Тилов Ёдгоров. Ҳайвонларда фаросат борми? (1989)

Ҳайвонларда ва ҳашоратларда хар хил мулоқотлар, муносабатлар мавжуд. Бу жумбоқ ҳам кўпдан бери одамларни қизиқтириб келади. Ҳайвонот оламида нималарни кузатиш мумкин? Яхшиси, ҳикоямизни эшитинг. Қарағай ипак қуртлари озиқ қидирганларида саф тортиб юрадилар. Кетма-кет эргашиб борувчи қуртларнинг туклари бир-бириникига тегиб туради. давоми…

Делфинлар: улар иероглифлар ёрдамида «сўзлашади»ми?

Делфинлар бўйича изланишлар олиб борадиган таниқли тадқиқотчи Жек Кассевитс ва унинг турмуш ўртоғи Донна бир неча йиллар илгари «Global Heart» – «Глобал юрак» нотижорат ташкилотига асос солишган бўлиб, ҳозирги кунда SpeakDolphin – «Делфин билан сўзлашамиз» лойиҳаси устида иш олиб боришмоқда. давоми…

Парранда сути

Кўпчилигимиз «қуш сути» деганда, тухум кўпиртириб тайёрланган кондитер пишириқни тушунамиз. Ҳолбуки, табиатда кўчма маънода эмас, ўз маъносида ҳам қуш сути мавжуд. Паррандалар орасида полапонини сут билан боқадиганлари ҳам кўп. Айрим қушларнинг ҳазм қилиш тизими текширилганда, жиғилдонларида сутга ўхшаш суюқлик ишлаб давоми…

Бионика олами: табиатдан «нусха олиш» мумкинми?

Нима сабабдан одамлар қуш каби уча олмайдилар? Мазкур савол инсониятни узоқ даврлардан бери қизиқтириб келади. Шу сабаб бўлса керак, инсонлар эндигина техникани ўзлаштираётган пайтларданоқ қушлардай парвоз қилиш имконини берадиган ускуналар яратиш ҳаракатларини бошлаганлар. Мозий усталари даставвал қушларнинг қанотларига ўхшаш бирор давоми…

Калкулятордан тезроқ мўъжиза

Миямизнинг ҳеч бир имконияти мўъжиза-ҳисоблагичлардек ажойиб ва сирли эмас Истеъдод имконсизликдан устун Томошалар залида чироқ ёнди. Саҳнага тим қора костюм кийган, на цирк артисти, на конференсье ва на машҳур қўшиқчини эслатадиган киши чиқиб келди. Қўлида бундай жойларда кўриш унчалик одат давоми…

Вужуддаги икки денгиз

Курраи заминда икки турли денгиз бор: бири – чучук сувли, иккинчиси – шўр сувли, Уммонлар остидаги бу денгизлар ёнма-ён оқади, аммо суви бир-бирига қўшилмайди. Олимлар шўр ва чучук сувли денгизларнинг ўртасида қандайдир кўз илғамас парда-тўсиқ мавжудлигини яқиндагина кашф этишди. Вужудда давоми…

Яшаш учун кураш: асосий восита мослашувчанликми?

Ер юзидаги барча организмлар ташқи муҳитда яшаб қолиши ва ўзидан кейин насл қолдириши учун турли хил мослашиш хусусиятига эга. Баъзи ўсимликлар йирик тиканлар ҳосил қилса, бошқалари тиканлари, барглари ва баъзан гулларидан-да воз кечиб ҳимояланишга ўтади. Бош­қа тур ўсимликлари эса ер давоми…

Наслдан наслга ўтувчи генлар

ёхуд ДНКнинг тирик жонзотлар ҳаётидаги ўрни хусусида Ўтган асрда эволюция жараёнини ўргана бошлаган олимлар тирик жонзотларнинг ўз аждодларига ўхшаш бўлиб туғилиши сабаби ҳақида тушунчага эга эмасдилар. Бугунги кунда эса бунинг генлар ва ДНК билан боғлиқ экани барчага маълум.

Замбуруғлар

“Оёқдаги қалпоқча” – замбуруғларнинг устки танасидир, асосий қисми эса ерда жойлашган. Улар бактерия ва протист(микроорганизм)лардан кейин ерда энг кўп тарқалган бўлиб, микромитсет (кўзга кўринмас) ва макромитсет (кўриш мумкин бўлган) гуруҳларга бўлинади. Кўчада, ўрмонда, чўлда ва одам организмида яшайдиган ўсимликнинг бу давоми…

Ҳаётбаҳш “шарбат”

Инсон танасида кечаю-кундуз оқиб турувчи қон чиндан ҳам жон каби азиз неъматдир. Қадимдан унинг ўзига хос сирли хусусиятларини кишилар турлича талқин қилганлар, жумладан, тириклик белгиси деб, ҳайвон сўйиб, қон чиқариш, «қурбонлик қилиш» йўли билан эса ҳар хил фалокатларнинг олдини олиш давоми…


Мақолалар мундарижаси