirmondagi katta arralarning shovqin-suroni shu yerlik aholining qulog‘ini kesgudek bo‘lar edi. Keyin bir yili yog‘och ishlab chiqarish uchun xoda yetkazib berish to‘xtab qoldi. Taxta tashuvchi shxunerlar ko‘rfazga kirib, ularga davomi…
Manuel Garsia zinalar osha Migel Retananing xonasiga chiqdi. Jomadonini polga qo‘yib, eshikni taqillatdi. Sado bo‘lmadi. Lekin Manuel yo‘lakda turgancha sezdi: xonada kimdir bor. Buni eshik ortida turib fahmladi. – Retana, – dedi u vujudi quloqqa aylanib. Jimjit. “U harholda shu davomi…
Genri tamaddixonasining eshigi ochildi. Ikkita odam kirib peshtaxta yoniga qo‘yilgan stullarga o‘tirishdi. – Nima istaydilar? – deb so‘radi Jorj. – O‘zim ham bilmayman, – dedi ulardan bittasi. – El, sen nima xohlaysan? – Bilmayman, – deya javob qildi El. – davomi…
(Amerika yozuvchilarining 1937 yil iyun oyida bo‘lib o‘tgan 2-kongressida so‘zlangan nutq) Yozuvchining vazifasi o‘zgarmaydi. Uning o‘zi o‘zgaradi, vazifasi esa o‘sha-o‘shaligicha qolaveradi. Bu vazifa har doim rost yozish va asil mohiyatni o‘quvchining ongu-shuuridan joy oladigan qilib ifodalab berishdan iborat. Bundan qiyin davomi…
Nonushta payti, ular palatkaning qo‘shqabat, yashil soyaboni ostida xotirjam ovqatlanib o‘tirishar edi. — Sizga limon sharbati bersinmi yoki limonadmi? — deb so‘radi Makomber. — Kokteyl, — deya javob qildi Robert Uilson. — Menga ham kokteyl, — dedi Makomberning xotini. — davomi…
Xeminguey o‘ziga Nobel mukofotining topshirilish marosimida qatnashmagan. Adibning iltimosiga ko‘ra uning nutqini AQShning Shvetsiyadagi muxtor elchisi o‘qib eshittirgan. Shvetsiya akademiyasining a’zolari, xonimlar va janoblar! Men nutq so‘zlashga unchalik mohir bo‘lmasam-da, hotamtoy Aofred Nobel mukofotini menga taqdim etishni lozim ko‘rgan barcha davomi…
Ernest Xemingueyning rus tarjimoni Ivan Kashkinga maktubidan …Urush to‘g‘risidagi hikoyalarimda shoshmasdan, turli xil nuqtai nazardan iloji boricha batafsilroq, haqqoniyroq manzara yaratishga harakat qilyapman. Shuning uchun bitta hikoyada mening shaxsiy qarashlarim to‘la-to‘kis aks etishi amrimahol. Bilamizki, urush – yovuzlik. To‘g‘ri, ba’zan davomi…
Kech tushib qolgandi. Kafedan hamma chiqib ketgan, faqatgina elektr nuri ostidagi daraxt barglari soyasida o‘tirgan qariya bor edi. Kunduzi ko‘cha chang bo‘lgan, biroq tunggi shudring bu g‘uborni aritgandi, chol esa kech kirganda bu yerda o‘tirishni yoqtirardi. Chunki u kar bo‘lib, davomi…
Mehmonxonada bor-yo‘g‘i ikki nafar amerikalik bor edi. Ular o‘z xonalariga chiqib ketayotganlarida zinada uchragan odamlarning birontasini tanimasdilar. Ularning xonasi ikkinchi qavatda joylashgan bo‘lib, derazalaridan dengiz ko‘rinib turardi. Undan tashqari odamlar dam oladigan bog‘ bilan urush qurbonlari xotirasi uchun o‘rnatilgan davomi…
Asarning to‘liq variantini saqlab oling.